Flu-or, arquitectura liviá

Os grandes monumentos estaban feitos de pedra, deste xeito pensábase que serían eternos. Os materiais pesados e duros fan que a arquitectura permaneza inalterábel no tempo. Mais non sempre é así, hai obras que deben desaparecer ao pouco de nacer. Edificios ou intervencións que tan só teñen que durar uns meses. Tamén hai obras que teñen a intención de ser reversibles, que ao desaparecer non deixen pegada. O estudio de arquitectura e deseño Flu-or vén de recibir o recoñecemento do xurado da bienal española de arquitectura pola súa obra efémera "Tribuna". Hai que destacar que das 20 obras premiadas en todo o estado, cinco son galegas (catro das cales xa foron tratadas en anteriores números do Sermos Galiza), o que dá conta da boa saúde da que goza a nosa arquitectura. Flu-or posúe sede na Coruña e actualmente está formado por Juan M. Salgado e Luís M. Santalla. Naceu como un grupo de estudantes inquedos na universidade, do que tamén formaban parte Gutier de la Torre e Yago Liste. Como estudantes de arquitectura e cheos de ganas de facer cousas, crearon un colectivo para activar unha gris facultade. Durante os últimos anos da carreira implicáronse e propuxeron todo tipo de intervencións culturais, festivas e accións creativas. Para desenvolver as súas actividades alugaron un local en Monte Alto que reformaron. Inspirados polo espírito punk do "Do It Yourself", e ao non contar con moitos cartos, fixeron a reforma coas súas propias mans. Como o aluguer do local era moi caro para a economía duns estudantes decidiron compartir o espazo con outra xente. Así naceu un espazo colaborativo que comparten con deseñadores, informáticos e outros profesionais. Estas relacións favorecen un clima creativo que se enriquece coas diferentes achegas. O que deseñan non conta cunha gran sofisticación tecnolóxica, pola contra, só fan cousas que saben facer coas súas propias mans. Ao rematar a carreira deciden profesionalizarse. Así, nace o estudio no local que antes fora fogar do colectivo de estudantes. Agora formado polo 50%, aínda que seguindo o espírito do local, colaboran con diferentes profesionais dependendo da obra. Como arquitectos, manteñen a mesma actitude de cando eran estudantes. Na súa obra tratan de buscar sempre a frescura. Non se limitan dentro de ningún estilo, buscan a solución correcta dependendo do caso. Foxen das solucións evidentes, buscan algo novo, mais cun espírito práctico. O que deseñan non conta cunha gran sofisticación tecnolóxica, pola contra, só fan cousas que saben facer coas súas propias mans. Danlle moita importancia á boa construción do que fan, independentemente do tamaño. De facto, nas primeiras obras e montaxes, tanto se encargaban do deseño como da construción, eran arquitectos e albaneis ao mesmo tempo. "Procedemos de familias do rural e estamos habituados ao traballo físico. Construíamos coas nosas mans antes de ser arquitectos. Non pensamos en alta tecnoloxía, deseñamos cousas que podemos facer nós mesmos", di Luís Santalla. Arquitectura téxtil Seguindo a filosofía do estudio deseñaron un pavillón temporal na Coruña, proxecto que foi premiado na bienal. Comisariado por Juan Nieves, o espazo debería ser un lugar de reunión e debate para a cidadanía. Estaría situado nunha praza, ao carón da antiga Fábrica de Tabacos. Deseñaron un volume transparente, impactante e atractivo, cun interior aberto pero cuberto. Tiña capacidade para 100 persoas e durou seis meses. A estrutura deseñárona con pezas metálicas de andamio, foi montada por unha empresa especializada e pasado o tempo desmontouse. O resto do edificio era tan só plástico, teas e luz. A envolvente e rechamante cor amarela é unha simple tea mosquiteira desa cor, no interior, un PVC transparente protexe da chuvia e do vento, e as luces instaladas de noite fan de reclamo da instalación. Esta arquitectura está feita por teas e pódese pregar e gardar, para poder montar de novo. É unha arquitectura que cabe nunha caixa. Este tipo de obras fannos reflexionar sobre o innecesario de moitas obras que quedan sen uso ao pouco de construírse, e o bo que sería que se puidesen desmontar e gardar nunha caixa. Durante o que durou o pavillón, tiveron lugar concertos, exposicións e reunións no seu interior; obtivo o resultado agardado: foi un foco de actividade cidadá. Agora agarda nun almacén do concello a un novo uso. Flu-or contou coa colaboración de Alba González neste proxecto. O estudio tamén desenvolve arquitectura téxtil en intervencións permanentes. Outra intervención temporal que desenvolveron Juan e Luís, neste caso colaborando con Adrián González e Alexander de Caires, é o vestíbulo do teatro Valle-Inclán de Lavapiés. Como gañadores do concurso internacional, foron até Madrid para montar a obra coas súas propias mans. De novo unha arquitectura desmontábel, etérea e lixeira. A proposta consistiu en colgar 70 teas para crear un novo teito no vestíbulo, deste xeito simbólico sacábase a tremoia escénica cara a fóra. Recreando un teatro fóra do teatro, a rúa transformábase no patio de butacas. Deste xeito anunciábase a nova tempada teatral, finalidade da intervención. Ademais disto, deseñaron, construíron e montaron uns mobles modulares que servían tanto como bancos como de expositores para os libretos do teatro. Aínda se pode visitar durante este mes. O estudio tamén desenvolve arquitectura téxtil en intervencións permanentes. Este é o caso dunha das súas primeiras obras: a libraría Moito Conto da Coruña. Contaban cun local moi estreito e longo que ao fondo posuía un patio con luz natural. Non había un grande orzamento, así que as obras tiñan que ser sinxelas e mesmo se ocuparon os arquitectos de construílo. Existen dúas partes diferenciadas. A entrada, é moi sobria e escura, como un pasadizo, que dirixe ao fondo. Ao chegar alí, contrasta a luz e a amplitude. Destacan no local as dúas pirámides de tea que filtran e potencian a luz dos lucernarios do patio. A libraría conta con moita vida cultural, e todas as actividades realízanse baixo as pirámides de tea. Ademais, como noutras obras, parte do mobiliario foi deseñado e montado por eles. Cara a dentro Mais non todo é efémero e livián nas súas obras. Cunha actitude práctica enfróntanse a cada proxecto de forma diferente. Froito do encargo dun familiar, deseñaron unha vivenda en Arteixo. Contaban cunha parcela estreita, en costa e coas casas dos veciños moi próximas. A única condición que lles puxeron foi que tiña que ser cómoda e estar toda nunha soa planta. Para evitar as miradas dos veciños, tan só se abren cara atrás e adiante, mais non querían ter unha casa escura. Para solucionalo, os arquitectos deseñaron a casa ao redor do patio, así este proporciona toda a luz que lle faltaba. E tamén crea relacións visuais: a habitación dos pais mira ás dos fillos, a cociña mira á entrada e o salón mira ao sur e ao patio. O patio é o protagonista e conta cun limoeiro plantado que lle dá frescor e recendo a toda a vivenda. En canto á construción a vivenda é sinxela, pero con detalles moi coidados. Fundamentalmente usaron formigón, aceiro, madeira e zinc. Poderían tela feito coas súas propias mans, pero por axilizar, encargouse a unha construtora.