De Chile aos Estados Unidos, neoliberalismo en crise

“O Goberno non é a solución para o noso problema. O Goberno é o problema”. Reagan sintetizou a ideoloxía conservadora: a redución de impostos aos ricos e ás empresas liberaría recursos para investimentos e creación de postos de traballo; a eliminación dos sindicatos permitiría que as forzas da oferta e a demanda fixasen salarios compatíbeis co pleno emprego; a redución ao mínimo dun Estado e burocrático deixaría espazo para o dinamismo e a eficacia da empresa privada. O programa de Biden O Plan de empregos para América de Biden presenta unha emenda á totalidade. O Estado asume o investimento e a creación de emprego, unha palabra, jobs, que aparece 80 veces, sempre asociada a bos, de calidade e con prestacións sociais. Empregos protexidos por sindicatos, unions, 24 referencias, que negocien as condicións de traballo, para o que se aprobará unha Lei de protección do dereito á organización. Salario cítase 14 veces, asociado a subir, mellorar, xustos. O Estado investirá en autoestradas, pontes, portos, aeroportos, distribución de auga, redes eléctricas, banda de alta velocidade, construción e restauración de dous millóns de vivendas, edificios comerciais, escolas e hospitais, investigación e desenvolvemento e educación e formación. Creará empregos en atención a domicilio e saúde para construír a infraestrutura dunha economía dos coidados e acabar coa pobreza das traballadoras do sector. Anuncia un plan para aumentar os impostos ás grandes empresas e aos máis ricos, até o 39,6%, moi lonxe de 70%-80% anterior a Reagan Anuncia un plan para aumentar os impostos ás grandes empresas e aos máis ricos, até o 39,6%, moi lonxe de 70%-80% anterior a Reagan. Recoñece a importancia do investimento público nos avances tecnolóxicos “desde os semicondutores até a creación de Internet” comparándose coa China que “está investindo agresivamente en I&amp;D” (o adverbio correcto sería “intelixentemente”). Apoiará a industria local investindo en manufacturas domésticas. Unha intención atravesa o documento, afastar os traballadores das solucións de extrema dereita. É a política económica, mediante a creación de empregos de calidade, ben pagos e sindicados, a que pode unir os traballadores, tamén os brancos, coa loita pola igualdade de xénero e o combate contra a discriminación racial. A tentación ultradereitista arraiga entre os traballadores cando a democracia vira nunha plutocracia que precariza o emprego e exacerba a desigualdade, cando as elites liberais os desprezan ignorando a explotación e a marxinación. O intento de recuperación esténdese ás comunidades rurais e periféricas. Contradicindo o antagonismo urbano-cosmopolita vs. rural-pailán anúnciase unha asociación coas comunidades rurais e tribais “para crear empregos e crecemento económico na América rural”. A vitoria popular en Chile Unha maioría de esquerda e independentes, por primeira vez na historia desde a paridade de xénero, redactará a Constitución chilena que substituirá a imposta por Augusto Pinochet. De 155 escanos, a coalición do PC e a Fronte Ampla, Lista Apruebo Dignidad, acadou 28 asentos, a Lista del Pueblo, nacida do levantamento de outubro de 2019, 27. Haberá 17 representantes dos pobos indíxenas, en particular do pobo mapuche Haberá 17 representantes dos pobos indíxenas, en particular do pobo mapuche. Con máis de dous terzos, esquerdas e independentes poderán introducir na Constitución as reformas demandadas polos sectores populares.Unha maioría resultado da acumulación de forzas desde a loita contra a ditadura ao movemento estudantil de 2011, as manifestacións contra o sistema privado de pensións, a irrupción feminista e o levantamento de 2019 que desembocou na convocatoria da Constituínte. O programa de Lista Apruebo Dignidad critica o modelo neoliberal instalado durante décadas e que “o Estado permanecese inactivo fronte á voracidade do mercado” e propón un proxecto de desenvolvemento nacional, demandando sistemas universais e públicos de saúde, educación e seguridade social e o dereito á negociación colectiva e a folga. O plan de Biden aínda debe ser aprobado no Congreso e o Senado e encontrará fortísimas resistencias como demostra a campaña vitoriosa de Amazon contra a sindicación en Alabama. A intervención do Estado chileno na economía e a construción de sistemas públicos de saúde, educación e pensións enfrontará unha oposición feroz por parte da dereita pinochestista representante do capital. Nin en Chile nin nos Estados Unidos está sobre a mesa a creación dun sector público empresarial poderoso. Porén, do sur ao norte, incluíndo o corazón do capitalismo global, ábrese paso un discurso de ruptura co neoliberalismo. Un discurso no que atopar argumentos para rebater o fundamentalismo de mercado de Feixoo, o libertarismo de Ayuso e o socioliberalismo de Calviño, Escrivá e Sánchez.