A China e África buscan reforzar os lazos e o desenvolvemento no cumio do foro de cooperación común

A cuarta feira comeza en Beijing, a capital chinesa, a IX edición do Foro de Cooperación China-África (Focac), no que se integran todos os Estados do continente agás Esuatini e a República Árabe Saharauí Democrática. Máis de medio centenar de líderes de países africanos participarán no Foro que finaliza a sexta, sinalou a axencia Xinhua, que fixo fincapé en que se trata da “maior reunión diplomática organizada pola China en anos” e asegurou que “a cooperación Sur-Sur é unha alta prioridade na cooperación” chinesa así como unha elección “estratéxica” e “non unha medida provisoria”. Antes do cumio, o mandatario chinés, o comunista Xi Jinping, mantivo múltiples reunións bilaterais con máis dunha ducia de líderes que asistirán, como Cyril Ramaphosa, o presidente surafricano, ou Félix Tshisekedi, o da República Democrática do Congo. Tamén se xuntou con Moussa Faki Mahamat, que encabeza a Comisión da Unión Africana (UA). No encontro, o líder chinés subliñou que a cimeira do Focac é unha oportunidade de profundar a cooperación en diversos ámbitos e levar a un novo nivel a construción da comunidade de destino compartido China-África. Ao tempo, Faki agradeceu a Xi que “durante máis de medio século” o país asiático “proporcionara valiosa asistencia”, facendo énfase en que foi o primeiro Estado que apoiou a entrada da UA no G20, algo que foi aprobado na reunión do organismo en 2023. Máis alá desta asistencia, hai 15 anos que Beijing é o maior socio comercial do continente, ao que outorgou máis de 160.000 millóns de euros en préstamos dirixidos á construción de portos, ferrocarrís, estradas ou encoros desde a creación do Focac en 2000. Neste tempo as empresas chinesas colaboraron na construción ou modernización de máis de 10.000 km de vías férreas, 100.000 km de estradas, 1.000 pontes e case 100 portos. O certo é que a importancia xeopolítica de África aumentou nos últimos anos, sinalou Tim Zajontz, investigador de política internacional da Universidade Stellenbosch de Suráfrica, que sostivo que a cimeira constitúe para Beijing un “reforzo positivo do status de asociación especial da China para África”. Lin Jian, voceiro do Ministerio de Relacións Exteriores chinés, remarcou que “como membro natural do Sur Global, a China nunca buscou gañalo, senón que se compromete a axudar os socios do Sur Global, incluído os países africanos, a lograr verdadeiramente o desenvolvemento e a prosperidade”. A China sitúa o "multilateralismo" como chave para alcanzar a paz no mundo A cimeira pivotará arredor de catro temáticas: Goberno estatal, industrialización e modernización agrícola, paz e seguridade e a Iniciativa da Franxa e a Ruta. Destas cuestións, dúas son especialmente relevantes para os países africanos, indica Zajonts, a industrialización e a mellora agrícola. Arredor disto a China salienta que impulsou máis de 300 tecnoloxías na última década para aumentar os rendementos dos cultivos, iniciativas que beneficiaron máis dun millón de pequenos agricultores, así como promoveu a marca Feito en África por medio da construción de varios polígonos industriais e a formación de especialistas para garantir o desenvolvemento de talento no continente. O docente e director do Departamento de Relacións Internacionais da Universidade Tsinghua, Tang Xiaoyang, explicou que nin as políticas de autosuficiencia das décadas de 1960 e 1970 nin os “programas de axuste estrutural” posteriores da man dos países occidentais foron quen de acadar un “crecemento industrial e unha transformación sostíbel” en África, o que derivou nunha caída sostida das manufacturas no produto interior bruto desde finais da década de 1980 até 2012. “A experiencia de desenvolvemento de África en termos de cooperación con Occidente foi unha especie de relación na que unha parte explota a outra”, asevera Munetsi Madakufamba, directora executiva do Centro de Investigación e Documentación de África Meridional, que afirma que “o enfoque no desenvolvemento e a cooperación entre a China e África son unha asociación beneficiosa para todos”. Líderes como o de Malí, Assimi Goita, Serra Leoa, Julius Maada Bio, ou Kenya, William Ruto, fixeron énfase nos beneficios mutuos da relación. Para Beijing, “no pasado compañeiro de África na busca da liberación”, publica o xornal Global Times, é determinante desenvolver un modelo de cooperación diferencial con respecto a Washington no medio da pugna pola hexemonía e nun momento no que a meirande parte dos Estados do mundo non aceptan integrarse nunha política de bloques e defenden manter relacións con todas as potencias. Ao respecto, institucións como o Banco Mundial, baixo control occidental, non outorgan préstamos sen reformas neoliberais. No tocante aos antigos colonizadores é moi marcada a presenza francesa en África, mantendo a súa influencia por medio da imposición do uso a doce ex colonias do franco da comunidade financeira africana (franco CFA) como moeda. Incluso outro país da Unión Europea (UE) e da Organización do Tratado do Atlántico Norte (OTAN) como Italia chegou a acusar París de empobrecer África a través desta moeda, que obriga, entre outros puntos, a que como mínimo 50% das reservas internacionais destes países fiquen depositadas no Tesouro Público francés. Asemade, Francia deseñou “falsas independencias” para manter baixo o seu control a economía e os recursos destes Estados, reiterou o politólogo Saiba Bayo. Níxer revoga a licenza á francesa Orano dun dos xacementos de uranio máis grandes do mundo Pola contra, o enfoque chinés na cooperación con África é o que denominan dos “cinco non”, o que implica ningunha interferencia nos camiños de desenvolvemento nacionais, nos asuntos internos destes países, ningunha imposición ou inclusión de condicións políticas á axuda e ningunha busca de ganancias políticas "egoístas" no investimento e na cooperación, recolle a prensa chinesa. África busca aumentar a cifra de exportacións Agárdase que os países africanos presionen a China para que acepte elevar as importacións desde África e abordar o déficit comercial, mentres que os países que teñen as maiores débedas buscan mellores condicións para afrontar os pagos, sinalou David Shinn, docente de Asuntos Internacionais na Universidade George Washington. Para Lina Benabdallah, homóloga de Shinn na Universidade Wake Forest, o cumio “non podía ser máis oportuno” posto que ante a posíbel volta á Casa Branca de Donald Trump e os aranceis tamén da UE a China busca outros mercados.