Gobernar polo 'sistema de presión' ou por presións indebidas

"Por exemplo, cando na Comisión de Saúde Pública (reunión de todos os directores de saúde pública de España) se trataba un asunto de vacinas, as empresas concernidas sabían de inmediato o resultado da reunión e as intervencións de cada director xeral a favor ou en contra dunha determinada decisión. É máis, deuse o caso que chamaron a algún director para reprocharlle a súa postura […]”. Ildefonso Hernández Aguado, 2017. El buen gobierno de la sanidad: las influencias debidas e indebidas en la formulación de políticas de salud. Tese, Universidade Complutense, páxinas 103-104. Falabamos aí atrás do conflito irresolúbel e permanente entre dúas formas de poder: a rede política democrática e a rede empresarial capitalista. Este conflito debería resolverse mediante dinámicas de interconstrución e equilibrio de poderes. A corrupción xeneralizada é na realidade unha técnica para subordinar os poderes democráticos, os Estados nación e a función pública Non obstante, as transformacións destes últimos 30 anos déixannos mal sabor: a pesar de moitos avances no eido da participación cidadá, emerxeron protestas masivas respecto de como se están a tomar as decisións públicas. Apareceron os movementos do 1% fronte ao 99%, os lemas do 15-M “non nos representades”. O transfundo consiste na consciencia clara de as Administración públicas funcionaren cada vez máis por presións de intereses económicos concentrados. Como exercen estas presións indebidas? A cita que encabeza este solto mostra que as empresas farmacéuticas teñen un “control e un seguimento dos órganos de decisión pública”, e mesmo influencian indebidamente os funcionarios para evitar decisións rectas que lle prexudican os negocios. A ‘gabinetización da política’ A “gabinetización da política” é unha forma máis daniña aínda de conseguir subordinar a política aos intereses do ápice do poder empresarial. Consiste en conseguir que as decisións se tomen seguindo a axenda que lle marcan os medios de comunicación e o gabinete do ministro “en detrimento das unidades técnicas”, as Direccións Xerais etc. Con esta práctica vaise conseguindo descualificar a Administración pública, de modo que queda crecentemente presa dos poderes económicos. Se xuntamos á descualificación técnica a terxiversación pola prensa de Madrid dos asuntos sensíbeis, temos unha potente forma de influencia indebida. O cotarelo chegou cando o Goberno de Mariano Rajoy asinou Los Acuerdos, os pactos negociados entre a prensa, os oligarcas e os políticos do réxime para ocultar, manipular e protexer da opinión pública as malas prácticas do poder económico e político. Por estes “acuerdos” os próceres do Ibex pagarían xenerosamente á calamitosa prensa de Madrid información a prol deles: a través desta “captura do contorno informativo” conseguen estabelecer a axenda (máis as axendas ocultas) e definir os problemas. Non colle aquí enumerar as formas de presións indebidas, desde ofrecer un pagamento diferido tipo porta xiratoria até subornos directos. A pregunta que nos facemos é: canto de grave é isto? De acordo con Etkin, a corrupción hai que xulgala pola gravidade do dano feito e mais polo grao de indefensión das vítimas. As instancias das presións indebidas Interésame aquí chamar a atención sobre tres tipos de instancias que exercen a maior parte das presións indebidas: o poder económico global (das multinacionais e das finanzas globalizadas), o poder económico da oligarquía ibérica e os poderes empresariais máis locais, fraccionados e difusos. Empresarios de cuarta liña, tipo Marjaliza, compinchados co conselleiro de plantón son unha fonte de corrupción máis doada de corrixir. As andanzas da oligarquía española conseguindo ampliar o campo de acción dos seus conglomerados para expandirse a toda canta actividade se presente a tiro por diversa que sexa, é un poder bastante máis potente, consegue subordinar a prensa, interferirse no Estado profundo, involucrar a coroa, obter o benévolo prace do xuíz da fakelaw, conseguir sibilinos cambios nas leis, ofrecer portas xiratorias e financiar os partidos políticos que se organizan para rexer o poder do Estado. Pero sempre temos a un certo alcance combater realmente os monopolios que estruturan a economía española e reclamar unha lexislación defensora da competencia empresarial. O sistema denso de presións indebidas No que concirne ao sistema denso de presións indebidas estratexicamente deseñado pola cúpula do poder económico global, temos que aceptar que a corrupción xeneralizada é na realidade unha técnica para subordinar os poderes democráticos, os Estados nación e a función pública aos seus intereses e ao seu deseño estratéxico. Vivimos nun tempo no que a Administración pública está inzada de presións indebidas, moitas delas dunha potencia impresionante. Necesitamos conseguir que as presións indebidas sexan tipificadas no dereito penal como un dos máis graves delitos, con más pesadas penas, e que as persoas sorprendidas nestas prácticas sexan inhabilitadas durante períodos prolongados tanto para o exercicio da función pública canto para o exercicio dunha maioría de responsabilidades no ámbito privado.