Concellos e burocracia intelixente

Veñen as eleccións municipais. É un bo momento para ler os programas electorais respecto dalgúns puntos de interese especial: a xestión do persoal, a visión prospectiva, as "estratexias dos concellos", as propostas para involucrar a poboación nos proxectos de futuro de cada concello... Chama a atención que o entusiasmo polas visións de futuro sexan tan limitadas entre nós. Cando preguntamos a calquera opción municipal pola gobernanza colaborativa, transparencia ou estratexia de futuro para o concello, a resposta é sempre a mesma: "Nós xa temos unha clara proposta modernizadora, democratizadora, transparente, de dinamización do persoal e de futuro luminoso para este Concello". O certo é que eu, por máis que a vexo, non a miro. Fotografías para documentar Polo que parece, o persoal da Administración aprende con bastante rapidez o que lle convén. O que non lle convén tarda máis, mesmo se presenta renuente. Do último andazo aprenderon rapidamente a atender a xente sempre que antes pida cita: xa non te reciben sen cita en moitos sitios. Por exemplo, no Oral –Xestión tributaria e recadación de recursos locais–, e administracións vinculadas ao Catastro. O caso do Catastro é xenial: hai uns poucos anos decidiron arranxar algúns extremos: fotografaron concienciudamente propiedades e atribuíron arbitrariamente as delimitacións que lles pareceu, obrigando as vítimas a pagaren a fotografía que tanto lles custou facer ás empresas subcontratadas do Catastro. A vítima, ben aconsellada pola piña de asesores, pagou a fotografía non solicitada, documentou a propiedade, pagou ao asesor que asumiu a defensa das súas razóns, asinou o prescritivo escrito dirixido ao Catastro, e, "é graza que espera obter do recto proceder de V.I. cuxa vida garde deus moitos anos", conseguiu que o bondadoso Catastro rectificase o erro que o propio Catastro cometera por propia iniciativa, á custa do submiso súbdito, quen quedou finalmente aliviado. Para pasmo, foron moitos, moitos os que aceptaron este comportamento catastral. Lembro ter ido ao Catastro de Pontevedra e atoparme con outras moitas persoas, no baixo de aquel lucernario, formadas en infames fileiras á espera. Tiven unha interface incomprensible para min cun empregado precario que atendía baixo o panel "Información", que ao parecer non tiña misión de informar, senón de atender o teléfono, quen me instou, con toda razón, que lle fose co reclamo ao xerente. Por non quedar de covarde subín ao despacho do xerente, quen, despois de me poñer á espera, preguntoume o motivo: —Véñoo felicitar polo sistema de humillación ao administrado que teñen organizado aí embaixo. O cidadán xerente quedou algo desorbitado. Tiven ocasión de explicarlle en que consistía a humillación. El non compartía o punto de vista. A "Oficina Sinistra de Serafín" do Catastro ten aínda moitas máis historias da antoloxía da incontinencia administrativa. Voume limitar a unha historia... fantástica? Non: máis ben frecuente. Baleirado de competencias O Catastro "externalizou" tarefas ás empresas en que varios funcionarios eran socios. O Catastro tiña que adecuar a distribución das propiedades en Galicia correctamente, tarefa moi, moi ardua. O seu persoal e dirección estaban tecnicamente capacitados para abordar a tarefa. Pero un colectivo de funcionarios tiñan formadas sociedades privadas con outros socios externos cos que pactaran, mantendo a opacidade, asignárenlles a esas empresas os contratos para a actualización do Catastro. Un director provincial, recto e honorable, dixo que o persoal do Catastro podía abordar o cometido. O que pasou foi que baleiraron de competencias a ese funcionario, e o Catastro "externalizou" ás empresas en que varios daqueles funcionarios eran socios e repartiron así os fondos asignados. Xuíces e fiscais, naturalmente, tiñan tarefas máis importantes ás que entregarse, aínda que saiban por onde van eses tiros. As externalizacións con este tipo de perfil espurio non son infrecuentes. Conseguen descualificar a Administración Pública. Son un suposto moi daniño de corrupción. O meu tema hoxe era máis ben a burocracia intelixente nos Concellos: a capacidade para establecer claramente principios de linguaxe administrativa á altura dos tempos, a implementación de procedementos que permitan involucrar a poboación e incorporar a intelixencia colectiva ao goberno dos concellos, a democracia e, dende logo, a prospectiva e a estratexia no goberno municipal. Todo iso que se ven chamando "a gobernanza". Pero disto todo, Ouh Rei do Tempo!, como empeza a chegar a luzada do amanexo, imos ter que esperar a que nolo conte Sherezada nada máis chegar a noite seguinte.