Unha ducia de galegos da Idade Media

Rosendo, Cresconio, Diego Peláez, Pedro Froilaz, Diego Xelmírez, Ilduara, Estevo Fernández de Castro, Fernán Rodríguez de Castro, Pedro Soarez de Deza, Pedro Muñiz. Tres bispos, tres arcebispos e catro nobres: figuras que tiveron a máxima relevancia na historia do reino da Galiza, que demostran o poderío galego durante a Idade Media e que, non obstante seguen a ser pouco coñecidos pola cidadanía galega, seguen a ser ocultados polos historiadores "oficiais". A Agrupación Cultural o Galo presenta este sábado 11, ás 12.30 horas, no Museo das Peregrinacións de Santiago, o libro Personaxes da Galiza medieval, que pretende dar a coñecer esta ducia de persoeiros cunha visión actualizada e distinta á supeditada ao discurso histórico do nacionalismo español herdeiro de Modesto Lafuente, que sistematicamente subordina a historia galega como un apéndice da de Castela. No libro editado polo Galo, seis autores ocúpanse de doce persoeiros do noso medievo: Xosé Miguel Andrade Cernadas trata as figuras de Cresconio e Diego Peláez; Manuel Carriedo Tejedo, as de Aldara e seu fillo o bispo Rosendo; Héitor Picallo Fontes ocúpase de dous representantes dos Castro de Lemos, Estevo Fernández de Castro e Fernán Rodríguez de Castro; Xosé Manuel Sánchez Sánchez consagra as súas páxinas a Pedro Froilaz de Traba e a Diego Xelmirez, os dous encargados de coroar a Afonso Raimúndez como rei da Galiza na catedral de Santiago; e, finalmente, Francisco Rodríguez encárgase -ademais de escribir o prólogo da obra- de dar a coñecer a Pedro Soarez de Deza e Pedro Muñiz, representantes do inmenso poder do arcebispado de Santiago de Compostela. MAPA | O reino das 2.000 fortalezas Historia descoñecidas "Trátase de facer unha escolma de persoas que representen o momento de esplendor do Reino plenomedieval", explica Héitor Picallo, un dos autores do libro. "No meu caso, dous dos representantes da casa dos Castro de Lemos, que tiñan unha política na corte de Castela de clara tendencia atlantista, partidarios de asinar pactos e crear vínculos coa coroa de Portugal". Unha política de alianzas con Portugal que tamén seguiron os dous arcebispos de Santiago dos que escribe Francisco Rodríguez e que "son moito máis que representantes do poder da Igrexa: eran dous excelentes diplomáticos, políticos consumados, filósofos de grande erudición e activistas sociais. En realidade, son o sostén político e diplomático dos dous grandes reis do seu tempo, Fernando II e Afonso VIII. Gozaban dun gran respecto no Vaticano, actuaban como intermediario nos conflitos coa coroa de Castela e, sobre todo, procedía dunhas familias que tiñan moi claro o seu papel como clase dirixente do Reino. Son dous personaxes que, se pertencesen a unha cultura normalizada, serían protagonistas de libros, artigos e monografías, mais que aquí aínda están por estudar. O modo subalterno con que se enfoca a historia da Galiza provoca que existan aínda moitas lagoas". Afonso VIII. Un rei no final da Era Compostelá Un camiño que hai que facer a modo "Que figuras desta relevancia sigan sendo descoñecidas para a gran maioría de galegos e galegas segue a ser un obstáculo para o coñecemento da historia do país, que permanece excluída dos programas académicos da educación obrigatoria e mesmo das Universidades. "O que ocorre é que moitos profesores universitarios están acomodados no tradicionalismo porque lles resulta máis cómodo, e outros porque saben que se moven nun contexto adverso e prefiren non poñer en risco as súas carreiras", opina Héitor Picallo. "En todo caso -e seguindo o exemplo de Anselmo López Carreira que actuou sempre como un pioneiro destes estudos- comeza a haber investigadores na Universidade que van abrindo fírgoas e que mostran novos camiños para a investigación que xa non permiten ocultar o que é evidente. Se cadra, podería pedirsenos ser máis contundentes, mais este é un camiño que debe facerse pouco a pouco, buscando consensos". Algúns deses investigadores dos que fala Picallo fan parte da nómina de autores deste volume: Xosé Miguel Andrade Cernadas ou Xosé Manuel Sánchez son autores cuxas contribucións á historia do Reino da Galiza permiten adoptar novas perspectivas e iniciar. Neste sentido, o libro conxuga nomes relativamente ben coñecidos e estudados, como son Xelmírez ou Rosendo, con outros que se presentan "de modo indiciario", en palabras de Francisco Rodríguez, como unha invitación a profundar no estudo das súas vidas e obras. "É practicamente imposíbel entender o mundo cristiano peninsular sen coñecer o papel da familia de Rosendo", aclara Rodríguez. "O profesor Carriedo Tojedo é unha autoridade neste campo e ten estudado a figura de Rosendo en profundidae. E iso provoca que fóra da Galiza tamén se comece a falar deses estudos, mais desgaleguizando os protagonistas, minimizando o seu papel nun contexto político, social e cultural que ten unha dinámica propia, moitas veces en conflito coa da coroa de Castela". En todo aso, e como apuntan desde a Agrupación O Galo, "é incuestionábel que aumentou moito a xente que se interroga sobre a causa da deturpación do sucedido na nosa Terra en etapas anteriores ou que reclama explicacións de por que os nosos democráticos gobernantes seguen a propiciar que nas diversas tipoloxías da prensa, nos textos educativos e na investigación, se pase por alto ou se presente a nosa historia como un apéndice da de Castela e logo da do Estado español". A existencia mesma deste libro débese, en gran medida a esa preguntas da sociedade galega". Francisco Rodríguez presenta o seu último ensaio sobre o reino da Galiza Presentación en Compostela Na presentación de Personaxes da Galiza Medieval participarán Xurxo Couto Rodríguez (deputado de Cultura da Deputación da Coruña), Xosé Luís Penas Corral (deputado de Patrimonio), Daniel Lorenzo Santos (director da Fundación Catedral de Santiago), Francisco Rodríguez Sánchez (autor), Xosé Manuel Sánchez Sánchez (autor), Pilar Lueiro García e Manuel César Vila, da xunta directiva da Agrupación Cultural O Galo. Para asistir cómpre anotarse en comunicacion@ogalo.com antes do día 10 ás 16 horas.