Instagram eclosiona en galego

Cando se fala de técnicas para a recuperación da lingua galega, a miúdo incídese en que estas deben fomentar o seu uso no cotián e empregándoa tamén para expresar ideas e coñecemento. Estes dous trazos cúmprenos as contas que nacen día a día na rede social Instagram e que contribúen a xerar unha comunidade reivindicativa e con moita conciencia da nosa identidade e cultura. As persoas que divulgan en galego teñen que demostrar unha gran capacidade de forza e non renderse ante un panorama difícil pero, ao mesmo tempo, moi fértil. Proba diso son os perfís que naceron no Instagram e que espallan contidos á xente moza, principal usuaria desta rede social, e desde o propio país. Irene Pérez Lis salienta que Instagram é unha ferramenta moi importante para a nosa lingua, pois "axuda moitísimo á toma do galego no ámbito cotián, xa que os contidos que consomes están nesta lingua". Surfeando libros Irene Pérez Lis é unha das grandes revolucións do Instagram en galego polas súas foto-recensións de libros nas que coida á perfección todos os detalles, adaptándose ao contido e á época da historia, o que fai que esteamos diante de auténticas obras de arte. A autora desta conta explica que o proxecto naceu en 2019 cando tiña 12 anos e "soñaba con que me puxesen un pequeno mostrador ao lado do da biblioteca na que traballa miña nai, para que os usuarios se achegasen a pedirme recomendacións literarias". A partir de aí comezou a darlle á cabeza até que xuntou a paixón do surf coa descuberta literaria de Agatha Christie, e deu co nome. Xa desde ese instante buscaba "compartir, intercambiar recomendacións literarias de libros que me ensinaron algo, que me gustaron por razóns diversas e penso que a outras persoas lles pode pasar o mesmo". O proceso é longo, "unha auténtica Odisea", pois Irene confesa que todo comeza coa idea da imaxe para a continuación buscar a vestimenta e os elementos axeitados que definan a esencia do que quere transmitir, tirar a foto e editala. Dado o grande éxito destas publicacións, a autora logo decidiu incorporar unha sección de vídeos curtos nos que fala case a diario de adquisicións de libros e outras curiosidades cun estilo máis desenfadado e "de ti a ti". Irene salienta que Instagram é unha ferramenta moi importante para a nosa lingua, pois "axuda moitísimo á toma do galego no ámbito cotián, xa que os contidos que consomes están nesta lingua". O Arquivo das Trasnas Baixo @oarquivodastrasnas agóchanse Sara Piñeiro, Bea Pereira e Daniel Chapela, quen confesan seren grandes fans de contas como a de @surfeandolibros, e aproveitan para destacar que "reafirman o talento e o compromiso da xente nova coa nosa lingua e coa nosa cultura". O Arquivo das Trasnas naceu en plena pandemia da Covid-19 como "unha plataforma desde a que difundirmos a nosa literatura lonxe duns criterios puramente canónicos, é dicir, espallando autoras e autores clásicos, mais prestando moita atención a todas aquelas persoas (especialmente mulleres) que estiveron e están nas marxes da nosa literatura". Isto foi o que as levou a constituírense como asociación cultural e a dirixir as Xornadas "Literatura nas marxes. A creación alén do canon", docorridas en marzo deste ano co financiamento da Xunta de Galiza. Así mesmo, tamén realizan un gran traballo na divulgación da obra de artistas novas como Nuria Grandío e Suso Neira, coas que colaboran desde os inicios. Biografías de autoras, adiviñanzas literarias e curiosidades son algúns dos temas que teñen en conta á hora de planificar o contido que se xera tanto en forma de publicacións como das recoñecidas historias que desaparecen en 24 horas. Violeta destaca a grande acollida do seu proxecto na comunidade galega de bookstagram, pois "as diferentes contas apoiámonos entre nós e colaboramos na difusión da literatura, polo que existe moita sororidade". Littera_lupa As flores, a natureza e os libros son os protagonistas de @littera_lupa, a conta dirixida por Violeta Meléndrez, cun especial fincapé na literatura infantil e xuvenil (LIX), "pois é precisamente desta da que nace o lectorado e aquí é moi cultivada". Así mesmo, outro dos obxectivos claros é difundir a escrita das mulleres, aínda moi invisibilizada. Esta paixón lectora foi a que levou Violeta a formar parte do xurado do certame Jules Verne de Literatura Xuvenil da editorial Xerais e tamén a participar nunha iniciativa da universidade para seleccionar obras de LIX nas que se trata a diversidade sexual e de xénero. Uns proxectos que a achegan, paseniñamente, ao seu soño de ser escritora, e confesa que "xa teño algunha que outra novela escrita". Violeta destaca a grande acollida do seu proxecto na comunidade galega de bookstagram, pois "as diferentes contas apoiámonos entre nós e colaboramos na difusión da literatura, polo que existe moita sororidade". E continúa apuntando que "as redes sociais poden axudar na normalización da nosa lingua, pois se está presente nestas plataformas, o seu uso podería aumentar". As páxinas de Sara Sara Couselo é a cara visíbel de @aspáxinasdesara, unha conta de Instagram que naceu da súa paixón pola lectura e a necesidade de compartila con outras persoas. Desde que botou a andar no confinamento, o perfil foi medrando e a día de hoxe non só se fala de libros, senón que se fai divulgación feminista, análises sobre a situación do galego en Galiza, o descubrimento de pequenas tendas artesanais ou recomendacións de series e películas galegas. "A páxina naceu como unha carta de presentación de min mesma, daquilo que penso e me representa", salienta a autora, quen incide en que busca que sexa un espazo sinxelo e aberto a falar de preocupacións ou daquilo que moleste. Divulgar en galego, recoñece, sempre vai ter menos repercusión que en castelán, o que se debe a que "temos loitar co grande estereotipo de que os nosos contidos son só para as persoas galegofalantes ou residentes na nosa comunidade". Libros e outros contos "Gústame que a xente comparta, comente, debata, que pida consellos, que me dean ideas, incluso que estean en desacordo e o digan, pois Libros e outros contos ten que ser un lugar libre e dinámico". Así define Mónica Cores a esencia do seu espazo na rede, no que publica recensións dos libros que vai lendo cunha única condición: a sinceridade e o dereito a opinar libremente. Esta mestra levaba moito tempo coa idea na cabeza até que hai catro anos se materializou, xustamente "coincidindo cunha enfermidade pola que tiven que pasar un par de semanas na casa". Desde a casualidade, e sen obxectivos marcados de antemán, Libros e outros contos (@libroscontos) estendeuse na actualidade máis alá da rede, pois ao Reto de Libros Contos 2021 súmase a colaboración semanal que Cores realiza en Radio Ordes na que recomenda libros, e tamén se abren novos camiños con algunhas presentacións literarias xa á vista. "Se algo destaco deste proxecto meu é a cantidade de contas que descubrín de persoas con ideas moi boas e moi implicadas, e coas que construín unha especie de amizade virtual". As redes sociais tecen, neste caso e noutros moitos, redes de afecto e de apoio mutuo. Mulleres galegas Raquel Fernández decidiu, como algunhas das protagonistas desta reportaxe, abrir a súa conta @mulleresgalegas a finais de marzo de 2020, coincidindo co inicio do confinamento pola Covid-19. No comezo pensouno como un espazo para acubillar as súas investigacións sobre a historia das mulleres da Galiza, aínda que pronto comezou a divulgar estes coñecementos e a sacar do esquecemento as mulleres nos diversos campos, "amosando que é un suxeito activo da historia, porque a pesar da súa infrarrepresentación nos grandes relatos, elas sempre estiveron aí". Graduada en Historia, Fernández recoñece que detectou unha grande acollida entre a cidadanía, pois temos necesidade de saber onde están as mulleres e de onde vimos. Debido a esa necesidade, a autora adianta que está a idear a creación dunha páxina web na que poder ampliar os contidos, ademais de anunciar actividades e exposicións desta temática que se vaian realizar no país. A autora de @mulleresgalegas recoñece que "hai moitos compañeiros e compañeiras con traballos interesantes, e a xente nova ten moita gana de traballar, pero carecemos de acceso a espazos onde expresarnos e amosar o que estamos a facer". Ante iso, as redes sociais constitúense como un altofalante, pois ofrecen visibilidade a iniciativas como estas ao tempo que as conecta coas doutras persoas. Pingando.gal Desde un proxecto de fin de grao até unha conta de Instagram e despois un podcast. Este é o camiño que percorreu a xornalista Laura Veiga coa creación de @pingando.gal, cuxo principal obxectivo é a divulgación do ciclo menstrual como un signo de saúde, cun especial fincapé na eliminación de tabús, derrubamento de mitos e fomento do auto coñecemento. Todas estas temáticas, que teñen moito que ver coas reivindicacións feministas, transmítense empregando o galego como lingua vehicular, o que fai que esteamos diante dun dos proxectos máis novidosos e orixinais dos últimos anos na Galiza. Partindo de experiencias persoais, Veiga complementa as súas investigacións con lecturas de libros e papers científicos, ademais de nutrirse de conversas con persoas seguidoras ou do seu círculo máis próximo. Da ensamblaxe de todos estes elementos xermolan as publicacións do Instagram e tamén do podcast, contidos que se amplifican cun club de lectura en liña a través de Patreon. Sempre con ilusión, a autora adianta que "a longo prazo gustaríame ofrecer este tipo de información en centros educativos e contornas de divulgación". Resistencia Na actualidade Instagram constitúese coma un escaparate no que atopamos persoas moi novas traballando por divulgar diversos contidos de forma amena e atractiva, e buscando visibilizar a lingua galega. Ademais, cómpre salientar que cada vez as mulleres se animan máis a ocupar os espazos públicos, o que se nota na eclosión de contas nas redes sociais, como se veu demostrando ao longo desta reportaxe. O seu é un labor de resistencia, pois non deixan de nacer e afianzar proxectos ben interesantes nas plataformas virtuais, con boa acollida de público que, con todo, non se manifesta nun apoio real por parte das institucións.