—Agardaba unha absolución, mais con esta rotundidade?
Non tivera nunca ningún xuízo nesta sala e o relator, Ramón Saéz, só o coñecía pola lectura dalgunha sentenza súa en que era relator, e pola referencia de compañeiros que tiveran xuízos con el e dalgún catedrático de penal. E todo me dicía o mesmo: que é un gran maxistrado, un home extremadamente meticuloso; os seus razoamentos á hora de explicar a sentenza son sempre moi racionais e motivados. Desde esta perspectiva non me sorprende, porque confirmou as referencias que tiña por terceiros.
—Como pode ser que o Tribunal Supremo diga isto que dixo e que esta sentenza sexa absolutoria?
Tivemos dous xuízos diferentes, persoas acusadas diferentes. E cando falamos de feitos está claro que acontecen no outono de 2017, o 20 de setembro e o primeiro de outubro. Mais o xuízo no Supremo ten un alcance moito maior; alí comeza o exame dos feitos coa actividade parlamentaria de inicios de setembro. Examinan tamén un proxecto político de sacar adiante a secesión cuns requirimentos do Tribunal Constitucional advertían que non o fixesen. E neste contexto chega o 20-S e o 1-O. Os acusados no Supremo dicían que "todo isto que dicides que fixemos, pois si, fixémolo, mais agora darémosvos argumentos para que vexades que isto non é nada delituoso, nin rebelión, nin sedición, nin desobediencia". Eles dicían "temos un mandato das urnas e un dereito de autodeterminación e non se nos pode castigar por ter promovido un referendo, porque isto é democracia".
—Mais tamén había diferenzas.
Si, con diferenzas, estaba a formulación de Melero etc. Mais en xeral era así. E entrando polo miúdo dicían que o 20-S e o 1-O non houbera nin rebelión nin sedición, que non houbera levantamento violento nin tumultuario senón a libre manifestación dos dereitos e do exercicio de toda unha parte da cidadanía de protestar o 20-S contra os rexistros o 1-O da vontade de votar. Mais é que a formulación na Audiencia é outra, cando se acusa a Laplana e a Trapero de estar en connivencia co Govern; cando din que o 20-S no deran apoio á Garda Civil en toda a xornada porque se quería entorpecer o rexistro e que o 1-O o plan que se deseñara era para aparentar un suposto cumprimento da orde xudicial. Trapero e Laplana, cando chegan a xuízo, din que isto é rotundamente falso. E o maior di, porén, que non participaba no proxecto político. É unha formulación totalmente diferente. E cando din que a proba era a mesma, isto non é certo.
—Mais na sentenza de Trapero hai un enfoque totalmente diferente sobre os dereitos fundamentais e sobre o modelo de Policía adecuado. Que xuízo tan diferente terían tido no Supremo, non é?
É certo que a sentenza da Audiencia chega a unhas conclusións diferentes sobre que facía toda aquela xente o 20-S e o 1-O e fai unha valoración moi detallada do modelo da Policía catalá. Eu non sei que tería pasado se a Audiencia non tivese antes a sentenza do Supremo, porque daquela terían que ter entrado ao fondo de se houbera sedición. Logo as probas tamén terían sido moi diferentes.
Na Audiencia, a Fiscalía non achega ningunha proba para tentar acreditar a concorrencia de violencia que fundamentaba o delito de rebelión. Non fixo vir ninguén, ningún garda civil ningún policía, ningunha testemuña nin nada que servise para demostrar a rebelión ou a sedición. Non sei a que conclusión terían chegado. Mais si que sei que aínda que tivesen chegado á conclusión de que houbese sedición ou rebelión polo comportamento da xente, a min aínda me quedaba todo un outro percorrido para a absolución.
—Que Trapero non participara.
Que el non cooperara de ningunha maneira para facilitar un levantamento, e por isto terían que telo absolto igualmente. Está claro que coa lectura que se fai nesta sentenza dos dereitos fundamentais pódese dicir que probabelmente non terían chegado á conclusión de que houbese rebelión ou sedición. Mais podémolo afirmar?
—Mais está claro que hai uns maxistrados con visións totalmente opostas sobre estes feitos e sobre uns delitos tan graves como estes.
Si, mais non nos quedemos coa lectura de que no Supremo todos son máis filoconservadores e por ter un punto de partida de defensa da unidade de España todos teñen esta mesma mirada. Non me quero quedar con isto.
—Mais xa non é ningunha suposición, neste caso, porque está a sentenza do Supremo.
A min o que máis me sorprende da sentenza do Supremo, máis que a sentenza en si, é que non houbera ningún voto particular. Respecto duns feitos en que hai moita carga valorativa, como por exemplo da concepción que se poida ter dos modelos policiacos, sorprende que a sentenza sexa tan monolítica. Mais tamén as formulacións das defensas nun e noutro sitio foron moi diferentes. Na Audiencia non vou entrar a criticar o que fixo a Policía e a Garda Civil. A miña formulación era explicar por que os Mossos fixeron o que fixeron, e que foi cumprir a resolución da maxistrada Mercedes Armas de impedir o referendo sen alterar a convivencia cidadá. Eu só fago isto.
—Cal tería sido o resultado de ter habido xuízo conxunto?
É imposíbel de saber. A formulación da Fiscalía era que todo isto o impulsa o Govern sobre dúas patas: a mobilización cidadá a través das asociacións e dos Mossos d’Esquadra. Se sacamos da sentenza do Supremo a pata dos Mossos e as referencias a eventuais acordos entre os Mossos e a Consellaría do Interior, non sei se se podería soster a condena. Só coa chamada á mobilización e que todo o mundo puidese prever que sería unha xornada complicada, non sei se só con isto poderían ter a mesma sentenza.
