Aumentan a 63% as probabilidades de que 'O Neno' comece entre maio e xullo

O Centro de Predición Climática da Oficina Nacional de Administración Oceánica e Atmosférica (NOAA) dos Estados Unidos de América alertou o pasado 14 de abril de que existen condicións climáticas favorábeis para que se produza un evento do Neno nos próximos seis meses. "Se ben aínda estamos nunha fase neutral de ENOS (O Neno/Oscilación do Sur) –unha situación que se dá cando non hai nin O Neno nin A Nena– existen 63% de probabilidades de que O Neno de desenvolva nalgún momento entre maio e xullo. Isto vén despois de case tres anos continuos da Nena", expuña a NOAA nun comunicado. O Neno/Oscilación do Sur é un patrón climático definido pola temperatura da superficie do mar e as desviacións das precipitacións do normal no océano Pacífico ecuatorial que poden influír nos patróns meteorolóxicos e climáticos a escala global. O Neno é a fase cálida do ENOS, cando as temperaturas do océano son máis cálidas e a precipitación é maior do normal na área que abrangue desde o centro até o leste do océano Pacífico. O persoal investigador da NOAA non foi o único que alertou desta posibilidade. A Comisión Multisectorial para o Estudo Nacional do Fenómeno O Neno (Enfen) no Perú cambiou xa en marzo o estado do sistema de "Vixilancia do Neno Costeiro" a "Alerta do Neno Costeiro". Segundo a entidade peruana, a decisión debeuse aos "cambios inusuais no acoplamento océano-atmosfera na rexión O Neno 1+2, que inclúe a zona norte e o centro do mar peruano, que propiciaron que o quecemento agardado para marzo probabelmente se estenda até xullo, polo de agora, con magnitude débil". O Enfen detalla que entre os factores que contribúen ao desenvolvemento deste fenómeno meteorolóxico de magnitude mundial encóntranse as anomalías nos ventos do oeste na costa do Pacífico, asociados coa alteración de patróns de circulación atmosférica. Isto, xunto á agardada chegada dun grupo de ondas Kelvin –ondas oceánicas paralelas extremadamente longas que se propagan de oeste a leste nos océanos e que fan que a capa superior do mar relativamente cálido se concentre e o nivel do mar aumente–, fará que as temperaturas se manteñan por riba dos valores habituais. Perú e Filipinas xa aumentaron os seus niveis de alerta polo Neno Na outra punta do Pacífico, en Filipinas, a oficina estatal meteorolóxica Pagasa tamén elevou a alerta do seu sistema de aviso polo fenómeno do Neno, precisando que as temperaturas secas "poderían ocorrer entre xuño e agosto de 2023 e estenderse até os primeiros tres meses de 2024". Igualmente, o parte de Pagasa anunciou que o fenómeno caracterízase por temperaturas da superficie do mar máis cálidas do normal no Pacífico ecuatorial central e oriental, mentres que aumenta a probabilidade de períodos secos e de secas. "Non obstante, na parte occidental do país, tamén poden agardarse condicións de precipitación por riba do normal durante a temporada do monzón do suroeste [que recibe o nome de Habagat e que produce fortes chuvias]", referiu a axencia meteorolóxica filipina. Pagasa exhortou os organismos gobernamentais e a poboación a que continúen vixiando e tomen precaucións contra "os inminentes efectos do Neno". O desxeo acelerado da Antártida afectará durante séculos os océanos do planeta Consecuencias mundiais As disrupcións nas correntes oceánicas e atmosféricas que trae O Neno empurran a auga quente do océano Pacífico cara ao leste, provocando que a corrente en chorro deste océano se desprace para o sur da súa posición neutral. Isto produce un clima moito máis seco e cálido no norte dos Estados Unidos e intensas precipitacións e inundacións na costa do Golfo e o sueste do país. A Europa traerá invernos máis fríos e secos no norte e máis húmidos no sur do continente. A temperatura global aumentará uns 0,2ºC, segundo estimacións da NOAA, o que podería significar a ruptura do límite crucial de 1,5ºC de quecemento global. Isto significa que o planeta Terra se afrontará a vagas de calor máis intensas, estacións cálidas prolongadas e tormentas máis fortes. Indonesia e Australia experimentarán probabelmente un tempo máis caloroso e seco, o que incrementará a posibilidade de que haxa –aínda máis– incendios forestais. Os monzóns na India e as chuvias en Sudáfrica poderían reducirse, mentres que África oriental podería sufrir máis chuvias e inundacións. O Neno tamén aumenta a actividade dos furacáns no Pacífico, polo que lugares como Hawaii correrán o risco de sufrir ciclóns tropicais máis intensos. O Neno tamén pon en perigo a vida mariña na costa pacífica, e en consecuencia, unha actividade económica tan importante como a pesca. En condicións normais, un fenómeno coñecido como afloramento trae auga fría e rica en nutrientes desde as profundidades do océano, favorecendo as pescarías. Co Neno, este proceso suprímese, o que significa menos fitoplancto ao longo da costa, menos alimento para certos peixes e, en definitiva, menos capturas pesqueiras. Agárdanse problemas de seguridade alimentaria Isto, xunto a perdas agrícolas e gandeiras provocadas polos cambios nas temperaturas, xa levou a Organización das Nacións Unidas para a Alimentación e a Agricultura (FAO) a preparar accións preventivas nas rexións vulnerábeis de presentar inseguridade alimentaria. Entre elas, o estabelecemento de almacéns de sementes comunitarias e de reservas alimentarias estratéxicas, así como o fortalecemento das campañas de vixilancia da saúde animal. 36 millóns de persoas tratan de sobrevivir ao cambio climático no leste de África Fin a un dos períodos do fenómeno da Nena máis longos en 100 anos A Nena é a fase fría do ciclo natural e global do clima coñecido como O Neno/Oscilación do Sur (ENOS). Recibe o seu nome por provocar cambios a grande escala nos ventos atmosféricos opostos aos que produce O Neno. Os ciclos de ENOS teñen un período medio de duración de aproximadamente catro anos, aínda que o rexistro histórico dos períodos variou entre 2 e 7 anos. Non obstante, a duración "normal" da Nena é dun ano, o que fai que a última fase fría, iniciada en setembro de 2020 e caracterizada como de intensidade forte, fose a máis longa dos séculos XX e XXI, con tres anos de duración. Esta fase asóciase coa seca persistente no Gran Corno de África e gran parte de América do Sur, así como con precipitacións superiores á media no Sueste Asiático e Australasia. A Nena non sempre sucede ao Neno, e a intensidade da fase fría non sempre se corresponde coa manifestada pola súa oposta. Neste senso, o último Neno caracterizado como "moi intenso" decorreu entre maio de 2014 e xuño de 2016. Segundo os rexistros da Organización Meteorolóxica Mundial (OMM), esta fase de ENOS afectou máis de 60.000.000 millóns de persoas duns 23 Estados. As características deste evento, declarado pola OMM como un dos tres máis fortes rexistrados desde 1950, xeraron impactos significativos arredor do globo, principalmente sobre a agricultura e a seguridade alimentaria. De feito, requiríronse perto de 4.000 millóns de dólares para afrontar a inseguridade alimentaria xerada após a perda de entre 50 e 100% das colleitas, só en Centroamérica. Os efectos do cambio climático intensificáronse nos últimos oito anos, os máis cálidos da historia