José Manuel Baltar libra a súa guerra en varias frontes. A unha banda tenta recuperar o poder institucional perdido nos pasados comicios municipais, que puxo en risco a súa permanencia á fronte da Deputación de Ourense. Por outro lado precisa gañar lexitimidade nun partido cuxo liderado herda do pai e conseguir o favor dunha militancia cada día máis desencantada coas súas formas e co seu estilo. Ao tempo necesita colocarse nunha mellor posición para afrontar a sucesión de Feixoo sen ser relevado da súa responsabilidade á fronte do PP na circunscrición.
Os movementos políticos en Ourense explícanse nestas claves. A mudanza do Goberno de esquerdas en Laza após o cambio de posición dunha candidatura situada no ámbito da marea, das mocións de censura contra os alcaldes nacionalistas de Castrelo de Miño e de Viana de Bolo e a fichaxe do rexedor de San Xoán de Río responden á tentativa de darlle a volta aos resultados das últimas eleccións locais. A operativa de Baltar estase vendo favorecida pola descomposición do antigo espazo político das mareas, con relativa presenza nas comarcas do interior sur da Galiza e a crise interna do PSOE.
O secretario xeral dos socialistas ourensáns e portavoz municipal no Concello de Ourense, Rafael Villarino, é un dos grandes perdedores de todo este proceso. A incapacidade para frear o apoio dos concelleiros socialistas ás mocións de censura de Castrelo de Miño e de Viana de Bolo deixa en evidencia a súa autoridade e aumenta as dúbidas sobre un liderado xa cuestionado por unha parte da militancia da formación. Segundo puido saber Nós Diario estes sectores críticos dan por segura a caída de Rafael Villarino para o congreso do partido do vindeiro ano, ao tratarse dun dirixente moi próximo a Gonzalo Caballero.
As cousas tampouco están doadas para José Manuel Baltar no interior do seu partido. Malia que ninguén cuestiona abertamente a súa xefatura nunha organización articulada arredor do Goberno da Deputación e da lealdade persoal ao sei pai, a súa falla de sintonía cunha parte da afiliación e dos cadros da formación é clara. Fontes populares explican o descenso de voto das pasadas eleccións locais como consecuencia da “política de brazos caídos” de sectores da militancia contrariados co seu estilo. “A ourensanía non chega para gañar eleccións”, sinala a Nós Diario un vello militante do PP, que lamenta que “Baltar non ten a capacidade nin a calidade humana do pai”.
Ourense é a pedra no zapato do clan Baltar. Tradicionalmente os alcaldes da dereita na cidade resistíronse ao seu control, polo que a elección de Jácome, tras un pacto co PP foi contemplado como unha oportunidade para lograr o prezado botín. Neste sentido, diversas fontes consultadas por Nós Diario consideran que José Manuel Baltar tiña decido substituír a Jácome na alcaldía desde o primeiro momento, “agora precipitáronse as cousas pola crise en Democracia Ourensá e pola denuncia de irregularidades nas contas do partido”. Sexa como for, a soidade política de Jácome é manifesta e só mantén no grupo de Goberno o apoio do seu fiel compañeiro Armando Ojea.
Jácome está disposto a resistir até o final e xa disparou con munición pesada contra os propios. Así, desde a súa conta de twitter afirmou que “a ninguén se lle escapa que detrás de certos movementos agóchanse intereses económicos espurios que sempre gobernaron esta cidade. A miña loita céntranse en evitar pelotazos urbanísticos, léase PXOM, así como concesións infladas. Non a todos gusta”. As declaracións de Jácome prodúcense após a aprobación provisional co seu voto dun conflitivo PXOM e cando se sacan a licitación diversas concesións, entre elas o servizo de mantemento de parques e xardíns por preto de 1,7 millóns de euros.
A crise de Goberno está servida en Ourense. Os próximos días coñecerase o momento e a forma na que Jácome é desaloxado da alcaldía, nunha operación onde Ciudadanos está xogando un papel de relevo. A formación laranxa, apoiada nas súas orixes por importantes referentes do PP enfrontados ao clan Baltar, como Manuel Cabezas e Poli Novoa e liderada polo antigo concelleiro deste partido, José Araúxo, vén funcionado xa como un aliado de Baltar na Deputación de Ourense. Ao tempo, a opción de retornar ao PP cobra forza entre algúns militantes de Ciudadanos, unha vez que analizan como fracasado este proxecto político.
O posíbel substituto
Miguel Caride, portavoz municipal de Democracia Ourensá (DO) e concelleiro de Infraestruturas, aparece como probábel substituto de Gonzalo Pérez Jácome. Ao seu favor xogan 5 concelleiros de DO, 2 representantes de Ciudadanos e 7 rexedores do Partido Popular liderados por José Manuel Baltar que suman a maioría absoluta.