Un continente en disputa

O continente americano atópase en plena convulsión de norte a sur. Dos Estados Unidos a Arxentina, pasando por Venezuela, o país latinoamericano do que máis información ou desinformación se recibe en Occidente, probabelmente asociado directamente a ser tamén o país do mundo coas reservas de petróleo máis grandes. Nos Estados Unidos, a dous meses para as eleccións presidenciais, todo cambiou nun mes. Dun Trump que parecía claro gañador despois do desastre de Biden no primeiro debate presidencial e o atentado na súa contra, a unha Kamala Harris que vive o seu momentun. A Convención Demócrata de Chicago proclamou Kamala Harris como candidata en lugar de Biden, e a pesar do seu mediocre paso pola Vicepresidencia, o cambio deu vida a un Partido Demócrata que vía perdidas as eleccións. Dun Trump que tiña vantaxe na maioría de estados bisagras que deron a elección a Biden en 2024 (Arizona, Carolina do Norte, Florida, Michigan, Nevada, Pensilvania, Wisconsin), pasouse nun mes a unha vantaxe (aínda lixeira, de entre 1 e 3 puntos) de Kamala no núcleo do Rust Belt (cinto industrial), Wisconsin, Michigan e Pensilvania. Se sumamos que se abriu a disputa no Sun Belt (cinto do sol), Xeorxia (aínda mantén vantaxe Trump), Nevada, Arizona e Carolina do Norte. A combinación de varias vitorias no Rust Belt e Sun Belt poderían darlle a vitoria a Kamala Harris fronte a un Donald Trump que debería gañar practicamente nos dous cintos. É necesario lembrar que nos Estados Unidos a maioría de voto popular non dá matematicamente a vitoria, senón que é necesario o voto nos colexios electorais, onde unha vitoria no estado outorga todos os votos electorais. Por sectores demográficos, Kamala avantaxa Trump entre as mulleres (que dunha vantaxe de 4 puntos de Biden sobre Trump pasou a 11 puntos de diferenza), a mocidade e as minorías étnicas. Con todo, deuse un cambio sociolóxico en que as clases medias tradicionalmente afíns ao Partido Demócrata foron sumando apoios ao Partido Republicano, que ademais recolle de maneira maioritaria o voto rural. Florida é un estado claro exemplo diso, que a pesar de ser historicamente pro demócrata, desde 2016 pasou a ser republicano. Cambalea o Goberno Milei No outro extremo do continente, a presidencia de Milei en alianza co PROL de Macri e os radicais da UCR cambaléase. Milei, en minoría parlamentaria e afeito a gobernar mediante decretos DNU (Decreto de Necesidade e Urxencia) que pode aprobar desde o gabinete, pero que ao mesmo tempo poden ser rexeitados mediante dous terzos do Congreso. E isto é o que sucedeu co DNU que outorgaba 100 mil millóns de pesos arxentinos á Secretaría de Intelixencia do Estado (antiga AFI), aprobado primeiro e rexeitado despois no Congreso cos votos do kirchnerismo, pero tamén dunha parte dos deputados oficialistas que conduce Macri. Isto provocou o veto de Milei á única medida social do oficialismo nestes meses de goberno, a lei de xubilación que aumentaba un 8,1% cun incremento do 50% anual cada marzo en función do índice de variación salarial. Nunha Arxentina que elixe cada dous anos a metade dos deputados e un terzo dos senadores, e que acostuma castigar nesas eleccións intermedias o partido de goberno, a aposta de Milei é clara, esperar a vitoria do seu aliado estratéxico Trump, e apostar a unha bolsonarización da política arxentina onde o centro dereita desapareza subsumido no esquema do seu partido, A Liberdade Avanza. América está en ebulición pero máis viva que nunca Triunfo de Maduro Mentres tanto, en Venezuela asistimos a unha operación mediática de gran magnitude para cuestionar o triunfo de Nicolás Maduro, quen obtivo ao redor de 6,5 millóns de votos (cifra similar ás eleccións de 2018) e que para quen seguimos de preto o proceso e viaxamos varias veces ao ano a Venezuela, non sorprende. Cunha base de 5,6 millóns de votos (eleccións lexislativas 2015) e un teito de 8 millóns (eleccións presidenciais 2012), un partido (PSUV) que é a maquinaria electoral máis importante de América Latina e unha Venezuela en franca recuperación económica (crecendo ao 8% no primeiro semestre de 2024), os números obtidos por Maduro para gañar as eleccións teñen todo o sentido do mundo. Non parece tampouco que a situación internacional axude á oposición venezolana, pois o seu principal aliado, Estados Unidos, está sumido no seu proceso electoral e con demasiadas frontes abertas (Ucraína, a guerra de liberación nacional en Palestina e unha política exterior virando cara á confrontación con China). Esta é unha breve mirada cara a un continente americano en ebulición, pero máis vivo ca nunca, fronte a unha Europa con menos autonomía estratéxica ca nunca.