Carlos Quintáns: desde aquí

Aínda que non é coñecido para o gran público, case todos estudios de arquitectura contan con algún exemplar da Tectónica no seu despacho, revista técnica que Quintáns codirixiu. É omnipresente en todo tipo de actos, exposicións, congresos ou cursos de arquitectura, sumado ao seu labor como director de publicacións e profesor na universidade. A faceta de divulgador eclipsa a súa obra construída. Non posúe moita en solitario (até 2002 formaba estudio con Antonio Raya e Cristóbal Crespo), pero os seus edificios, aínda que non moi numerosos, están cargados de intensidade. Comezou moi cativo a achegarse ao mundo da cultura. Era un rapaz de Muxía nun internado de Compostela cando a arte apareceu na súa vida para rachar coa rutina da residencia. Cada nova exposición na cidade era unha escusa para poder saír as fins de semana. Máis tarde, esa afección continuou na facultade, o que lle fixo ser partícipe e axente da vida cultural do centro. Ao obter o título, comezarían os primeiros proxectos de vivendas, compartindo estudio con compañeiros de promoción, sen nunca deixar de lado a actividade editorial e cultural. En 1996, xunto con outros colegas, monta a revista Tectónica, que influiría en todas as xeracións posteriores de profesionais. Esta publicación técnica explicaba de forma clara e intuitiva como se construían as grandes obras contemporáneas. Fíxose recoñecíbel por debuxar unha axonometría explicativa do interior dos edificios, era como unha radiografía que mostraba como eran os ósos, músculos e pel; neste caso, como estrutura, fachada e cuberta se relacionan. "O centro do mundo está aquí, podemos mirar o mundo desde a nosa terra. Temos un laboratorio marabilloso porque contamos coas mellores condicións: a historia, a paisaxe, os oficios, os materiais, o clima... Témolo todo. Galiza é ese lugar idóneo para poder formarse como arquitecto. E temos tanto que arranxar...", di Quintáns Para Quintáns compaxinar proxectos de edificios e proxectos culturais é natural, posto que os desenvolve do mesmo modo: como escusas para reflexionar. Cada nova obra supón unha oportunidade de ordenar os pensamentos e dar saída ás teimas persoais. Proxectar non deixa de ser unha busca dos temas eternos e para iso é necesario coñecer a historia e aprender dela. Con toda esa bagaxe elabora un caderno para cada peza, onde reflicte todas esas referencias e investigacións que nacen do proxecto, o que supón unha pequena revista para cada edificio. Mirar desde aquí Froito da intensa vida no mundo editorial coñece a un fotógrafo, Ángel, que lle encarga unha reforma. Entre todos os arquitectos que coñece decídese por el, pois di sentirse cómodo nas casas que lle fotografou. O proxecto consistiu en reconverter un palleiro dunha aldea do Courel en vivenda. O edificio contaba cuns muros tradicionais de pedra e un engadido recente, eliminouse o engadido e conserváronse os muros. Abaixo, protexidos pola pedra, fixéronse os dormitorios e enriba dos muros construíuse un novo volume de madeira e lousa do lugar que alberga o salón e a cociña. A complicidade do carpinteiro axudou a recuperar parte do oficio da madeira que se está a perder no lugar. O resultado é unha peza abstracta e contemporánea que, porén, harmoniza coas sinxelas construcións da arquitectura popular da aldea. Toda a casa conta cunha soa gran fiestra, que funciona como un miradoiro, pensada para gozar da paisaxe e da tranquilidade do Courel. Esta modesta vivenda nas montañas foi seleccionada no premio "Mies van der Rohe", no que compiten as mellores obras de toda Europa. Tivemos un palleiro reconvertido puxando con obras luxosas de capitais europeas. Quintáns gábase de dicir que "o centro do mundo está aquí, podemos mirar o mundo desde a nosa terra. Temos un laboratorio marabilloso porque contamos coas mellores condicións: a historia, a paisaxe, os oficios, os materiais, o clima... Témolo todo. Galiza é ese lugar idóneo para poder formarse como arquitecto. E temos tanto que arranxar...". Completar o inacabado Non sempre se traballa en idílicas paisaxes como a do Courel, ás veces tocan contextos duros. Nunha parcela a poucos metros da praia, en Barreiros, encargáronlle unha vivenda rodeada de edificios a medio acabar. O plan urbanístico pretendía encher toda a costa de casas, mais moitas quedaron incompletas froito da crise e agora son esqueletos de formigón. Esa era a única referencia ao contexto coa que contaba. Esta obra valeulle para reflexionar sobre as ruínas prematuras producidas pola crise (teima que recuperará no futuro). Decidiu partir da mesma condición, un esqueleto de formigón, e deixou a estrutura á vista para acabar a casa á vontade. Nos ocos para ver, puxo vidro. Nos ocos opacos, madeira de cerdeira ou lousa. No da entrada, unha porta de dúas follas de madeira. Así, vai completando a edificación, da mesma maneira que se poderían rematar as construcións veciñas. A vivenda serviría de modelo onde se fixasen tantas edificacións inacabadas. Contrastes De novo fronte ao mar, pero nunha parcela con forte pendente, tivo que encaixar unha vivenda en Perbes. Solucionar a colocación da casa na costa definiu o proxecto. Realizouse a contención de terras con perpiaños, que tamén serviron para fixar os laterais da vivenda en forma de "pastas" de granito. A fronte traseira revestiuse en aluminio e cara ao mar toda a fachada é de vidro, o que permite gozar da paisaxe en todo momento. Para adaptar a vivenda ao terreo fragmentouse, por isto, para acceder á outra parte hai que baixar medio tramo de escaleira. No interior, a estrutura de formigón áspero deixouse vista, en contraste co resto dos elementos en madeira de cerdeira. No barrio de Eirís na Coruña Quintáns deseñou outra peza nesta liña. Desde a rúa maniféstase como un gran bloque de formigón. Sobre o basto muro recortáronse as entradas, neste caso dúas, xa que ten dous usos. Nun só volume conviven os anciáns e os cativos, nun centro de día e escola infantil. A fachada da rúa, a norte, é cega. Ao sur, en cambio, é moi aberta, toda de vidro, para encher de luz o interior. Na parte posterior cada uso conta cun patio axardinado propio. O patio da escola está nunha planta máis baixa que a dos anciáns, para que estes poidan ver como xogan e medran os seus netos e netas.