A Galiza non logra recortar a fenda con Europa no que vai de século

Eurostat publica periodicamente estudos e estatísticas que reflicten o PIB per cápita de cada rexión europea axustado en paridade de poder adquisitivo, isto é tendo en conta os efectos da inflación. No que vén de publicar este mes —e con referencia ao exercicio 2021— mostra como a Galiza fica lonxe da media da Unión Europea (UE). Esta sitúase en 32.400 euros e a galega non chega aos 25.000. Exactamente, son 24.900 euros. De ser ese Produto Interior Bruto (PIB) por habitante equivalente a 100, o PIB da Galiza situaríase en 77, o que supón 23 puntos por baixo. Mais a fenda non é só coa media a nivel da UE, tamén coa española. O que equivale a 83% da media da UE, ou sexa, a media española a respecto da media da UE é seis puntos superior á galega. Só tres territorios do Estado español igualan ou superan esa media europea: Madrid, Euskadi e Nafarroa. Catalunya está próxima, cun 98 sobre ese 100 de media que representa a Unión Europea. Galiza é das rexións da UE con menor inserción laboral na FP A rexión de Luxemburgo é a máis rica da UE, acumulando unha riqueza de 87.100 euros per cápita —unha vez axustado o poder adquisitivo—, case catro veces maior que a da Galiza. Séguena en riqueza as rexións de Southern e Eastern and Midland, ambas as dúas en Irlanda, e con 84.500 e 77.400 euros de PIB per cápita axustado en paridade de poder adquisitivo. Persoas expertas e economistas teñen sinalado como factores a ter en conta á hora de explicar esta fenda varios aspectos, entre eles unha menor produtividade, o comportamento do mercado de traballo e as dinámicas demográficas, claramente regresivas. O impacto da pandemia foi maior na Galiza No seu conxunto, a riqueza per cápita retrocedeu na pandemia no conxunto da Unión Europea case 4,5%, en contraste co que aconteceu na Galiza, onde esa caída foi de 8%. O impacto non foi menor. 54,5 % dos fogares galegos perderon entre 1.000 e 5.000 euros durante a pandemia. Dous de cada dez despedíronse de máis de 5.000 euros dos seus ingresos anuais, segundo o Instituto Galego de Estatística (IGE). O PIB da Galiza creceu 3,8% en 2022 en comparación con 2021, segundo os datos publicados polo IGE. Esta cifra supón case dous puntos menos que 5,5% de crecemento de media da economía no Estado español nese ano, segundo os datos avanzados polo Instituto Nacional de Estatística (INE). Con base nos datos do IGE, obsérvase un ralentizamento da economía galega na parte final do ano, cunha alza interanual de 2,2% no cuarto trimestre, menos que 2,7% do terceiro trimestre e lonxe do ritmo de avance por riba de 5% do primeiro semestre. Recentemente, o Foro Económico de Galiza xa avisara dunha "acusada" desaceleración da economía galega no terceiro trimestre de 2022, pois crecía "moi por baixo" do Estado español e Portugal, de forma que se advertía de que se estaba "desacoplando" do ritmo de avance a nivel Estado español. Eurostat sitúa a Galiza entre os 36 territorios de Europa onde máis emprego se destrúe Previsións da Airef A isto engádese que a Autoridade Independente de Responsabilidade Fiscal (Airef) publicou a inicios de ano a estimación do PIB das comunidades para os seguintes meses, na que prevé que a Galiza medrará 2,9% en 2023, por baixo da media estatal (3,8%) e entre as autonomías co menor incremento. Mentres tanto, Balears, Canarias, Madrid, Andalucía e Catalunya serían as cinco comunidades autónomas que máis medrarían en taxas interanuais, por riba da media, segundo a previsión. Outro foco a non perder de vista é o dos salarios. O salario medio por hora na Galiza é 10,9% máis baixo que o do conxunto do Estado español. Cada hora de traballo das persoas asalariadas da Galiza é remunerada cunha media de 19,7 euros, mentres que esta cantidade ascende a 22,1 euros a nivel estatal e a 25,4 a nivel comunitario. O persoal por conta allea gaña na Galiza unha retribución 22,4% menor que a da media da UE. Ademais, o peso dos salarios sobre o PIB galego tamén é menor. Unha distancia que se alarga Entre o ano 2000 e o ano 2021, a retribución media percibida polas persoas asalariadas da Galiza aumentou en 8,9 euros (82,4%), mentres a nivel estatal este incremento foi de 8,7 euros (64,9%). A pesar de partir dunha base moito máis baixa -os salarios no ano 2000 no país eran 10,8 euros por hora, mentres que no Estado ascendían a 13,4 euros-, as retribucións por hora que perciben as persoas asalariadas na Galiza tan só recortaron 20 céntimos de diferenza no período estudado. Os salarios do Estado español, os que rexistraron unha maior queda da UE, un 4% A fenda faise máis evidente Na franxa de tempo que vai desde o ano 2000 até 2021, os salarios medios por hora aumentaron en máis de 10 euros no conxunto da UE, incrementando a diferenza coas retribucións medias por hora da Galiza e do Estado español e pasando dos 15,1 euros no ano 2000 aos 25,4 euros en 2021, o que se traduce nunha alza de 68,2%. Por outra parte, o peso das retribucións percibidas polas persoas asalariadas galegas sobre o PIB da Galiza foi menor que o mesmo índice no Estado español e na UE. Desta maneira, mentres que o factor traballo supuxo no ano 2021 unha porcentaxe de 46,2% sobre o PIB da Galiza, esta taxa elevouse a 48,5% a nivel estatal e a 47,7% a nivel comunitario.