Curso de horta na casa: Recoller herbas medicinais

Algunhas plantas sinxelas de identificar que podemos atopar en case calquera lugar son o dente de león, a menta, a lingua de vaca, os couselos ou o fiúncho. Onde apañar as herbas? O primeiro que debemos ter en conta á hora de recoller herbas silvestres, ademais de estar seguros da identificación do que imos apañar, é o lugar en que o fagamos. Ao igual que na colleita de flores comestíbeis, neste caso tamén debemos escapar de lugares contaminados, por onde circulen vehículos a motor ou que poidan estar pisados por mascotas, animais salvaxes ou persoas. Debemos coller as plantas que semellen sas e que estean limpas, xa que as partes aéreas (talo, flores, follas e sementes) non se lavarán. A única parte da planta que lavaremos son as raíces. Desta maneira evitaremos que perdan as súas propiedades. Cando apañar? O mellor momento para apañar herbas é pola mañá cedo, en canto o resío se evapore e antes de que o sol se atope no seu punto máis alto xa que, do contrario, parte dos aceites volátiles da planta desaparecerán. Dependendo da planta que vaiamos recoller e da zona que vaiamos aproveitar deberemos facelo nunha época do ano ou noutra. As follas deberemos apañalas novas pero completamente desenvolvidas. É preferíbel apañalas antes de que se abra ningunha flor. As flores hainas que recoller en canto abran por completo. Frescas e acabadas de abrir. As sementes deben apañarse cando estean maduras. As raíces, pola contra, deben deixarse na terra até o final da tempada de crecemento, xa que é nese momento cando posúen unha maior concentración de nutrientes. Como apañar? Cando vaiamos recoller as herbas debemos de ir equipados con tesoiras de podar e un cesto de vimbio. Non podemos apañar as plantas en bolsas de plástico xa que estas non favorecen o secado e poden comezar a podrecer e murchar a herba antes de chegar á casa. A mellor opción é un cesto de vimbio ou no caso de non dispor del, levar bolsas de papel con buratos. Se apañamos herbas silvestres debemos coller poucas cantidades en cada zona, para desta maneira non danar a poboación de plantas e que non se note a nosa pegada. Debemos cortar as zonas que queiramos apañar cunha tesoira afiada para danar o menos posíbel a planta, e retirar os insectos e sucidade que poida haber. Se a planta ten follas ou flores en mal estado quitarémolas tamén. Como secar? O secado é o método máis efectivo para conservar as herbas e plantas aromáticas e medicinais, mais existen diferentes técnicas de secado dependendo das zonas da planta que queiramos secar: —Para secar flores e partes aéreas é conveniente usar o método de secado en ramalletes. —Para secar outras partes aéreas como follas, bulbos e raíces recoméndase o secado en reixas ou caixóns. —Para sementes e cortizas pode ser útil o secado en forno. Secado en ramallete Este método é un dos máis sinxelos. Para realizalo deberemos colocar cinco ou seis talos de planta todos xuntos, cun cordel de algodón ataremos a planta pola parte máis baixa do talo sen apertar moito, evitando que caian, mais sen premer demasiado. Porémolos boca a baixo colgados cunhas pinzas a un cordel de tender a roupa ou en calquera lugar onde sexa cómodo pendurar cara a abaixo os ramalletes. Deben estar nun lugar fresco, seco e sombreado. Nuns 15 ou 20 días teremos secas as plantas. Secado en reixa ou caixón Ao contrario que o método de secado en ramalletes, o secado en reixa ou caixóns precisa dun espazo maior, ademais de ser necesario un material mínimo para levalo a cabo. Hai que colocar unhas reixas que non toquen o chan. Podemos polas enriba dalgún soporte como ladrillos ou madeiras, ou introducilas nun caixón deixando un espazo entre a reixa e o fondo do caixón. Desta maneira permitimos a circulación de ar que fará que as herbas sequen da maneira axeitada. Colocaremos as partes da planta que nos interesen sobre as reixas. No caso de querer secar raíces primeiro cortarémolas en anacos pequenos e despois colocarémolas de forma horizontal sobre a reixa. Manteranse durante 15-20 días en lugar seco sen luz solar directa. Secado en forno Este método de secado é moi sinxelo e rápido pero é menos seguro para a planta xa que pode facer que esta perda parte das súas propiedades. Debemos quentar primeiro o forno a 40 graos e introducir as plantas sobre un papel de forno na reixa correspondente. Logo deixarase a porta do forno un pouco aberta, coas plantas dentro, durante dúas horas aproximadamente. Debemos ir comprobando cada certo tempo se o proceso vai ben para non queimar as plantas. Como gardar as plantas secas? A mellor maneira de almacenar as nosas plantas unha vez que están secas é en tarros herméticos de cristal, a poder ser escuros. No caso de que sexan transparentes unha opción é colocarlles un adhesivo escuro, un papel tamén escuro ou unha tea para que a luz non chegue a eles. Tamén podemos gardalos en móbeis, resgardados da luz e da humidade. Cómpre etiquetar os tarros pondo a data en que os enchemos e a herba da que se trata. Isto servirá para ter identificada a especie e para saber canto tempo levan os tarros almacenados. Debemos sempre fixarnos antes de usar as herbas de que estas seguen a estar en bo estado, xa que debido á humidade ou a un mal secado poden aparecer mofos ou chegar a podrecer. Sempre nos fixaremos na aparencia da planta e en que non aparezan malos cheiros. Outros métodos de conservación Un método menos común pero que tamén pode ser útil é a conxelación. Podemos usar bandexas do xeo ou moldes para galletas, enchelos con auga e engadir algunhas das plantas seleccionadas como menta, herba luísa etc. Isto servirá para aromatizar bebidas como limoada ou infusións frías. Tamén podemos aromatizar algúns aceites ou vinagres engadindo herbas como ourego ou romeu, desta maneira ademais de achegar olor, estaremos aportando parte das propiedades da herba. Cultivar, apañar e conservar herbas medicinais e aromáticas é moi sinxelo e abre un mundo de posibilidades para utilizalas na horta, na cociña, en infusións, cosmética natural e moito máis. Os 3 'R' na horta: Reutilización en hortos verticais Os hortos verticais son unha forma estupenda de aproveitar ao máximo o espazo e optimizalo para plantar nel a maior cantidade de cultivos e plantas que poidamos. Pódense fabricar tanto para exterior como para interior e desta maneira aproveitar os recunchos que quedan libres na horta, patio, terraza, xardín, balcón ou habitación. Os hortos verticais pódense fabricar con multitude de elementos reciclados como latas, botellas de plástico, palés, caixas... Debemos sempre lembrarnos de acondicionar os recipientes que utilicemos, proporcionando a todos eles sistemas de drenaxe para que as nosas plantas e cultivos non se resintan polo exceso de humidade. A fotografía que acompaña o texto mostra un exemplo dun horto vertical feito con botellas de plástico, que ademais de útil é moi estético grazas á creatividade e agarimo co que está feito e decorado. Preparados naturais para a horta. Extracto fermentado de xestela A xestela (Equisetum arvense) é unha planta que podemos atopar silvestre e que ten infinidade de propiedades medicinais e tamén na horta. Na seguinte receita aprenderemos a realizar un extracto fermentado que servirá como estimulante para todo tipo de plantas e que as axudará a protexelas contra ataques de insectos e fungos. Que preciso? —1 kg de plantas sen raíz —Tesoiras ou coitelo —10 litros de auga —Un caldeiro con capacidade para 10 litros mínimo —Un coador —Un pulverizador Receita —Apaña 1 kg de plantas, sen arrincar a raíz. —Corta todas as plantas en anacos pequenos e ponas a macerar nun caldeiro cubertas con 10 litros de auga. Remexe ben para que se enchoupen. —Deixaremos o caldeiro uns 12 días nun lugar morno (garaxe, corte...) —Todos os días debemos remover a mestura dúas veces e ir controlando a fermentación. —No momento en que desaparezan as burbullas quere dicir que a fermentación rematou, polo que será o momento de pasar o líquido por un coador. —O líquido meterémolo nun pulverizador e o sobrante gardarémolo nunha garrafa ou bidón. Como usalo? O extracto fermentado pode usarse todo o ano en pequenas cantidades. —Durante o mes de agosto poderemos empregalo cada 10 días para estimular as plantas e para evitar enfermidades causadas por fungos. Diluirémolo a 10% e pulverizarémolo sobre as plantas. —En rego podemos usalo diluído a 20% e empregalo dúas ou tres veces durante a tempada, a intervalos dunhas tres semanas entre uso e uso. Eco-consello Plantar coandro no horto servirá para afastar ácaros e pulgóns, ademais pódese empregar na cociña para dar sabor a pratos e sopas.