MIGUEL MATO FONDO, ESCRITOR

“A miña xeración está formada por anxos da derrota”

Retomamos a serie de Tres Anos de Sermos cunha entrevista co poeta Miguel Mato Fondo.

miguelmato

Con Terra fría (Caldeirón) o poeta Miguel Mato Fondo volve publicar poesía despois de que hai dez anos gañase o Fiz Vergara Vilariño con O whiskey na barrica  (Espiral Maior). Narrativa, ensaio e lírica compoñen a bibliografía dun dos nomes daquel grupo de poetas que se xuntaron nos volumes De amor e desamor. Trinta anos despois, o pesimismo imponse nos seus versos.-Por que demorou a súa volta á poesía?

Non tardei en volver á poesía, senón en publicar. Escribo continuamente, mais, para sacar un novo libro, tenme que gustar; ten que responder a algo que está dentro de ti. Por outra parte, gustaríame publicar ensaio e narrativa, mais non é doado. En especial para min, que escribo relato. A realidade é así: quixera publicar; porén, non existen moitas ocasións. 

-En cambio, cónstame que desde Caldeirón, insistiron para que publicase este novo libro de poesía. 

Así foi. Paco Souto tiña desexos de publicar un libro meu, e eu tamén de o facer con Caldeirón, porque é un proxecto no que o amor ao libro se nota. Alén da amizade, e que é unha editora de Malpica, a miña terra, estou feliz e agradézolles moito que mo ofrecesen. Eu non me atrevía a pedirllo, porque sei que publicar un libro é un esforzo, e teño consideración con quen inviste e fai esforzos económicos para a creación de cultura. Ponme moito respecto. 

-Se cada libro responde a un momento, que explica o nacemento de Terra fría?

Considero que é unha continuación de O whiskey na barrica, mais trátase dun libro máis sombrizo. Non é xa esa visión case arcádica, nostálxica e luminosa, senón algo máis amargo e pesimista. Deixa ver a consciencia do paso do tempo; das mudanzas que traen horizontes máis escuros. É unha visión pesimista sobre o mundo, sobre desexos frustrados e soños colectivos que non se cumpriron. Tamén a preocupación polo estado da lingua, moito máis ca unha ferramenta de traballo, a memoria da historia colectiva do país. Manuel María dicía que cando se perde unha lingua o mundo empobrece. O libro expón unha visión dun mundo que se esnafra contra unha curva sen ver o sinal de stop. 

-Esa sensación de derrota e desastre é un signo xeracional? 

Compartido con poetas como Ramiro Fonte, Forcadela, Miguel Anxo Fernán Vello ou o mesmo Manuel María, unha referencia ética na concepción de como debe estar o poeta no mundo, da percepción do país a través da lingua, de talante ecoloxista e conservacionista. 

-Cita nomes cos que compartiu hai trinta anos o grupo De amor e desamor. Mudou o entusiasmo de entón en pesimismo?

Convivimos con formas de cultura que a xeración anterior non coñecera, como o rock, unha poesía moi desenganada. Este libro, poño por caso, inspírase nun tema de Tom Waits. Somos, en certa medida, anxos da derrota. Antes saïamos dunha época hostil e abríase unha etapa de esperanza, e agora volvemos a un tempo duro. 

"Antes saïamos dunha época hostil e abríase unha etapa de esperanza, e agora volvemos a un tempo duro". 

-”Ao partir non voltarei a cabeza/ por non ollar tanta desolación”. Ese pesimismo non é en exceso esgazador?

Eses son versos que marcan o alento do libro. Son duros, son. Agardo que conmovan. Non busco facer partícipe a quen o lea da desolación, mais dalgunha maneira naceu para provocar a reflexión. Xa me gustaría tamén que movese algunha conciencia cara a un compromiso meirande. 

-A reflexión sobre a propia creación poética paira tamén sobre o libro. “Canto tempo terá que pasar/ para que un poida encontrar/a voz”. 

Ese poema parte de Luísa Villalta e da “Oda ao reiseñor”, de John Keats. A procura da voz poética que un busca dentro de si e a dor pola perda da poeta, que segue moi presente. O poeta busca a súa propia escrita e iso é a súa voz, máis alá das características da propia obra. A voz é o que inspira a obra, o sopro que está detrás, que cómpre atopalo porque te define e dálle consistencia á poesía. A procura da propia personalidade e do camiño propio. 

-O tempo e o seu paso están presentes ao longo de todo o libro. Nalgún momento fala dos soños que xa non van chegar. Esa desilusión é tamén polas propias etapas da vida?

O tema do paso do tempo é, de feito, un dos máis recorrentes na historia da literatura universal, mais logo hai tamén algo de maior calado, que está aí e  ten que ver con outras razóns, coa incapacidade do individuo de abranguer os soños. Existe, está á vista, a perspectiva racional do paso do tempo, mais tamén algo que vén de máis atrás e non acertas moito a explicar; que te conmove. 

-Para vostede este libro responde ao tempo no que se produce? A literatura é tan permeábel ao que acontece?

A través dos poemas es consciente dunha época dura na que estás a vivir, na que se reducen os sinais de liberdade, de democracia, e non  só políticas. Ves que os tempos non deron chegado, como dicía Ferrín hai moitos anos, e tes consciencia desta perda e de que non acadaches os soños. Que quedamos á metade do camiño, que todo continúa igual ou peor.

(A entrevista foi publicada no número 131 do semanario Sermos Galiza cun adianto editorial de Terra Fría. Na nosa loxa) 

mato

Máis en Só en papel
Comentarios