A calidade das aulas de Secundaria, achicada polos recortes

Tras o inicio do curso universitario e o regreso ás aulas do alumnado de Infantil, Primaria e Educación Especial, hoxe comezan as clases as estudantes de Secundaria, Bacharelato, FP e Ensinanza de Réxime Especial da Galiza. Máis de 209.000 rapazas e rapaces encherán de novo perto de 590 centros de ensino. Son os datos provisionais recompilados polos servizos estatísticos da Consellaría de Cultura, Educación e Universidade á espera de fechar ao cabo dunhas semanas as cifras de matriculación. Con todo, sinala, en ESO e Bacharelato "apenas se producen variacións, con cambios focalizados nos últimos cursos". Destaca, iso si, "un incremento considerábel de alumnado na FP galega", con perto de 3.000 estudantes máis. Así, segundo os rexistros facilitados polo departamento que dirixe Román Rodríguez, arredor de 60.500 rapaces e rapazas cursarán algúns dos títulos ofertados. Un total de 94.187 estudantes empezan o curso na ESO, case medio millar menos que o ano pasado, 70% en centros público. O Bacharelato ordinario contará con 33.002 alumnos e alumnas, 128 máis que o último curso, 82% en centros públicos. Polo que se refire ás Ensinanzas de Réxime Especial, 9.642 estudantes asistirán a aulas para adultos, 10.155 recibirán ensinanzas artísticas e 1.928, ensinanzas deportivas Calidade educativa No arranque do curso, mentres desde a Consellaría inciden na oportunidade que representa esta nova andaina escolar "para avanzar na recuperación da normalidade no ensino galego" e "impulsar novas melloras para dar continuidade aos logros académicos da última década", da man de "novos programas educativos", Anpas e comunidades docentes insisten no risco de "deterioración da calidade educativa" nos institutos da Galiza. A ameaza é real, advirten. "A principal preocupación son os recortes de profesorado, a desaparición dos desdobramentos de aulas que se fixeron o ano pasado con motivo da pandemia e a concentración do alumnado en clase cunha distancia que non é recomendábel en ningún outro lugar da vida pública", resume Fernando Lacaci en declaracións a Nós Diario. Para o presidente da Confederación de Anpas Galegas, "ese 1,2 metros que sacaron da manga non existe sequera nos corredores dos institutos, onde volve ser de 1,5 metros". Esa separación entre cabezas, máis escasa, converteuse no foco de todas as críticas desde que a Xunta da Galiza fixo súa a recomendación acordada na Conferencia Sectorial de Educación, mais tamén en símbolo da "irregularidade sanitaria", precisa Lacaci. Unha inquietude que aviva o seu principal desvelo: "a perda de calidade educativa que pode supor en aulas coas limitación da Covid e cunha masificación absoluta". Recortes e renuncias As advertencias non proceden exclusivamente das Anpas, tamén dos centros educativos que nos primeiros días de setembro confirmaron recortes de profesorado por parte da Administración. É o caso do IES Nº 1 de Ribeira. Este curso contará con sete docentes menos. A redución, explica a comunidade educativa, realízase con respecto á dotación do curso previo á pandemia, "sen que veña xustificada por unha modificación na oferta do centro nin por unha redución do volume de alumnado". Así, insta a Consellaría a revisar esta decisión "arbitraria" e "contraria á ambición de excelencia na calidade dos centros educativos públicos". "A excelencia acádase con investimento en educación, non con mensaxes baleiras", engade o colectivo docente do IES Nº 1 de Ribeira, que anticipa minguas importantes na oferta educativa mais nas medidas de reforzo e apoio que estaban "consolidadas": agrupamento de 1º da ESO para a atención individualizada dun grupo reducido en materias básicas; reforzo de alumnado con materias pendentes, desdobramento das aulas de inglés e Tecnoloxía, alfabetización, atención á diversidade. Desde o IES Ramón Cabanillas de Cambados amplían esta lista. Contarán con tres docentes, unha perda que obrigará o centro a renunciar ao plan de Bibliotecas, á radio escolar, ás actividades de reforzo ou ao Bacharelato de Excelencia que veñen impartindo. "Contra a nosa vontade" incide o profesorado. "Non hai razón para efectuar recortes no ensino público", subliña. Ao contrario, a redución de docentes "vai en detrimento da calidade do ensino e en prexuízo do noso alumnado", privado de ratios máis limitadas, mellores condicións, e dunha atención máis personalizada. Unha denuncia que comparte o claustro do IES Auga da Laxe de Gondomar, con catro profesores menos, unha media de 30 estudantes por aula, máis materias impartidas por profesorado non especializado e a previsión de ter que suprimir proxectos de mellora e atención educativa. Formación integral "Evidentemente, un docente dá clase. Explica como resolver unha fracción ou como interpretar un mapa. Pero cumpre outras moitas funcións". Dentro e fóra da aula, di Fernando Lacaci, "comezando por equiparar a diversidade existente entre o alumnado para que todos teñan algunha opción". Desta forma, o presidente de das Anpas Galegas destaca a gran contribución do ensino público ao desenvolvemento integral do alumnado, máis aló da aprendizaxe de coñecementos. "Fóra das aulas hai toda unha vida educativa que canto máis ampla sexa máis vai enriquecer as estudantes". Así, afirma, a perda de docentes supón privar o alumando de horas académicas, mais tamén de "todos os programas complementarios que elabora o profesorado para potenciar unha formación integral". estras e profesoras "transmiten moito máis do que pon o libro de texto". Achicalas, "como pretende a Xunta" sería reducilas a "simples titoriais". "O resto quedaría abandonado", sentencia Lacaci. Oferta educativa minguada Á denuncia do empobrecemento da calidade educativa do ensino público, asociacións de pais e nais suman este inicio de curso a doutro recorte latente que un cambio de criterio da Consellaría de Educación sitúa baixo o foco: a imposibilidade de cursar certas materias de ESO e Bacharelato ao teren unha matrícula inferior a cinco alumnos e alumnas. "Até agora, moitos centros conseguían facer grupos con un número inferior porque tiñan profesorado con horas dispoñíbeis. Mais este curso, parece que nin tendo esas horas poderán facer aulas de menos de cinco", asevera Lacaci. "Isto saltou agora pero é así desde a implantación da Lomce. Educación nunca deu todas as opcións, nin sequera en centros urbanos con moitas matriculacións, porque para iso o catálogo de profesorado ten que ser máis elevado".