‘Construír e Avanzar. Galiza independente e futuro socialista’ é o lema sob o que este sábado 13 de decembro decorrerá en Pontevedra a II Asemblea Nacional do Movemento Galego ao Socialismo. Con motivo desta cita entrevistamos Rafa Vilar (Cee, 1968), un dos portavoces do MGS, membro da súa dirección e concelleiro en Compostela polo BNG.
-Cinco anos despois do nacemento do MGS (2009) e dous e medio despois da I Asemblea Nacional como avalías, ás portas desta segunda AN, o camiño percorrido polo Movemento?
Esa é unha das análises a facer nesta asemblea. Por unha parte imos analizar todo o traballo feito como MGS e tamén faremos unha análise de conxuntura da nosa participación en movementos sociais, na fronte política que é o BNG...No plano máis interno pensamos que esta II AN é máis un paso na consolidación deste proxecto, aumentamos en militancia, medramos. Ademais, asumimos cada vez máis responsabilidades nos nosos ámbitos de actuación, quer na fronte política quer no ámbito sindical, movementos sociais, xuvenil...
No seu momento nós xa dixemos que o MGS viña para quedar, e creo que estamos a dar pasos para que esa afirmación, que no seu día podería parecer un ‘desiderátum’, sexa hoxe unha realidade. O MGS está aí para ficar, para ser unha parte máis do movemento nacionalista, desde unha perspectiva de clase e independentista que nunca ocultamos.
“No seu momento xa dixemos que o MGS viña para quedar, e creo que estamos a dar pasos para que esa afirmación, que no seu día podería parecer un ‘desiderátum’, sexa hoxe unha realidade”
![Publicidade 195255]()
-Como foi o proceso de traballo previo a esta II AN?
O noso procedemento non é algo estraño no que se fai no nacionalismo, debatemos nas comarcas as teses, é certo que abrindo a porta a simpatizantes en actos do MGS nos que falabamos dos debates a dar nesta asemblea nacional con xente implicada a nivel sindical ou social mais que non é militante do Movemento.
Na presentación da asemblea desta fin de semana falabades da necesidade de “consolidar e avanzar a base nacionalista”. Como se logra materializar esa declaración de intencións? Que pasos entendes que se deben dar para iso?
Nós somos un partido mais actuamos en plataformas amplas: na frente política que é o BNG, a nivel sindical na CIG, a nivel xuvenil, nos movementos sociais, tamén abrindo vías que estaban bastante relegadas como é o plano do internacionalismo. Ou sexa, queremos actuar desde o noso compromiso e con ánimo de ensanchar a base nacionalista. A través do traballo sindical, xuvenil, en movementos sociais... estamos en contacto con xente que, por dicilo así, se move nas lindes do nacionalismo e non milita. O MGS pode achegar xente coa que traballamos en diferentes eidos e que a través de nós se incorporan ao nacionalismo.
“Hai xente coa que traballamos en diferentes ámbitos e que a través do MGS se incorporan ao nacionalismo”
-Nese acto de presentación destacabades como novidade para esta II AN a intención de “definir polo miúdo un programa político de referencia”.
Alén das siglas entendiamos que había que perfilar cal é o programa a longo prazo do MGS. Até agora xa viñamos dicindo que eramos unha organización independentista, marxista... E iso require dotarse dunha estrutura teórica que dea acomodo á nosa definición político-ideolóxica. Por tanto presentamos como novidade a esta Asemblea Nacional ese programa a longo prazo de a onde queremos camiñar. Queremos construír a República Galega, mais construíndo o socialismo ao mesmo tempo que se avanza na cuestión nacional. Iso require pasos tácticos mais o punto de chegada hai que telo claro, por iso imos dotarnos dun programa estratéxico do que carecíamos ate o momento, máis alá dunhas coordenadas ideolóxicas.
- Esas coordenadas de ‘Independencia e Socialismo’, como se traducen, máis aló do lema?
Hai que ir máis alá do lema. Significa dar pasos, superar o estado de cousas, rachar coas estruturas dominantes do sistema. Nós somos claros. Hai que romper coa Unión Europea, co euro, con estruturas que cualificamos de imperialistas como a OTAN. E tamén hai que romper co Estado español, xa non cabe ningún encaixe posíbel no Estado español, que ninguén procure eses encaixes. Nesa procura xa só deben ficar Durán i Lleida e Compromiso por Galicia. Hai que ir por unha vía rupturista. A estratexia para avanzar debe pasar pola ruptura.
“Non cabe ningún encaixe posíbel para Galiza no Estado español, que ninguén perda o tempo procurándoo. Nesa procura xa só deben quedar Durán i Lleida e Compromiso por Galicia”
- Que papel cres que debe xogar o MGS, en primeiro lugar no BNG, e en segundo no campo do, por chamarlle así, soberanismo?
O papel que viñamos desenvolvendo no BNG era, en primeiro lugar, co-responsabilizarnos do traballo nunha fronte política que é plural e onde teñen cabida diferentes sensibilidades. Mais entendemos que esa fronte política ten que estar situada claramente no soberanismo, abandonando calquera tentativa autonomista como as que houbo no pasado; e esa fronte tamén ten que se situar claramente na defensa das clases populares. É dicer, o discurso transversal que se deu principalmente na ‘etapa quintanista’ había que superalo.
Por tanto, nós estamos comprometidos en avanzar nesa vía de construír un BNG claramente soberanista e na esquerda. E aí achegar o noso traballo político, o noso coñecemento e experiencia en ámbitos sectoriais.
En canto ao noso papel no conxunto do soberanismo, aí hai un elemento como é a posibilidade de ir abrindo frontes con outros sectores do campo do independentismo; entendemos que ten que haber vías de colaboración. Ás veces esas vías frutifican e outras non, mais é unha tarefa que no seu día nos marcamos e na que fomos dando pasos. Por exemplo, a nivel xuvenil si que houbo puntos de encontro, aí están as manifestacións unitarias en vésperas do Día da Patria, unha iniciativa da que fomos partícipes a través de Isca.
E tamén hai unha terceira achega da que gostaría falar, que é a que ten a ver co diálogo político a nivel internacional. Historicamente o nacionalismo maioritario cometeu o erro de non lle dar moita importancia á cuestión internacionalista. Creo que os últimos tempos amosaron a importancia de ter unhas relacións internacionais consolidadas, fluídas e de cooperación, sobre todo con aquelas organizacións coas que, digámolo así, existe unha maior afinidade, como é a esquerda abertzale ou ben organizacións de Catalunya. Nós aí achegamos o noso traballo.
“O MGS está comprometido nesa vía de construír un BNG claramente soberanista e na esquerda”
- Que cuestións entendes que habería que reforzar no actual BNG e cales consideras que deberían de ser revisadas ou reformuladas?
Nós entendemos que o discurso actual do BNG non é reversíbel. Outra cousa é que haxa intentos de determinados sectores de facelo reversíbel, mais creo que non terían o eco que tiveron no pasado. Iso de volver a posicións autonomistas ou ‘centristas’...
Hoxe o problema non é tanto de discurso, senón que hai sectores do BNG e algúns localizados no poder institucional local que non teñen tanta convicción nese discurso. E despois hai outra mudanza necesaria que ten a ver con quen proxecta publicamente ese discurso, e isto non o digo focalizándoo no portavoz nacional. Son moitas as persoas que proxectan o discurso do BNG, e algunhas das persoas que hai uns anos proxectaban o discurso de, por dicilo así, ‘Estatuto de Nación’, hoxe están no discurso soberanista e iso non é críbel. Por iso certa renovación si que vai ser necesaria en canto a caras e perfís dalgunha xente que dá o discurso do BNG, e penso nas localidades e comarcas. Hai que demostrar tamén na imaxe pública que o BNG está situado claramente neses parámetros. E ademais hai que amosar ese discurso con convicción. É un discurso efectivamente duro, que non é asimilábel por sectores importantes da cidadanía galega, mais hai que mantelo, non caben pasos atrás.
“ Temos un discurso efectivamente duro, que non é asimilábel por sectores importantes da cidadanía galega mais hai que mantelo, non caben pasos atrás”
-Mais o escenario social e político mudou moito nestes últimos anos: 15M, irrupción de Podemos, as denominadas ‘marés’, o éxito do ‘cidadanismo’... E están a callar en importantes sectores da sociedade galega – sobre todo na mocidade mais non só- noutrora, por dicilo así, ‘próximos’ ao nacionalismo mais que agora non ven nel algo atractivo politicamente. Como moverse nese novo escenario desde chaves soberanistas?
Creo que hai que analizar ben todos eses fenómenos. Algúns teñen moito de conxuntural, moito. Por exemplo, AGE, que creo que se demostrou que era un proxecto conxuntural. Foi unha burbulla electoral e hoxe está nun punto moito máis baixo que hai dous anos ou cando as eleccións autonómicas. Nin se consolidou organicamente neste tempo nin é quen hoxe de xerar as expectativas que xerou daquela.
No caso doutras desas forzas, que por riba teñen o seu centro de gravidade en Madrid, pois neste momento son unha incógnita a respecto do que vai resultar finalmente de aí.
Tamén creo que hai un elemento positivo en todo ese escenario que é a politización de sectores que non o estaban, que se crease certo debate político que rachase o esquema tradicional é importante. Mais nós o que temos que facer é traballar a nivel político, traballar a nivel sindical, a nivel social para ser a referencia, para que o nacionalismo sexa a referencia da xente máis rupturista a nivel social, para esa xente que quer mudar as cousas. De feito o nacionalismo galego sempre estivo moi vinculado á rúa, á mobilización social... O nacionalismo ten que procurar recuperar ese pulso e que iso se traduza politicamente.
Agora estamos nun momento de bastante efervescencia e iso necesita pousar. Cando pouse, se o nacionalismo ten un discurso coherente e unha práctica coherente con ese discurso, o lóxico é que recolla moita desa efervescencia política que hoxe está situada noutros camiños. E, por outra parte, esas outras formacións non van ter tan doado consolidarse, crear organización non é fácil e iso o nacionalismo sábeo ben, custoulle, pero hoxe ten unha estrutura sólida, con presenza en todo o país, activa... e a ver quen pode conseguir iso! AGE non o conseguiu e Podemos... pois creo que dificilmente o podo lograr. Eu creo que Podemos ten unha serie de déficits derivados de como se está configurando, dentro de dous anos a ver onde está esa opción, é unha incógnita. Polo tanto, nós temos que ter paciencia, porque seguramente o ciclo electoral do nacionalismo despois da ruptura de Amio aínda non acabou... Traballar co máximo de convicción nas ideas, ir alén do institucionalismo, non estar colgados dos resultados electorais a curto prazo...
“Creo que hai que analizar ben todos eses fenómenos [en referencia a Podemos, marés, plataformas cidadanistas...]. Algúns teñen moito de conxuntural. Hai que ver que pouso queda”
- Unha das citas importantes van ser as eleccións municipais, con novos actores políticos en xogo -sobre todo nas cidades- Como enfoca o MGS estes comicios?
Como dicía antes, o BNG aínda non completou o ciclo electoral derivado da ruptura de 2012 en Amio. Mais si vexo que hai polo menos un inicio do que pode ser unha consolidación orgánica. Aquí había desde tertulianos a outras forzas políticas que daban por amortizado o BNG e o Bloque demostrou un plus de resistencia, principalmente porque tiña estrutura, presenza en todas as comarcas do país, é dicer, porque ten unha base real.
Tendo isto presente, creo que no proceso das municipais se vai ver que esa base real está aí, e moito me equivoco ou o BNG vai saír das municipais como terceira forza política, foi cuarta nas galegas e foi quinta nos comicios de maio, pero creo que nas municipais vaise ver que por estrutura vai ser a terceira forza neste país. É certo que vai ter que entrar en confrontación electoral cun espazo que hoxe conforman as ‘marés’, non tanto AGE, que creo que está amortizada. E os elementos positivos que o BNG ten aí é o de ser unha alternativa nacional e non simplemente local, vai cubrir todas as comarcas; ten un discurso e un proxecto para o país, algo que outros non. E outro elemento é que, malia todos os erros que poida haber, onde xestionou o BNG a nivel municipal esa xestión é recoñecida socialmente. Cando goberna o nacionalismo hai outra forma de gobernar, e non é só cuestión de formas, é outro modelo, coa participación da veciñanza.
Dito isto, non nos equivoquemos. Insisto en que ese ciclo electoral de despois das escisións aínda se vai notar, sobre todo nas cidades.
“Aquí había desde tertulianos a forzas políticas que daban por amortizado o BNG e o Bloque demostrou un ‘plus’ de resistencia”
-Por irmos rematando e clarificando, cal vai ser logo a folla de rota do MGS para os vindeiros anos?
Pois seguir co noso traballo nas diferentes frontes políticas e sociais nas que actuamos. Tentaremos tomar a maior iniciativa posíbel e tamén a maior co-responsabilidade posíbel. Nós non nacemos para ser conciencia crítica de nada, a diferenza doutros; esa non é a nosa vocación. A nosa vocación é medrar e ser máis cada vez no traballo e nas decisións das organizacións nas que traballamos e nos implicamos. E así ir avanzando naqueles obxectivos que temos, no soberanismo, nos movementos sociais e na esquerda política.
“O MGS non naceu para ser conciencia crítica de nada, a diferenza doutros; esa non é a nosa vocación”
- Mais si que hai quen ve o MGS como unha especie de ‘Pepito Grillo’ [‘Grilo Falante’ en galego-portugués] do BNG...
- Nunca, nós non procuramos iso. E ese papel é moi doado de xogar. E inclusive nunha asemblea se ti vas como ‘conciencia crítica’ simplemente criticando todo, gañarías simpatías, de xente que ideoloxicamente está lonxe. Repito que nós non queremos iso. Nós temos un discurso claro, sempre dicimos que somos previsíbeis, porque temos ese discurso tan claro e a partir de aí responsabilizarnos do que nos toque. Claro que criticamos cousas que non nos gustan, mais facémolo con lealdade ao BNG e nos ámbitos nos que corresponde facelo. Ese papel de criticar todo abertamente fíxose en tempos por algúns é deteriorou moito o BNG.
