Confederalismo democrático ou barbarie

Acábase o verán e comeza un novo curso político. Un novo curso que todos sabemos que será complicado para todos os demócratas, sectores progresistas e soberanistas de todo o Estado español e de Europa occidental. O Goberno de progreso está acurralado nas políticas mornas e covardes do PSOE. A esquerda estatal está inmobilizada, incapaz de facer bascular a sociedade cara a posicións de radicalidade democrática, distribución e transformación social. A única esperanza segue estando na soberanía e nos movementos populares dos pobos oprimidos. Pero este verán os acontecementos cambiaron o escenario. Despois de máis de quince anos, os partidos independentistas cataláns perderon o control do Govern de Catalunya, que volveu a mans do PSC, como ocorreu durante as dúas lexislaturas do tripartit, só que esta vez ERC, que foi clave para entregarlle a Generalitat ao PSC, non entrará a gobernar. Dous gobernos socialistas Isto ten polo menos tres consecuencias importantes. En primeiro lugar, un partido españolista, monárquico, neoliberal, conservador e autoritario volve gobernar a Generalitat, mentres que o PSOE goberna tamén en Moncloa. En segundo lugar, a dereita catalá de Junts pasa a ser a oposición e o maior desafío ao Goberno de Sánchez, así como a xefa de oposición ao Goberno do PSC en Catalunya. Coa actual aritmética parlamentaria, o voto de Junts é clave para a política estatal e para todos os pasos que dea o Goberno. Ademais disto, será a principal forza de oposición en Catalunya. Isto deixa unha terceira consecuencia, que é a desaparición dun horizonte social e emancipador na posibilidade da independencia. Existe unha dereita que se apropia cada vez máis dos territorios máis explotados, económica, política e culturalmente A configuración actual do Goberno catalán prodúcese grazas ao voto favorábel, por tanto á complicidade, dos Comúns e de ERC, e pola incapacidade da CUP de marcar a axenda ou de ser imprescindíbel no escenario actual. Sen que o proceso independentista en Catalunya estea guiado por unha forza impugnatoria, contestataria, social e popular, o escenario das posibilidades de independencia só están abocadas a unha tensa negociación fiscal entre as elites do Estado. Volver ao escenario dun pacto fiscal negociado retrotráenos á España de 2012 e aos debates entre Mariano Raxoi e Artur Mas sobre a caixa recadatoria catalá. A única diferenza entre Mariano Raxoi e Pedro Sánchez é que Raxoi non necesitaba os votos dos nacionalistas cataláns, como Sánchez. Quen tamén necesitou os votos dos nacionalistas foi José María Aznar, para o que tivo que dar a Catalunya importantes cotas de autogoberno no que se coñece como o Pacto do Majestic. O grave deste cambio é recoñecer o liderado das posicións conservadoras nos procesos de emancipación nacional tanto en Catalunya (algo que non ocorrera nos últimos anos) como en Euskadi (onde se sucederon gobernos do PNV e do PSE). Pero nin a sociedade catalá, nin a vasca, nin por suposto a galega, nin a andaluza, nin a valenciana nin a canaria seguiron o camiño da última década para deixar que as políticas do PSOE, do Ibex35 e da patronal nos leven a novos gobernos autoritarios e recentralizadores da dereita e, quizais, xunto á ultradereita. Diálogo e autogoberno Os camiños do novo proceso republicano xa están abertos. Todas as vías de democratización e transformación social pasan por articular un proceso confederal de profundización no autogoberno territorial e a conquista de dereitos sociais e nacionais. A maquinaria estatal, os xuíces, os grandes medios de comunicación, os partidos estatais e os erros do independentismo catalán bloquearon unha solución progresista en termos sociais e nacionais. O fracaso de Sumar e a volta de Podemos ao espazo da contestación debe facer reflexionar a partidos como Esquerda Unida, Compromís e outras formacións do espazo progresista para avanzar cara a procesos de diálogo confederal fronte a unha dereita que se apropia cada vez máis dos territorios máis explotados, económica, política e culturalmente (Galiza, Andalucía, Valencia) para lanzar as clases máis desfavorecidas do Estado contra a causa da emancipación dos pobos, a través do anticatalanismo, como se fixo décadas atrás construíndo a narrativa do odio contra a esquerda nacionalista. A transformación do Estado require un diálogo confederal e unha mobilización de carácter republicano que poida orientar os procesos de construción nacional cara a horizontes de transformación social. Só así os pobos poderán construír diques contra a extrema dereita e o fascismo emerxente en todo o mundo, que non tardará en gobernar no Estado español.