Economía, estratexia e enerxía

O xogo comezou. Temos moi boas cartas, mais debemos deseñar canto antes un plan de partida, e que sexa gañador. Un de cada catro MWh producidos por plantas hidroeléctricas no Estado é galego, do mesmo xeito que un de cada seis MWh eólicos ou un de cada cinco MWh producidos mediante biomasa, biogás ou enerxías mariñas. Igualmente, acollemos unha das oito refinarías estatais e unha das sete plantas regasificadoras existentes. Como establezamos o uso, o acceso aos numerosos recursos dos que dispoñemos e a contraprestación a percibir marcará o futuro da nosa economía, nun horizonte que será sobre todo enerxético, ambiental, renovable e circular. Cómpre instar os axentes á toma de decisións fundamentada en criterios de equilibrio e control. Débense coidar tanto os elementos internos como os externos. É tan importante conseguir entrar nos corredores e infraestruturas transnacionais, para estar ben conectados a nivel europeo, como asegurar unha rede eléctrica de calidade e cos menores cortes de fornecemento no rural. É tan relevante mirar ao futuro e convencerse do necesario cambio tecnolóxico cara ás renovables como comprender que esta aposta debe implicar a retención de rendas e a xeración de riqueza no territorio, ademais dunha visión de conxunto para redefinir os diferentes usos que se lle darán á nosa terra, ao noso mar e aos diferentes recursos dos que dispoñemos. O cambio tecnolóxico cara ás renovables implica a retención de rendas e a xeración de riqueza no territorio O tirón renovable debe traer consigo o establecemento de empresas e industrias (non só enerxéticas) coas que apostar pola innovación e desenvolver a cadea de valor do sector enerxético. Haberá que ser, ademais, imaxinativos, até onde permita a lexislación, para acoller e atraer investimentos, e que estes xeren e reporten riqueza para o territorio. O caso de Aragón Nesta liña, o goberno aragonés acaba de dar un primeiro paso dentro da súa autonomía lexislativa, mediante o Decreto Lei 1/2023 de 20 de marzo, de medidas urxentes para o impulso da transición enerxética e o consumo de proximidade. No mesmo recoñécese que Aragón debe ser compensado por ser unha das catro comunidades do Estado que produce electricidade de fontes renovables de forma exdecentaria ás súas necesidades de consumo eléctrico. Trátase de buscar a complementariedade no enfoque, entre o ámbito empresarial e unha perspectiva de país. Acadar este equilibro precisa dunha carteira de propostas diversas, na que poden entrar distintas medidas: dende a posible recuperación de infraestruturas enerxéticas cando venza o prazo de concesión; o apoio, asesoramento e dinamización do autoconsumo individual e de comunidades enerxéticas; a inclusión de taxas e impostos por potencia instalada; achegas empresariais calculadas en base ao fluxo económico xerado pola produción de electricidade grazas aos fluxos naturais e recursos do territorio; ou o acceso a mellores e menores prezos enerxéticos grazas á proximidade, entre outras. Lograríase así impulsar e dinamizar a economía a partir da aposta renovable. O sector primario debería poder aproveitarse da electrificación da economía, base da necesaria dixitalización e da innovación. Para favorecelo sería preciso, nalgúns casos, a mellora das redes (eléctrica, de datos e de comunicacións), e noutros, prestar asesoramento enerxético obxectivo que favoreza a substitución do numeroso parque de vehículos diésel, ademais de repensar a mellora do acceso a un transporte público digno e de calidade, sobre todo no rural, que leva a que os galegos e galegas gastemos, de media, menos da metade que noutras rexións do Estado. Industria competitiva A nosa industria debería ser máis competitiva en custos enerxéticos e eléctricos por atoparse nunha rexión transformadora e produtora de enerxía de proximidade. A industria galega é a quinta que maior consumo enerxético presenta a nivel estatal, cun 8% (por riba da achega galega ao PIB estatal), por detrás da catalá, a valenciana, a andaluza e a vasca. De igual forma, destaca por ser unha das máis electrificadas do Estado e unha das que paga máis que a media estatal polo fornecemento de enerxía eléctrica, gas, vapor e aire acondicionado, segundo o recente informe do Consello Económico e Social (CES) sobre o sector enerxético. En definitiva, unha das estratexias para gañar a partida pode basearse no equilibrio e no fortalecemento de todos os elos da cadea, actuando os axentes implicados de forma conxunta no acceso e emprego dos seus recursos, e asegurando que a xeración de riqueza revirte no desenvolvemento tecnolóxico, económico e social do territorio.