A falta dun dispositivo de seguridade avanzado, chave da catástrofe ferroviaria de Santiago

A catástrofe tivo como orixe o exceso de velocidade, isto é, un fallo humano. Mais o accidente resultou nun desastre case sen precedentes pola ausencia dun dispositivo de seguridade de última xeración -o sistema coñecido como ERTMS- no tramo no que o Alvia descarrilou. Ao non estar instalado o ERTMS, o tren non foi freado de forma automática, o que precipitou e agravou a traxedia.

photo_camera [Imaxe da compañeira Olalla Rodil]

O comboio circulaba a 190 quilómetros/hora nun tramo en que só podía ir a 80. Iso provocou o seu descarrilamento. O fallo humano é evidente e levou xa á imputación do maquinista por parte do xuíz instrutor do caso.

Mais os fallos humanos poden seren neutralizados se existir a tecnoloxía adecuada. Neste caso esa tecnoloxía, que está a disposición da Administración ferroviaria, de titularidade estatal, non estaba instalada no tramo no que se produciu a catástrofe.

Outra circunstancia que influíu na catástrofe foron as condicións da infraestrutura. O accidente produciuse precisamente no tramo de vía de alta velocidade que non é de nova construción, senón que é produto da adaptación do antigo trazado. Non foi, portanto, deseñado para soportar determinadas velocidades.

Nese sentido, fontes consultadas por Sermos Galiza que traballaron para a empresa pública Ineco, dependente do ministerio de Fomento e adxudicataria do proxecto da alta velocidade na Galiza, consideran que o trazado foi construído ''como se isto fose Castela, onde todo é chan''. Acrecentan que a présa coa que foron realizadas as obras, 14 meses, puido influír nun accidente que deixa xa 80 vítimas mortais e por volta de 95 feridas

n trazado construído "como se isto fose Castela, onde todo é chan" e realizado cunha celeridade que non é propia destas obras, 14 meses, poderían ter mermado as condicións de seguridade da vía de alta velocidade pola que discorre o tren Avant que une as cidades de Ourense e A Coruña, a mesma pola que circulaba o Alvia que descarrilou esta cuarta feira na curva da Grandeira, no lugar de Angrois.

Das "irregularidades" na construción do trazado falou Sermos Galiza con fontes que traballaron para Ineco, empresa de enxeñaría dependente do Ministerio de Fomento e adxudicataria do proxecto da alta velocidade na Galiza. Confirmaron que, efectivamente, o lugar onde se produciu o sinistro non contaba co novo sistema de freado ERTMS, que si funciona "perfectamente" no resto da vía. Porén, a súa instalación paralizouse a catro quilómetros da estación de Compostela. 

A empresa á quen se lle adxudicou o sistema de sinalización e seguridade do tramo Ourense-Santiago da alta velocidade, Thales, confirmou tamén que o sistema ERTMS está instalado até o quilómetro 80 da liña tal e como aparecía no concurso, e que foi probado e entregado en novembro de 2011. Porén, non pode explicar por que non se licitou a instalación deste dispositivo até a estación de Compostela.

Unha obra feita en 14 meses e sen moitas comprobacións

Con todo, consideran que "unha obra coma esta non pode rematarse en 14 meses". No concreto, foron 2 meses os que se tardaron en habilitar os accesos da alta velocidade a Ourense e a Compostela, onde o Avant ten unha parada no itinerario á Coruña. Ao explicaren as razóns da súa aseveración non aluden a unha cuestión de máis ou menos tempo na realización do trazado, senón ás comprobacións de seguridade que cómpre facer e que, ao parecer, non se fixeron.

"Hai que se asegurar de que o terreo non cede ou de que non hai filtracións de auga, por exemplo", explican. No concreto, apuntan a que a día de hoxe son varios, "dous ou tres", os túneles que se están a apuntalar despois de que se foran abrindo fendas ao paso dos comboios, malia a escasa frecuencia con que estes circulan. No concreto citan o túnel da Burata, en Ourense, "que está tan cheo de auga polas filstracións que aquilo semella unha piscina". 

Insisten en que a construción do trazado puido mermar as condicións de seguridade da vía pola que circulaba o Alvia, para alén de que o sistema de freado instalado sexa o ASFA, máis antigo e que non é capaz de almacenar coa mesma precisión información referida á vía, ás condicións de circulación e ao propio comboio. "O problema principal é que non se adaptou a construción á realidade do noso País. Fixeron o trazado como se isto fose Castela cando aquí as características do terreo son moi diferentes".

Comentarios