Medra o ensino concertado á custa do sistema público

Oensino concertado segue a asentarse na Galiza. O Goberno aumenta as partidas destinadas a este servizo nos orzamentos de 2022, que prevén un incremento de arredor de oito millóns de euros a respecto do presente ano, até alcanzar os 333,3 en todas as etapas educativas —Infantil, Primaria, Secundaria, Formación Profesional, Educación Especial e outras ensinanzas non universitarias—. En comparanza co ano previo á pandemia, 2019, a suba é aínda maior: 19 millóns de euros máis. Tal e como xa informara Nós Diario, no país hai 227 centros concertados dun total de 1.646, dos que 1.227 son de titularidade pública e os 192 restantes, privados sen concerto. A Galiza, con 74% de escolas públicas, está por baixo da media da Unión Europea —81%—, e moi afastada de países coma Alemaña —84%— ou Países Baixos —90%—. Aliás, do total de escolas concertadas, a metade —112— pertencen a agrupacións relixiosas coma Escolas Católicas ou o Opus Dei, propietario de cinco colexios con concerto que, así mesmo, segregan o alumnado por sexo. A nova Lei de Educación estatal (Lomloe) sostén que os centros que non acepten por igual homes e mulleres non poderán ser beneficiarios de fondos públicos, algo que, polo de agora, seguirá a acontecer na Galiza. "A segregación é, por si mesma, inmoral, e eses centros non deberían recibir cartos públicos. A maioría dos concertos están vencellados a colectivos relixiosos, mais isto non tería por que ser así. Aquí parece que custa atopar iniciativas empresariais que avoguen pola concertada sen un marcado carácter católico", sostén, en declaracións a este xornal, o presidente da Confederación Galega de Anpas de Centros Públicos (Confapa), Rogelio Carballo. Na mesma liña apunta o presidente da Confederación Anpas Galegas, Fernando Lacaci: "Segregar é ilegal e incosntitucional en calquera ámbito. A relixión ten que saír das aulas, ou, cando menos, limitarse ás horas específicas que se asigna a esa materia. Un profesor de relixión non debería exercer de titor dun curso nin organizar actividades extraescolares", defende. Crecemento progresivo da concertada O orzamento da Consellaría de Cultura, Educación e Universidade, o departamento que lidera Román Rodríguez, ascende en 2022 a 2.751,5 millóns de euros. O investimento en todas as etapas do ensino non universitario roldará os 2.287, o que significa que 14,5% dos fondos de Educación —excluíndo os estudos universitarios— é destinado a custear os concertos. Se ben o incremento do peso da concertada no ensino galego non é demasiado notábel comparando coas cifras de 2020, si é salientábel tomando como referencia os orzamentos de 2009, os últimos presentados polo Goberno bipartito de PSdeG e BNG. Naquelas contas a escola concertada obtivera perto de 258 millóns de euros, isto é, 12,9% da partida total destinada á ensinanza non universitaria, uns 2.000 millóns. Desde que Alberto Núñez Feixoo chegou a San Caetano, os concertos con colexios privados medraron en case 80 millóns de euros. Mais cómpre lembrar que a comparación entre estas partidas está condicionada pola suba do Índice de Prezos ao Consumo (IPC), un 16,6% desde outubro de 2009 até o momento actual, polo que aplicando este incremento os fondos destinados á educación pública polo bipartito, excluíndo os centros concertados e a universidade —un total de 1.742 millóns— equivalerían hoxe a 2.020 millóns de euros, mais a Xunta destinará en 2022 para tal fin 1.954 millóns. Por outra banda, aplicando a diferenza do IPC e tomando como referencia as achegas do último Goberno de coalición, os 258 millóns destinados aos concertos serían na actualidade 299; o Goberno galego investirá o vindeiro ano 333. Polo tanto, en comparanza con 2009 e falando en termos relativos pola suba do IPC, o Executivo de Núñez Feixoo aumenta o gasto na escola concertada e reduce os cartos na pública. A este respecto, cómpre salientar un estudo recente da CIG-Ensino que evidencia que, desde 2001, os orzamentos xerais da Xunta medraron 89%; os de Educación, 74%, e os cartos destinados ao ensino concertado, 98%. A pública volve ao escenario previo á Covid No presente curso escolar haberá 30.424 docentes, o que supón 868 menos que o pasado ano, cunha contratación extraordinaria condicionada pola pandemia. A cifra, malia superar a de 2019 —con 29.942 mestres—, segue a ser inferior ao último rexistro do Goberno bipartito, en 2009, cun cadro de 30.439 profesionais. O conselleiro de Educación, Román Rodríguez, xustificara antes do comezo do curso os recortes no profesorado aludindo á "caída da natalidade", xa que no presente ano, en comparanza con 2020, hai "4.000 alumnos menos matriculados en infantil e primaria". Mais, contando todos os ciclos educativos, este ano apenas hai dous alumnos menos que en 2020, segundo datos do Instituto Galego de Estatística (IGE). Suso Bermello, secretaro nacional de CIG-Ensino, refuta este argumento: "Desde que chegou Feixoo o número de docentes estivo estancado ou en caída, vemos unha clara tendencia á baixa con pequenas oscilacións. Non había máis matrículas en 2009, mais cando xestionas un ben público como a educación distribúes os cartos en función dunha ideoloxía. Coa caída da natalidade o PP podería aproveitar os fondos para mellorar as ratios de profesorado, mais optou por recortar e seguir derivando á concertada", di. De feito, segundo o IGE, na Galiza hai hoxe 385.331 persoas matriculadas nos diferentes ciclos do ensino non universitario —21.202 máis que en 2009—. E, tomando como referencia a comparativa do conselleiro, se ben en infantil si hai arredor de 6.000 alumnos menos que no último ano do bipartito, en primaria o incremento é de case 7.000. Sobre esta cuestión, Rogelio Carballo lembra o "bo rendemento" do alumnado o pasado curso con motivo do desdobre de aulas e a redución das ratios: "A calidade do ensino verase resentida, porque contamos con menos recursos. Parece mentira que esteamos aforrando e con trampas no cálculo de profesores porque estamos a xogar co futuro de quen nos van pagar as pensións. É, cando menos, neglixente", afirma. Tanto Carballo coma Bermello e Lacaci coinciden en que a escola concertada, se ben na década de 1980 axudaba a cubrir o déficit de prazas na escola pública, hoxe, ao se resolveren esas carencias, "xa non ten sentido de ser". "Boa parte da calidade do ensino público ten que ver cos valores que aprende o alumnado, como a diversidade. Mais os concertados, a fin de contas, son negocios, e só seleccionan as e os estudantes en función das súas notas, sen importar os valores", sostén Lacaci. Tamén minguan nos orzamentos de 2022 os gastos de funcionamento dos centros de ensino públicos, perto de 66 millóns de euros entre todas as etapas e ciclos educativos, fronte aos 80 que se destinaran no curso pasado. "A Xunta enche o peito falando de defender o rural, mais logo fecha escolas e outros servizos públicos porque non son rendíbeis e prefiren aforrar. Que estamos a dicir con iso? Que nalgúns lugares non se pode vivir", conclúe Bermello, en alusión ao recente fechamento do colexio de Baamonde (Begonte).