Emilio Lozoya Austín é o detido por corrupción máis famoso de México. Presidente do monopolio estatal dos hidrocarburos, Petróleos de México (PEMEX), entre 2012 e 2016, actualmente a Fiscalía Xeral da República de México solicita para el 39 anos de cárcere, acusado de asociación delituosa, lavado de diñeiro e suborno. Lozoya está considerado como a peza chave no aparato de corrupción do anterior presidente mexicano, Peña Nieto, tendo recoñecido recibir subornos da construtora brasileira Odebrecht e doutras compañías beneficiadas por negocios con Pemex e o Estado mexicano.
Unha das causas polas que está sendo investigado Lozoya é a compra do estaleiro de Barreras por Pemex. Sen ir máis lonxe, o 9 de febreiro de 2022, o actual director xeral de Pemex, Octavio Romero Oropeza, referiuse a esta venda sinalando que os estaleiros vigueses "estaban en bancarrota e practicamente fechados e durante unha visita decidiuse rescatalos, comprando o 51%".
"Como non chegaba ese diñeiro", continuou Romero, "encargáronse uns barcos, chámaselles floteis, [...] e cando se remataron de construír resultou que Pemex non os necesitaba. Encargáraselles nada máis que para dar negocio e viabilidade aos estaleiros, polo que se decidiu vendelos. O curioso é que cando estes barcos se ofreceron no mercado ninguén quería pagar máis que a metade do que custou construílos".
A conexión de Feixoo con Pemex
O Goberno e a prensa mexicana cuestiona o papel da Xunta da Galiza nesta operación. A este respecto, o 17 de febreiro de 2020, o prestixioso xornal El Universal destacou que "o exdirector de Pemex forxou vínculos e negocios co político Alberto Núñez Feixoo, presidente da Xunta da Galiza, e a empresaria Mar Sánchez Sierra, tras a compra dun estaleiro a sobreprezo e mediante presuntos actos de corrupción. Eles protexían a Lozoya na Costa do Sol española".
A venta de Barreras a Pemex negociada pola Xunta da Galiza rematou en fracaso. A compra do estaleiro vigués pola petroleira mexicana formalizada a finais de 2013 por 5,1 millóns de euros abriu a porta a unha crise aínda máis fonda da compañía, atopándose actualmente inmerso o cadro de persoal nun duro conflito laboral pola continuidade do emprego.
Neste sentido, a situación de Barreras non é un feito illado no sector naval da comarca de Vigo, que sofre nos últimos tempos unha crise descoñecida.
A destrución do emprego
O complexo industrial é un dos máis golpeados polo programa económico do Goberno de Feixoo. Así, entre 2008 e 2021 o valor xerado polas manufacturas galegas reduciuse en perto de 8%, mentres o sector manufactureiro alemán incrementou o seu valor engadido bruto en 29%. Ao tempo, a Galiza perdeu nos últimos 14 anos 33.555 empregos no sector industrial, pasando de 154.860 ocupados en decembro de 2008 a 121.305 na actualidade. Neste sentido, a profesora da Facultade de Económicas da Universidade de Santiago de Compostela María Cadaval sinala a Nós Diario que "a Galiza leva perdido un de cada cinco empregos industriais desde o ano 2008".
A produción industrial está moi por baixo das cifras de 2008 non conseguindo recuperar en ningún dos exercicios os niveis anteriores á crise. Neste sentido, no relatorio A economía galega. Informe 2019/2020 signifícase que "a produción industrial en 2019, que como indicamos foi inferior á de 2018, distaba aínda moito de alcanzar a lograda na primeira década deste século. Así, mentres o valor medio do Índice de Produción Industrial (IPI) xeral en 2007 (base 2015) era 140,1, en 2019 era 105,1; cunha diferenza de 35 puntos que reflicte unha preocupante caída na actividade industrial". Ao tempo, en 2019 só os sectores da alimentación, bebidas, papel, químicas e outras industrias manufactureiras superaban a produción de 2007.
A crise bateu con forza tamén, naquelas empresas de maior dimensión. Así, entre 2008 e 2019, a Galiza perdeu 1.031 empresas que superaban os 9 traballadores, o que supón unha caída de 37,5%, algo particularmente grave nun sector como o industrial, onde o tamaño é importante para aproveitar as economías de escala e favorecer a internacionalización. En relación con isto, o economista da USC Gonzalo Rodríguez afirma a Nós Diario que "neste caso o tamaño si importa". As empresas, sinala, "necesitan lograr unha escala mínima para poder exportar e innovar" e lembra que "as empresas de menos de 50 empregados representan na Galiza o 94,43% do total".
