Análise

Lei de Memoria Democrática e temas pendentes

O 10 de xullo vai lembrarse o 25º aniversario do asasinato por ETA de Miguel Ángel Blanco, concelleiro do PP, coa asistencia dos reis e cargos do Estado. Acto que aproveitan PP e Vox para atacar o Goberno e a Lei de Memoria Democrática, que está en tramitación.
Teatralización nunha marcha cívica en favor da devolución ao público dos bens do Pazo de Meirás, en xuño de 2021.
photo_camera Teatralización nunha marcha cívica en favor da devolución ao público dos bens do Pazo de Meirás, en xuño de 2021.

Esta lei debería acabar coa clasificación de vítimas do terrorismo de primeira categoría (provocadas polo terrorismo de ETA, Grapo, etc) e de segunda categoría, as provocadas por unha ditadura criminal e polo terrorismo de Estado. Se o Goberno quere ter algunha credibilidade debería comezar por organizar actos de Estado de recoñecemento das vítimas da ditadura. Perdeuse unha boa oportunidade para lembrar o 50º aniversario do terrorismo de Estado en Ferrol o 10 de marzo de 1972. Estes son algúns casos até 1973: 

20-1-1969. Enrique Ruano Casanova, estudante de 21 anos, membro do Frente de Liberación Popular (FLP), detido cando repartía propaganda contra o franquismo, é asasinado pola policía; dixeron que "se ha tirado desde un 7º piso". Os tres policías que o custodiaban, despois de tres días de interrogatorios, Francisco Colino, Celso Galván e Jesús Simón, foron absoltos por falta de probas. 

21-7-1970. Antonio Huertas Remigio, Cristobal Ibáñez Encinas e Manuel Sánchez Mesa, obreiros da construción, son asasinados en Granada nunha manifestación por disparos da policía. 

13-9-1971. Pedro Patiño, militante do PCE e afiliado de CCOO, morre por disparos da Garda Civil cando repartía pasquíns en Leganés convocando unha folga da construción. 

18-10-1971. Antonio Ruiz Villaba morre en Barcelona polos disparos da policía contra os traballadores durante a ocupación da Seat na zona Franca. 

10-3-1972. Amador Rey e Daniel Niebla, obreiros da Bazán de Ferrol, son asasinados polas FOP nunha manifestación reivindicativa do convenio e houbo decenas de feridos de bala. 

8-4-1973. Manuel Fernández Márquez, militante do PSUC e CCOO morre cando a Garda Civil metralla unha manifestación de 2.000 obreiros na porta da central térmica de Sant Adriá de Besós. 

A Lei de Amnistía e a impunidade dos crimes do franquismo 

A Lei de Amnistía de 1977 foi unha conquista democrática; moitas persoas saíron do cárcere e recuperaron o posto de traballo. Durante máis de corenta anos houbo unha utilización perversa desa lei, interpretada como unha lei de punto final porque o artigo 2 sinala que están comprendidos dentro desa amnistía: "Os delitos e faltas que puidesen cometer as autoridades, funcionarios e axentes da orde pública, con motivo ou ocasión da investigación e persecución dos dereitos das persoas. Os delitos cometidos polos funcionarios e axentes de orde pública contra o exercicio dos dereitos das persoas".

PSOE e PP subliñaron o esquecemento. José María Benegas, dirixente socialista, manifestaba: "La Ley de Amnistía de octubre de 1977 fue una ley de punto final en virtud de la cual nada de lo ocurrido entre el 18 de julio de 1936 y el 15 de junio de 1977 podría ser objeto de reclamación, es decir, renunciamos a revisar el pasado y exigir las responsabilidades generadas durante cuarenta años de dictadura" (El Siglo, 5-11-2007). O PSOE fixo distintas declaracións segundo a situación política e intereses electorais, pero nunca recoñeceu, na práctica, o dereito á xustiza, verdade e reparación que reclaman as vítimas do franquismo e os organismos internacionais de dereitos humanos. Manuel Fraga era moi claro: "Aquí hubo una amnistía, y amnistía quiere decir no solamente mutuo perdón, sino mutuo olvido. Amnistía quiere decir amnesia, y eso, insisto, quiere decir olvidar, olvidar" (entrevista de María Antonia Iglesias en El País, 12-8-2007). 

A anulación desta lei ou polo menos do citado artigo 2 é unha reivindicación histórica do movemento memorialista, que xustifica hoxe unha abstención até ver o texto definitivo da Lei de Memoria Democrática. Non podemos perder esta oportunidade e, como sempre, a mobilización social podería ser determinante.

Comentarios