Rusia na OTAN

Previamente á invasión de Ucraína, Vladimir Putin relatou unha serie de promesas a Rusia, desde a caída do muro de Berlín, que Estados Unidos e a Unión Europea non cumpriron. Hai uns meses lía unha crítica de Alberto Olmos sobre a novela Los vencejos, de Fernando Aramburu. Contaba Olmos que a editora do libro o anunciaba como "a nova obra mestra" de Aramburu e que chamar obra mestra a un libro que ninguén leu era unha das estupideces máis comúns do mercado editorial español e engadía: "Oxalá se editara un libro e a súa faixa dixera: Este libro é moi malo, que queren?". Ben que non se editan libros con esa faixa, si se editan noticias con eses adxectivos cando se refiren a países, partidos, ideas ou líderes políticos "incómodos". Tiven a sorte de poder escoitar (pola canle televisiva Russia Today) o relato completo de Vladimir Putin antes da invasión a Ucraína. Digo "sorte" pois hoxe o sinal de RT é un sinal clandestino xunto a outros medios rusos e porque igual que se cualifican libros coma obras mestras sen os ter lido, eu atrévome humildemente a opinar despois de ter escoitado o discurso completo. Promesas incumpridas Comentaba Putin na súa alocución algunhas das promesas incumpridas a Rusia por Occidente (Estados Unidos e a Unión Europea) dende a caída dos países comunistas até o recente agravio de pretender chantar a maquinaria militar estadounidense na fronteira ruso-ucraína. Unha das promesas incumpridas foi a non entrada dos antigos Estados socialistas na Organización do Tratado do Atlántico Norte (OTAN). Paseniño foron entrando un a un, coa oposición de Rusia. No tempo da unificación alemá, tanto na República Democrática Alemá (RDA) como na República Federal Alemá (RFA) era un clamor popular que, unha vez reunificadas, o seu territorio estaría desnuclearizado. Pero o Goberno alemán, o mesmo día da caída do Muro, prometía a súa permanencia na OTAN. Os soviéticos pensaron que a súa non oposición a unha Alemaña reunificada e militarizada sería recompensada cun quimérico "plan Marshall" para a URSS, que quedou nun pírrico plan de rescate económico das tropas soviéticas estacionadas na RDA. Aos rusos enganáronos coas sucesivas ampliacións, cun "acordo de cabaleiros" sen ningunha clase de garantía xurídica Mijaíl Gorbachov teimou máis tarde por 20.000 millóns de dólares nunha xuntanza en Moscova, en maio de 1990, con James Baker, pero para Estados Unidos esa "axuda" non retornaría nin en bens nin en capital á economía estadounidense nin conxuraba ningún "perigo comunista", xa que tal "perigo" estaba moribundo; polo tanto, nunca foi concedida. Foi o propio Gorbachov quen pediu, de xeito informal en múltiples conversas cos estadounidenses e alemáns, o ingreso da URSS na OTAN, tal como lembrou Putin na súa intervención previa á invasión. Gorbachov explicaba a petición de ingreso así: "Queremos que Alemaña estea fóra da OTAN pero, se non podemos persuadilos, pediríalle ao presidente George Bush o noso ingreso na OTAN. Despois de todo, vostedes din que a OTAN non está enfocada contra nós; daquela, por que non poderíamos ingresar?". Estados Unidos adiou a súa resposta a esta solicitude e continuaron as conversas da reunificación alemá, sempre baixo a premisa soviética de que o antigo territorio da RDA non fora utilizado para crear ameazas de seguranza á URSS. Nos seus derradeiros anos de vida Gorbachov criticou a ampliación da OTAN e aseguraba que era unha violación da Carta de París para unha nova Europa, de novembro de 1990, que asinaron os xefes de Estado da Conferencia para a Seguridade e Cooperación en Europa: "Se fixeron iso coa Carta de París, como podemos crer as actuais declaracións de que a ampliación da OTAN non vai contra Rusia? O que debe contar son os feitos e os pasos reais", declarou Gorbachov. Pacto de Varsovia O Pacto de Varsovia autodisolveuse en xullo de 1991 facendo unha mención á Carta de París, ao non seren "xa adversarios" os Estados europeos. Aos rusos enganáronos coas sucesivas ampliacións, cun "acordo de cabaleiros" (a acta fundacional OTAN-Rusia) sen ningunha clase de garantía xurídica. O responsábel da desfeita en canto á unificación e militarización, primeiro de Alemaña e despois dos sucesivos Estados poscumunistas sen contraprestacións para Rusia, foi Gorbachov e o seu boísmo. Esa fervenza de anexións á OTAN impediu a adaptación rusa ás novas circunstancias e "consecuentemente" un problema sen resolver dende 1990. Xa en 1997 as fronteiras da OTAN estaban a 400 quilómetros de Smolensk e pouco antes da invasión albiscábase o ingreso de Ucraína na OTAN. Todo isto explicou un didáctico Putin ante aqueles que o quixesen ouvir. Hoxe xa non temos a posibilidade de oír a Putin e temos que conformarnos coa faixa do libro que di que é unha "obra mestra"