Esta quinta feira fanse cen anos do coñecido como o desastre de Annual -vitoria de Annual para as rifeñas e rifeños-, unha das peores derrotas militares do Exército español, que perdeu 13.000 efectivos, segundo recolle o expediente Picasso, o informe redactado polo xeneral Juan Picasso González para explicar os feitos acontecidos.
Despois da perda de Cuba e das principais colonias do seu proxecto imperial, o Estado español dirixido por Alfonso XIII fixou a vista no norte de África para recuperar a gloria perdida, onde o protectorado español en Marrocos estaba tomado polos independentistas rifeños de Abd el-Krim, que demandaban a súa soberanía sobre o territorio rifeño.
En 1920, o xeneral Manuel Fernández Silvestre toma posesión da Comandancia Xeral de Melilla, a partir de alí vai avanzando en dirección á baía de Alhucemas co obxectivo de “pacificar” os dominios coloniais.
Chegado maio de 1921, a meirande parte das 18.000 tropas dirixidas por Silvestre se atopa no campamento instalado en Annual (Rif), como base para rematar a conquista da baía, nun val rodeado de montañas cun só camiño principal que o une con Melilla.
O 17 de xullo, as tropas rifeñas atacan todas as posicións estabelecidas por Silvestre, pouco despois caen Igueriben e Sidi Idris, na costa mediterránea. O 22 de xullo, os militares baixo o mando de Abd el-Krim se lanzan contra o campamento.
Ao tempo, o xeneral Silvestre retrasa a evacuación do lugar en espera duns supostos reforzos, e só dá a orde cando os rifeños comezan a entrar no campamento. O expediente Picasso apunta que a meirande parte das mortes se produciron polo intento de escape sen orde de militares e soldados ao verse atacados, cedendo case todas as posicións e imposibilitando calquera estratexia de defensa.
O xeneral Silvestre, considerado un dos maiores responsábeis da masacre que se estende até o 9 de agosto de 1921, desaparece o 22 de xullo no medio do ataque, non se lle volverá ver.
Seis anos dunha confrontación que rematou co uso de armas químicas
O expediente Picasso cualificou de neglixente a actuación do alto mando da monarquía española a pesar das presións para que non fora investigado e a negativa de proporcionar ao xeneral Picasso parte dos documentos oficiais, apuntando algúns medios a responsabilidade directa de Alfonso XIII no acontecido, que poñía en dúbida a capacitación dos militares españois para continuar coas operacións coloniais. O golpe de Estado de Miguel Primo de Rivera acaba coa investigación e a solicitude de asunción de responsabilidades dos culpábeis.
A guerra contra os independentistas rifeños alongaríase seis anos máis, até que o Estado español e Francia apostaron polo uso de gas mostaza para atacar a poboación civil do Rif, que en 1956 sería entregado a Marrocos cando se independizou de Francia.
