Sumadas, a inestabilidade económica e a emerxencia sanitaria deixan aberta por vez primeira en máis de medio século unha pequena fiestra ─non máis que unha físgoa─ para que a esquerda acabe coa hexemonía da dereita no Xapón, que a máis tardar o próximo 28 de novembro elixirá os seus representantes parlamentarios.
Desde a súa fundación en 1955, o Partido Liberal Democrático (PLD, monárquico de dereitas) goberna o Xapón case ininterrompidamente. Tan só entre 1993 e 1994 e de novo entre 2009 e 2012 cedeu o poder: no primeiro período ao Partido Novo, unha formación tamén conservadora que conseguiu liderar apenas durante uns meses unha coalición de oito partidos; no segundo, o Partido Democrático (PD) impúxose por vez primeira nuns comicios desde a fin da II Guerra Mundial, mais o desastre de Fukushima, o 11 de marzo de 2011, levouno por diante. O PD, que se desintegrou en 2016, tamén transitaba entre o centro e a dereita.
Segundo a clasificación que fan o Fondo Monetario Internacional (FMI) e o Banco Mundial (BM), o Xapón é tras os Estados Unidos e a China o terceiro país con maior Produto Interior Bruto (PIB) do mundo (cuarto, contabilizando a UE). A industria tecnolóxica ou a automobilística levaron o país a altas cotas de riqueza. Porén, a burbulla financeira e inmobiliaria de finais da década de 1980 trouxo a partir de 1991 a chamada "década perdida". As consecuentes crises que afectaron o sistema capitalista mundial no século XXI arrástranse até hoxe, até o universo Covid-19.
A esquerda coalígase
A situación fixo que Yoshihide Suga, primeiro ministro nipón, presentase o pasado 3 de setembro a súa renuncia a liderar o país e o PLD. Un panorama que levou o principal partido da oposición, o Partido Democrático Constitucional (PDC, centroesquerda), a asinar un acordo co Partido Comunista (PC, cuarta forza no Parlamento), co Partido Socialdemócrata (PS), e con Reiwa Shinsengumio (esquerda antisistema) para crear unha fronte electoral común. A ONG Alianza Civil pola Paz e o Constitucionalismo tamén fai parte do acordo presentado na pasada cuarta feira, segundo informou o xornal nipón Nikkei.
Entre as medidas que propugna a coalición de esquerdas están a igualdade entre sexos, a transición a unha sociedade libre de combustíbeis fósiles e a transparencia. Tamén, a defensa da Constitución, que consideran foi conculcada coa lei de seguridade nacional introducida coa pandemia e que ─din─ ataca dereitos civís. Mais como ariete do seu programa electoral está a redución das disparidades económicas entre a cidadanía.
De acordo cos últimos datos da Organización para a Cooperación e o Desenvolvemento (OCDE), a taxa de pobreza no Xapón é de 15,7%, das máis altas entre as grandes economías. Ademais, malia que o desemprego segue a ser baixo, a porcentaxe de temporalidade aumentou nas últimas dúas décadas. No último ano, o paro medrou un punto porcentual, como tamén un punto medrou a taxa de suicidios, nun país cunha ampla cobertura social mais que ten difícil sostela polo progresivo envellecemento da poboación.
A coalición de esquerdas comprometeuse a desenvolver un sistema impositivo máis xusto para a maioría da poboación, recortando o IVE e facendo que os máis ricos paguen máis.
Agardando polo "goteo"
No Xapón, baixo a doutrina do popular primeiro ministro Shinzo Abe (2012-2020), levouse a cabo un proceso de desregulación financeira. A idea era que as empresas pagasen menos impostos para que a través da "teoría do goteo", as clases populares acabasen por beneficiarse da bonanza das adiñeiradas. Porén, o resultado foi que na actualidade os ricos son máis ricos e as clases medias están a desaparecer.
Non o di a esquerda. Recoñéceo un dos candidatos a suceder a Suga. Fumio Kishida, ex ministro de Exteriores, presentou na cuarta feira o seu programa económico, onde defendeu a enésima refundación do capitalismo. "Sen distribución de riqueza non haberá un aumento do consumo e da demanda... non haberá máis crecemento", afirmou, e malia gabar os logros económicos de Abe asumiu que "o goteo aínda non se deu", segundo recolleu o xornal Mainichi Shimbun.
O 29 de setembro o PLD elixirá o substituto ou substituta de Suga. Ademais de Kishida, ex ministro de Exteriores (2012-2017), tamén se postulou Sanae Takaichi, ex ministra do Interior (2019-2020). Ambos os dous, como Abe, están afiliados á organización ultraconservadora Nippon Kaigi, negacionista dos crimes de guerra contra a China e que se opón a igualdade entre sexos e aos dereitos LGTB.
Hoxe, segundo informou Kyodo, está previsto que tamén presente oficialmente a súa candidatura Taro Kono, actual ministro de Vacinación, moi activo en redes sociais e popular entre a cidadanía por, entre outras cousas, avogar pola cancelación dos Xogos Olímpicos para evitar riscos coa Covid-19. A axencia de noticias nipoa publicou o pasado domingo unha enquisa que o coloca como favorito, con 31,9%.
O próximo líder do PLD será tamén, se a pequena fiestra non se abre algo máis, o próximo primeiro ministro do Xapón.
O dispar reparto da riqueza impulsa a esquerda en Noruega
As enquisas de opinión sitúan o Partido Laborista, actualmente na oposición, no camiño a desbancar do Executivo de Noruega a coalición de dereitas que lidera a primeira ministra Erna Solberg. Non obstante, precisará doutras formacións de esquerda para gobernar. Dous temas centran o debate público de cara ás eleccións desta segunda feira nun dos dez países con maior PIB per capita do mundo: a crise climática (é o maior produtor e exportador de petróleo e gas de Europa occidental) e a desigualdade crecente entre ricos e pobres: a taxa de crianzas que viven en fogares con baixos ingresos medrou de pouco máis de 3% en 2001 a case 12% en 2019, segundo o instituto estatístico noruegués; e mentres que os salarios se estancaron, o prezo da vivenda multiplicouse por seis nas últimas tres décadas.