O pasado 24 de marzo, o Sergas ditou unha instrución para a asistencia pediátrica nos centros de saúde, cuxa regra xeral é a de manter as revisións dos menores até os 12 meses, facendo especial fincapé nos recentemente nados, e as vacinas até os 15 meses. Mais antes de que se emitise esta circular, e desde a declaración do estado de alarma que afectou á atención a partir do luns 16 de marzo, os pediatras actuaron baixo criterios distintos e anuláronse citas e vacinas nesa franxa de idade.
Nunha resposta dada a Europa Press, o Sergas recoñece que, nesta "situación excepcional que estamos a vivir" e debido "á reorganización asistencial necesaria para dar resposta" á crise sanitaria, puidéronse "anular algunhas citas correspondentes a programa" de atención á saúde infantil, que no caso das directrices dadas fai especial fincapé nos bebés de até 12 meses e até os 15 meses para vacinación.
Neste sentido, e nesta mesma contestación, a Administración sanitaria sinala que os pais, nais ou titores dos nenos que perdesen a súa cita "poden contactar por teléfono co seu centro de saúde para solicitar unha nova" e, desta maneira, recuperar a revisión ou vacina suspendida.
Isto foi o que xa fixo, pola súa conta, Sabela Díaz, mamá de Tristán, que perdeu a revisión dos 9 meses no centro de saúde Virxe Peregrina de Pontevedra após decretarse o estado de alarma. Segundo o relato achegado a Europa Press, chamárona e anuláronlle cítaa pero, após decatarse de que o Sergas asegurou que se mantiñan, contactou co seu centro, dixo que era coñecedora desta información e lle reprogramaron a cita, unha semana máis tarde do que tiña previsto.
Con todo, Clara Malde, a mamá de André, foi reprobada no seu centro de saúde, o da Parda, tamén en Pontevedra. Acudiu o 16 de marzo, despois de tratar de contactar en varias ocasións co ambulatorio co obxectivo de saber se seguían mantendo a cita para pór ao seu fillo a vacina dos 11 meses.
"Eu chamei para saber se mantiñamos a cita ou non, pero en vista de que non me responderon, levamos ao peque igualmente. Vacináronnolo porque o levamos, pero se non, non. E dixéronnos que non deberiamos ter ido", manifestou, en declaracións a Europa Press, nas que lamentou que se lle dispensase ese trato.
Outro exemplo é o do centro de saúde de Galeras, en Santiago de Compostela, anuláronse practicamente todas as revisións de idade que se consideraban máis prescindibles como as do nove meses, até a "primeira semana de abril", segundo informaron o centro a nais que acudiron a preguntar, salvo as que a pediatra consideraba necesarias pola evolución do menor.
"Garantir" as vacinas
Nas súas instrucións, a Dirección Xeral de Saúde Pública, con actualización do 24 de marzo, recomenda manter a vacinación infantil nos 15 primeiros meses de vida e "sempre garantir" as vacinas que corresponden administrar aos dous meses (hexavalente + pneumocócica conxugada) e catro meses (hexavalente + pneumocócica conxugada + meningocócica C).
A normativa aclarou as diferentes interpretacións que se estaban dando, pero, por exemplo, en centros de saúde de Pontevedra anuláronse varias vacinas dos 11 e 12 meses, para evitar que os nenos saísen á rúa, non se recuperaron e mesmo se seguiron cancelando algunhas.
Segundo nais consultadas, os seus pediatras consideraron que era máis seguro atrasar vacinas de calendario e outras fóra das que marca o Sergas como a bexero, até ver como evolucionaba a crise sanitaria pola COVID-19, pero estas directrices fixéronse segundo o criterio de cada facultativo.
Así as cousas, o Sergas asegura que é posíbel volver pedir a cita anulada, pero está por cuantificar cantos menores perderon a súa cita, porque unha vez que se anula, non queda rexistrada. A Cristina Fernández, o seu pediatra canceloulle a vacina dos 11 meses da súa filla antes destas instrucións, pero outros nenos tamén seguen sen esas vacinas, a pesar das novas recomendacións.
Carencias en pediatría
Non só porque o seu médico seguiu suspendendo cita, como é o caso dalgunhas nais consultadas, senón porque esta crise sanitaria volveu a destapar as carencias na área de pediatría. No centro de saúde de Tenorio, no concello de Cercededo-Cotobade, a pediatra, que só acudía dúas veces á semana e outras dúas horas un terceiro día, e é compartida con Forcarei, deu positivo por coronavirus.
Isto deixou sen o servizo de atención aos nenos a toda esta parroquia, que se atopa a apenas uns quilómetros da cidade Pontevedra, e a boa parte de municipio. O centro de saúde de Tenorio reabriu con persoal médico, pero os nenos non poden recibir atención e segue habendo familias que esperan unha solución para os seus fillos. "Que chame a semana que vén", dixo a Europa Press unha nai cuxo fillo perdeu a vacina de 11 meses fai máis dunha semana e á que non a derivaron a ningún outro centro.
As carencias nesta especialidade veñen de atrás e xa deu lugar antes da crise sanitaria á constitución de plataformas para reclamar máis persoal de pediatría en distintos lugares, como é o caso de Cangas (Pontevedra). E, de feito, un dos afectados por esta falla de facultativos é o fillo Belén Piñeiro.
A ela, a falla de pediatra (por baixas e vacacións), e a coincidencia con algúns estados febrís do seu pequeno, fan que o seu fillo de 6 anos leve "oito meses", desde setembro, esperando para vacinarse. "Cando por fin conseguín unha cita, anuláronma polo virus", lamentou, en declaracións a Europa Press, esta nai.
O Sergas insiste, pola súa banda, en que, en canto as autoridades sanitarias aconsellen recuperar a situación "normal", as vacinacións "renovaranse, retomando o calendario que quedou interrompido e facendo os axustes necesarios para adaptalo á normalidade no menor tempo posible". Aínda así, Belén Piñeiro advirte de que o seu problema xa "vén de atrás".
