Galicia, comunidade de propietarios

O mellor do ano foi que acreditou dun xeito incontestable que Galicia era e é un dos poucos sitios onde a dereita aínda conserva e respecta unha orde e vai como ten que ir. O peor foi que tamén demostrou o que tantos temíamos: as catro maiorías absolutas acadadas teñen convertido o país nunha comunidade de propietarios. Dos catorce anos de Pax Albertina non quedará para a historia unha lei que marcase a diferenza, un decreto que cambiase algo para sempre, unha decisión que deixase un antes e un despois. O Noso Alberto non gobernaba, administraba. O modelo que mellor explica os seus anos á fronte da Xunta é o do eficaz administrador da comunidade de propietarios dun edificio. Listo para recortar na calefacción ou no alumeado cando a comunidade anda mal de liquidez. Apañado para cambiar as lámpadas das zonas comúns con focos LED se hai unha subvención pública que as pague. Eficiente á hora de chamar alguén de confianza para amañar o ascensor ou desatascar as baixantes. Hábil para atopar a quen botarlle as culpas cando algo non funciona ou hai queixas dos veciños nas reunións da comunidade. Insuperable á hora de bloquear calquera acordo ou proposta que poida supor un gasto extraordinario ou un cambio relevante no edificio. O seu momento de maior gloria como presidente e estadista foi a pandemia. Que teña que vir unha epidemia global para que se fale da excelencia da túa xestión xa o explica todo. A súa sucesión foi fiel reflexo dese modelo de comunidade de propietarios. Foi coma cando na nosa propia escaleira se cambia de xestoría por feche de negocio, ou de presidente porque toca ou porque o que había era funcionario e mudou por dárenlle outro destino. Houbo algo de ruxe ruxe no relanzo, algún veciño dos que sempre se queixan queixouse algo máis, mandouse unha circular explicando o cambio e acabouse o conto. As diferenzas entre O Noso Alberto e Alfonso Rueda limítanse ao tipo de letra que utilizan para escribir a orde do día das reunións da comunidade. Todo son asuntos de trámite; escoller entre tres orzamentos para renovar o seguro, a contrata da limpeza ou os extintores e queixas, unha morea inacabable de queixas, sobre os do edificio de enfronte, o edificio do lado, os veciños de enriba, os veciños de abaixo. Sempre hai alguén a quen botarlle as culpas polas cousas que tiñan que estar feitas e aínda fican por facer e polas cousas que quedaran de amañarse na reunión anterior e seguen sen resolverse. Cambiar un administrador por outro pareceu unha boa idea no PPdeG no seu momento. Se se vai o presidente, quen mellor que o da xestoría que lle levaba os recados para facerse cargo. Agora xa non están tan seguros. As enquisas apuntan a que Alfonso Rueda tira pouco e con escasa forza da maioría popular. Vive das rendas que lle deixou O Noso Alberto. E o malo das rendas é que, antes ou despois, acábanse. Nunca foi tan pouca noticia o que dixera ou deixara de dicir o presidente da Xunta. Galicia só ten espazo na axenda pública española cando vén O Alberto de fin de semana. A ninguén no Estado semella importarlle e menos preocuparlle o que teña que dicir o presidente Rueda. Aos seus tampouco. A mellor noticia é que o Plan B que lle meteron no Consello da Xunta non funciona moito mellor que o plan A. Diego Calvo tira o mesmo ou menos ca Rueda. A pesar de ter unha sección fixa no telexornal, nin o seu coñecemento nin a súa valoración despegan como seguramente só el mesmo agardaba. Se o plan era cambiar o segundo polo primeiro se non funcionaba, de momento non parece que estea saíndo. Atrapados no modelo Todo o mundo sabe hoxe no PPdeG que o seu futuro éxito ou fracaso nas autonómicas depende criticamente de que O Noso Alberto chegue ou non chegue á Moncloa. En termos electorais é coma se non se tivese marchado. A esperanza dos populares galegos é que a maioría dos votantes siga pensando que, no fondo, o candidato segue sendo el. O modelo da comunidade de propietarios está tan implantado que mesmo a oposición semella atrapado nel. Lonxe de apreciar a debilidade de Rueda como candidato e a inexistencia dun relevo a curto prazo con garantías como unha oportunidade, parece que lles supuxese un problema. Á nostalxia inicial que xerou a marcha de O Noso Alberto e que os embarcou nunha dinámica algo absurda de facer grande o ausente para achicar o presente, séguelle agora a volta da nostalxia favorita da leal oposición galega: a do ensimesmamento nos asuntos propios. O nacionalismo galego afronta o novo ciclo tan unido coma previsible. Parecía unha oportunidade ideal para lanzarse a unhas municipais cunhas listas máis abertas e expandidas, que servisen como pista de aterraxe para eses votantes que precisa atraer unha forza que aspire a gobernar o país. Non parece que vaia ser o caso. Máis do que había para un BNG que semella satisfeito con volver estar por diante dos socialistas e acadar unha representación en Madrid equiparable á de Teruel Existe. O nacionalismo non comete erros graves, pero tampouco se anota grandes acertos. Máis que para medrar, a estratexia do BNG parece pensada para consolidar o que ten. A debilidade da figura de Rueda abre unha oportunidade novidosa para marcar e definir unha axenda pública alternativa de políticas e problemas que non semella que se estea sabendo aproveitar. Custa hoxe aínda máis entender a querenza de nacionalistas e socialistas por seguir a axenda mediática para facer oposición nun país onde os medios funcionan baixo estritos incentivos de control e recompensa desde o poder. O socialismo galego está nunha situación tan parecida á de Rueda que mesmo se lle contaxia a súa sensación de interinidade. González Formoso xoga as súas posibilidades de ser candidato final á Xunta nunhas municipais onde, cando menos nas cidades, pouco pode escoller. Como a Rueda, pásalle que a súa sorte depende de que outro, neste caso Pedro Sánchez, renove na Moncloa ou teña que chamar a unha casa de mudanzas. Se Sánchez retén a presidencia, as posibilidades de Formoso minguan en favor do actual delegado do Goberno, José Manuel Miñones, quen leva tempo quentando a banda e a quen se lle ve con gañas de saír ao campo cando llo indique o adestrador. Ana Pontón debería preguntarse se realmente está sabendo aproveitar unha vantaxe tan franca. Durante non pouco tempo vai ser a única candidata clara, firme e segura que sabe certo que vai selo. Ela chega seguro se quere. Os demais, aínda que queiran, non se sabe.