Curso de horta na casa: a horta en abril

Abril acostuma ser un mes acompañado de choivas, "en abril augas mil", e delas vai depender en gran medida o éxito das colleitas de toda a tempada. Durante este mes faremos todos os preparativos previos para acondicionar a horta ou os testos para recibir a maioría de cultivos que as ocuparán toda a tempada. Debemos asegurarnos de varias cuestións antes de comezar a plantar: —Este mes é moi variábel en canto a temperatura e climatoloxía, polo que cómpre ter un plan B por se as temperaturas descenden moito: mini invernadoiros, elementos que protexan os cultivos... —Debemos deixar o terreo preparado para acoller os cultivos, asegurándonos de que conte co compost suficiente para ter todos os nutrientes que as plantas precisen. Podemos engadir un acolchamento de palla ou herba seca que axudará a nutrir e a protexer o terreo dos cambios de temperatura, achegando un confort extra. —Para preparar o sistema de rego, tanto no caso de plantar no interior da casa ou en invernadoiro, debemos pensar na maneira en que imos achegar auga aos nosos cultivos, xa que ao estaren en interior non van poder recibir auga da choiva. Non podemos esquecernos de regar correctamente, xa que de non ser así poden secar por falta de humidade ou podrecer e proliferaren fungos se teñen exceso de auga, calor e falta de drenaxe. —Durante este mes decidirase o deseño da horta, é dicir, pensaremos onde situar cada cultivo e que tipo de estrutura usar para plantalo (regos, bancais, sementeiros etcétera). Cultivos de inverno Abril non só será o mes en que sementar e transplantar. Tamén será bo momento para traballar nos cultivos que xa están plantados na horta desde o inverno. Durante este mes colleitaremos os últimos allos, porros e cebolas que queden sen apañar na horta e que estean a punto de grelar. Mais lembraremos sempre deixar dous ou tres exemplares de cada plantados até que grelen e boten a flor, da cal extraeremos as sementes para gardar para a vindeira tempada. Este proceso vímolo na anterior lección, en que descubrimos a importancia de obter as nosas propias sementes e como facelo dunha maneira axeitada. Este mes é moi variábel en temperatura e climatoloxía, polo que debemos ter un plan B, por se as temperaturas descenden moito, como mini invernadoiros ou estruturas que axuden a protexer os cultivos Abril tamén será proveitoso para sachar os cultivos que plantamos no mes anterior como, por exemplo, as patacas, fabas, repolos, leitugas, chícharos etc. É moi importante que sachemos os cultivos, por varias razóns: para retirar as herbas que van saíndo entre os cultivos e que poden competir con eles á hora de facerse cos nutrientes que hai no solo, e tamén para airear a terra. Vimos nas leccións anteriores a importancia de ter unha terra ben aireada e branda para que os cultivos poidan desenvolverse con normalidade, sans e fortes. Se temos un terreo amazocado, as plantas terán máis difícil enraizar e medrar correctamente, ademais de que coas temperaturas máis altas do mes de abril, a humidade e a terra amazocada poden proliferar fungos que enfermen os cultivos. Sementar En abril podemos transplantar ao exterior algúns cultivos como cabazas, cabaciñas, cogombros, melóns, sandías... que previamente teñamos xerminado en sementeiros interiores, ou mercar directamente os plantóns para cultivalos no seu lugar definitivo. Abril é perfecto para plantar algunhas flores comestíbeis e menciñeiras como a caléndula, a capuchiña ou os pensamentos. Servirán de aderezo e tamén como control de pragas Abril é tamén un bo momento para plantar cenorias. Plantaranse a través de sementes directamente no seu lugar definitivo. Unha vez que vaian nacendo teremos que clarealas, arrancando os exemplares que estean demasiado xuntos uns dos outros e que non permitirán que a raíz se desenvolva correctamente, desta maneira axudaremos a que as cenorias medren ben. Podemos plantar porros de novo a carón das cenorias, xa que estes liberan unhas substancias que repelen algunhas pragas que afectan as cenorias como a mosca branca. Os porros pódense plantar en calquera época do ano. Outra das actividades que podemos facer durante este mes é transplantar ao exterior cultivos como tomates, pementos ou berenxenas, pero agardaremos a mediados de mes para tentar fuxir das xeadas e lograr unhas temperaturas máis estábeis. Será a mediados ou finais de abril tamén cando plantemos no exterior leitugas, xudías e acelgas. Estes cultivos son moi sensíbeis ás xeadas polo que esperaremos a que veñan unhas temperaturas un pouco estábeis. Como nunca podemos estar seguros do tempo que vai facer e de se vai caer algunha xeada tardía que estirpe os cultivos, podemos tentar protexelos con pequenas estruturas: garrafas de auga, que usaremos como mini invernadoiro enriba das leitugas; plástico transparente, que amarraremos cunhas estacas a modo de "caseta" para algúns cultivos. No caso de plantar no interior da casa ou en invernadoiro, non debemos preocuparnos pola xeada, polo que poderemos plantar todos estes cultivos sen ningún problema. O mes de abril tamén é unha época perfecta para plantar algunhas flores comestíbeis e menciñeiras como a caléndula, a capuchiña ou os pensamentos. Debemos cultivalas en espazos controlados como testos ou bancais para evitar que se expandan por toda a horta fóra de control. Á parte de servir como aderezo para ensaladas e outros pratos, empregaranse para repeler insectos e pragas se as intercalamos entre os cultivos da nosa horta. Resumo de tarefas —Sachar cultivos de inverno ou plantados o mes anterior: cebolas, allos, patacas, repolos, fabas... —Preparar e fertilizar o terreo para acoller novos cultivos. —Colleitar produtos de inverno: allos, cebolas, porros... Resumo de cultivos que podemos plantar —Cultivos de todo o ano que se dan ben nesta época: leituga, espinaca, pirixel, acelga, cenoria, remolacha, eiruga, porro. —Cultivos de primavera: tomates, pementos, berenxenas, cabaciña, cogombro, fresas. —Flores comestíbeis: pensamentos, capuchiña, caléndula... En definitiva, abril é un mes moi proveitoso na horta e na natureza porque é a época do cambio e da vida, o mes no que a climatoloxía comeza a mellorar, habendo menos xeadas e baixadas de temperatura bruscas, mais ao mesmo tempo cheo de auga, que permite que a horta medre e se desenvolva como un auténtico verxel. Durante este mes comezaremos a gozar dos primeiros produtos da horta que plantamos os meses anteriores, pero tamén subirá o nivel de actividade á hora de facer sementeiras, plantar novos cultivos, transplantar os plantóns que creamos nos sementeiros dos meses anteriores... Non debemos descoidar a horta neste mes, xa que do traballo ben feito durante estes días dependerá en gran medida a colleita de todo o ano. Lembra que abril é mes de transición en que cómpre ter previsto un Plan B para as xeadas por se estas ameazan a horta, pero tamén un plan B de rego por se as choivas cesan e a calor aumenta, o que podería provocar moitos problemas na horta. Os 3 'R' na horta: Reciclando tubiños de papel hixiénico Outro dos elementos que nunca faltan na casa, e do que seguramente este ano non tivemos escaseza, son os tubiños de cartón que veñen no interior do papel hixiénico. Estes tubos son perfectos para facer sementeiros. Dependendo das características e tamaños dos cultivos poderemos usar o tubiño enteiro ou ir cortándoo en anacos máis pequenos, en pequenas rodiñas, as cales situaremos sobre unha táboa ou cartón para que o substrato non caia. Tamén se poden fechar sobre si, utilizando o cartón enteiro e dobrando a parte inferior até quedar fechada a base. O bo de usar estes materias é que unha vez que vaiamos transplantar o cultivo ao seu lugar definitivo, non teremos que desfacernos ou almacenar recipientes, senón que poderemos engadir directamente o noso tubiño ao composteiro. Descomporase moi pronto xa que da humidade da auga e da terra xa estará medio desfeito cando transplantemos o cultivo. Preparados naturais para a horta: Infusión de menta para previr o pulgón A menta é unha planta aromática que podemos atopar facilmente en moitas hortas, xardíns, campos e incluso corredoiras. O seu forte cheiro e as súas propiedades van facer que se converta nunha grande aliada dos nosos cultivos, axudando a evitar e mesmo a combater ataques de pulgón. Nuns poucos minutos podemos preparar unha infusión que fará que as nosas plantas estean máis protexidas con moi pouco tempo e esforzo. Que preciso? —100 gramos de planta de menta fresca ou 20 gramos de planta seca. —1 pota ou recipiente apto para pór ao lume. —1 litro de auga. —Un coador. —Un coitelo ou tesoira. Receita —Debemos apañar 100 gramos de menta, se non a temos no noso horto podemos apañala de maneira silvestre, xa que é habitual atopala en campos e camiños. Debemos collela lonxe de lugares onde poidan pasar coches perto. Recolle unha cantidade máis grande e déixaa secar á sombra. Así conservarala para vindeiras ocasións. —Corta a menta en anacos pequenos coa axuda dunha tesoira ou coitelo. —Bota 1 litro de auga na pota ou recipiente. —Engade a menta ao litro de auga. —Quenta pouco a pouco a pota coa auga e a menta no interior. Xusto antes de chegar a ferver, apaga o lume para que non perda os principios activos. —Tapa a pota e deixa que a infusión enfríe. Como usalo? Unha vez que a infusión estea fría hai que coala e quedar só co líquido. Os restos de menta podemos engadilos ao composteiro. Unha vez coada poderemos pulverizar directamente, sen diluír, nas zonas da planta afectadas polo pulgón. Tamén podemos usalo como prevención se pulverizamos as plantas unha vez ou dúas á semana.