Prieto Patiño. Complementarios

Dada a súa xeración, ambos nacidos no 81, tocoulles escoller ao comezo da súa carreira profesional que camiño tomar. Estoupara a burbulla inmobiliaria e o traballo escaseaba. A dúbida era: buscar un futuro máis lucrativo fóra ou quedarse sobrevivindo e esperar tempos mellores. Decidiron aguantar, e a resistencia permitiulles colleitar agora o froito do esforzo deses duros anos. O estudio nace da relación persoal que os uniu. Coñecéronse estudando a carreira e, a pesar de ser moi diferentes, a súa relación funciona. Precisamente porque entre eles equilíbranse. "Eu son de debuxar a man, el traballa máis co ordenador. A min sempre me interesou a teoría, el é máis práctico. Aínda que un está máis polo deseño e outro pola técnica, temos miradas complementarias", di Juan Prieto. Deste xeito, as súas diferencias fan que logren facer un equipo equilibrado. Non emigrar precisou un proceso de adaptación, tiveron que sobrevivir co traballo que escaseaba e tiñan claro que era necesario seguir formándose. Ambos fixeron un doutorado pero, como a súa relación, dende ópticas diferentes. Un investigou na arquitectura e outro na enxeñería, ao que lle seguiu un tempo de impartir docencia. Aínda que estaban preparados, os comezos foron complicados, non había traballo e non contaban con experiencia. Prodúcese o bucle típico dos principiantes: non atopas traballo, non tes experiencia, os clientes non confían en ti xa que non tes experiencia, non atopas traballo... ata que alguén ve algo... e diche que si. A primeira obra relevante foi unha pequena farmacia en Salvaterra. Aqueles primeiros encargos eran froito de descartes doutros profesionais, con edificios moi complexos e non moi ben pagados. Contextos redebuxados A dona da farmacia mercara unha parcela, próxima a unha estrada (buscando maior visibilidade do negocio). Cando Prieto Patiño recibiron o encargo déronse conta da situación: en toda a parcela que mercara, froito das limitacións urbanísticas, tan só se podía edificar unha tira de 5 m de ancho. A obra tiña que ser moi económica e aproveitar o mobiliario que xa tiña. Froito das estreiteces orzamentarias e urbanísticas naceu o proxecto. O edificio é alongado, como obrigaba o planeamento. Para a fachada inspiráronse no peche de pastas de granito da parcela, algo típico da comarca do Condado. Así, a fachada continuaría ese ritmo de pedras verticais. Cuberta e elementos de peche resólvense cuns baratos elementos metálicos. Outro contexto complexo era o da escola infantil de Mos. Atopábase ao lado dun polígono industrial, nunha parcela próxima ao río e cunha forma moi irregular. O proxecto desenvolvérono xunto coa arquitecta Estefanía Grandal, un tempo colaboradora do estudio. A Xunta contaba xa con "modelos", pero que pola súa xeometría non encaixaban na parcela. A decisión que tomaron foi a de facer un edificio completamente novo. Deseñaron un edificio circular. Esta forma permitíalles integrar o edificio co patio de xogo (que a normativa obriga a estar valado), ao tempo que crea unha idea de recollemento e de protección da infancia. Para que non lle falte luz aos cativos, na cuberta recórtanse lucernarios ao sur. O orzamento limitado e a necesidade que lles impuxeron de rematar en pouco tempo decantounos cara unha construción industrializada. En realidade o que fixeron foi usar o mesmo sistema que as naves industriais próximas. Empregaron estrutura e fachada metálicas, diferentes tipos de chapas que permiten ter unha lectura da envolvente diferente e sutil: de lonxe pode semellar homoxénea a pel, pero na proximidade a luz pasa a través das chapas perforadas ou onduladas con diferentes graos de transparencia. O contexto dos proxectos soe ser a ferramenta que Prieto e Patiño empregan para deseñar, pero no caso do restaurante Culler de Pau foino todo. Chamáronos para ampliar o restaurante, pero en lugar de facer máis edificio, o que deseñaron foi máis "experiencia". A cociña de vangarda que se fai está apoiada nunha filosofía e responsabilidade social. O produto que se emprega é sempre de proximidade, coñecendo aos produtores polo seu nome propio. Parte importante do traballo da cociña do restaurante está na horta. Un dos lemas do negocio é que os comensais comen a paisaxe, así que o proxecto consistiu en potenciar esa experiencia. A paisaxe na que se atopa o edificio é a propia do Grove, mestura de mar, campos e vivendas en convivencia. Os arquitectos deseñaron un invernadoiro integrado na paisaxe que os rodea. O novo invernadoiro do restaurante permítelles mostrar o seu produto, a identidade da súa cociña. Pola súa condición, no medio da horta, tiña que ser algo sinxelo e desmontábel. A estratexia dos arquitectos pasaba por facer algo que semellase desaparecer entre as plantacións do restaurante, por isto o invernadoiro segue o ritmo dos regos da terra. Os pórticos de madeira colocáronse mantendo a estrutura da horta e o resto é tan só vidro. Montouse en só 10 días. É unha arquitectura cambiante, posto que o contido cambia coas estacións, como a mesma horta. Madeira como identidade Cando Juan e Faustino recibiron o encargo de deseñar o primeiro local para a xeadería Bico de Xeado estaban de moda os locais de iogures. A estética que se impuxera de aquela era a dun local branco puro cun mostrador. Para buscar a identidade propia para a nova marca, decidiron fuxir desa imaxe aséptica. A orixe natural do produto debería reflectirse no local, polo que a madeira foi o fío condutor e o que identificará esta nova marca. Mentres que o habitual sería facer un local "tipo" e copialo en cada cidade, os arquitectos decidiron que cada local fora un chisco diferente, tamén por adaptarse ás circunstancias de cada lugar. Esta idea foi desenvolvida nas xeaderías da Coruña, Lugo, Baiona, Ourense, Salamanca ou Madrid. Na de Baiona tiveron que enfrontarse a un problema estrutural, polo que tiveron que reforzar o teito. Este local foi o primeiro no que a madeira ten un papel protagonista, o reforzo do teito fíxose con vigas deste material. As diagonais déronlles a pauta para realizar todos os elementos do local, xogando con formas triangulares. Ten como contrapunto unha parede espida de pedra. Ao pouco do éxito da intervención de Baiona, comezaron a traballar na de Ourense, pero o local era diferente. A madeira aparece de novo no teito, mais creando unha cobertura triangular. O bo facer da madeira correspóndelle a un artesán co que contaron para tódolos locais: Luís, De Acibreiro. Encárgase das obras e tamén asesorou aos arquitectos para sacar todo o potencial ao material. Levárono dende Narón para construír o último local en Madrid. Un teito de gran altura era o elemento máis destacado daquel local. Deseñaron árbores de madeira para reflectir a naturalidade do produto, servindo tamén como iluminación. Dende fóra, a xeadería crea o efecto de levar as árbores da rúa ao interior.