Historia inacabada do deporte galego: "O peso dos deportes acuáticos"

Galiza é o territorio do Estado con máis extensión de costa, cun total de 1.629 quilómetros cadrados, por diante mesmo das Illas Canarias ou as Baleares. Esta privilexiada situación non só condicionou o estilo de vida, a alimentación e mesmo a cultura e o folclore de boa parte da poboación galega, senón tamén o seu modo de practicar deporte. O feito de vivir cara o mar levou a que disciplinas como a vela, o remo ou o surf sexan das máis populares do país, como demostran os datos do Instituto Galego de Estatística (IGE). Deste modo, no 2020 o surf foi o quinto deporte con máis licenzas entre as mulleres -con 4.789, só por detrás do balonmán, a ximnasia, o baloncesto e o fútbol- e o oitavo entre os homes. Tamén varios miles de persoas practican a vela e o remo de forma federada, sumando en total máis de 4.000 licenzas femininas e masculinas en toda Galiza. O feito de vivir cara ao mar levou a que disciplinas como a vela, o remo ou o surf sexan das máis populares do país, como demostran os datos do IGE Mais non só de mar vive o home –e a muller-, pois os ríos son tamén parte fundamental da nosa idiosincrasia. E nese medio o deporte estrela é o piragüismo, que segundo apuntan desde a Federación Galega de Piragüismo (Fegapi) contou con 4.205 licenzas en total durante o pasado ano 2020. Xa que logo, un tanto por cento nada desprezábel da poboación galega está vinculada directamente aos deportes acuáticos oficialmente, porcentaxe que se multiplica cada fin de semana por todos os recunchos do país coas escolas deportivas infantís das diferentes modalidades ou coa xente que agarra a súa táboa de surf ou o seu caiac e bótase ao mar ou ao seu río máis próximo para gozar dun deporte en máxima comuñón co líquido elemento. Fábrica de campións O peso dos deportes acuáticos é tal que a Galiza non para de fabricar innumerábeis estrelas nas diferentes disciplinas que depararon –e deparan- constantes alegrías á afección galega. Xa en 1960, nos Xogos Olímpicos de Roma, os remeiros Franco Cobas González, Emilio Valentín García Bengoechea, Armando González González, José Luís Méndez García e Alberto Valtierra Martínez abriron a espita da presenza galega, que continuarían outros como Eugenio Jáudenes Agacino (en vela) ou os padexeiros Ángel Villar Varela e Pedro Cuesta García. Historia inacabada do deporte galego: "Vitorias alén do 'mainstream'" Porén, o primeiro éxito olímpico non chegaría até Montreal 76, cando o lucense Luís Gregorio Ramos Misioné volveu do Canadá cunha medalla de prata colgada do pescozo correspondente á categoría Caiac 1.000 metros K4, repetindo podio en Moscova 1980, onde obtivo a terceira praza en K2. Ademais, no certame soviético os remeiros José Manuel Bermúdez García e Jesús González Guisande obtiveron o prestixioso Diploma olímpico, que daquela se outorgaba a quen finalizaba entre as seis primeiras posicións e que a partir de 1981 se estendeu até os oito primeiros clasificados. Ambos repetirían logro nos Xogos dos Ánxeles de 1984, compartindo xesta con Enrique Míguez Gómez -quen sumou Diploma en Canoa 1.000 metros C2 e unha medalla de bronce nos 500- e o propio Luís Gregorio Ramos Misioné, que seguía estando a un gran nivel. A idade de ouro dos deportes acuáticos galegos comeza na década dos 90, e concretamente en Barcelona 92. Desde ese momento non pararon de chegar medallas olímpicas e outros éxitos internacionais en campionatos de Europa e do Mundo Non obstante, a idade de ouro dos deportes acuáticos galegos comeza na década dos 90, e concretamente en Barcelona 92. Na Cidade Condal, dentro da amplísima representación de deportistas do país, brillaron con luz propia Miguel Ángel Álvarez Villar, Diploma Olímpico en remo Dobre Scull M2x, e Alfredo Vázquez Jiménez, Diploma na clase Soling de vela, mesmo recoñecemento que obtiveron xa en Atlanta 1996 José Alfredo Bea -por dúas veces, nos 500 e os 1.000 metros Canoa C2-, Francisco Javier Hermida Freijomil -na clase Star de vela- e os padexeiros Jovino González Comesaña -Caiac 1.000 metros K4- e Ana María Penas Balchada, en Caiac 500 metros K4. Lamentabelmente, e a pesar de que Galiza volveu sumar un nutrido número de Diplomas olímpicos en Sidney 2000 -catro en total entre vela e piragüismo-, os metais non volverían até Atenas 2004, da man de David Cal, quen conquistou o ouro en Canoa 1.000 metros C1 e a prata nos 500 metros. Ademais, caeron outros seis diplomas olímpicos, incluído un de Teresa Portela, que vén de disputar os seus sextos Xogos en Toquio 2021. Historia inacabada do deporte galego: "Deportes autóctonos" En Pekín 2008 Cal continuou aumentando a súa lenda con outros dous metais, nesta ocasión senllas pratas, mentres que Fernando Echávarri e Antón Paz lograron a medalla de ouro na clase Tornado Open de Vela, mesmo éxito que o conseguido polo padexeiro Carlos Pérez Rial en Caiac 500 metros K2. A colleita nos Xogos de Londres 2012 non foi peor que catro anos atrás, con David Cal sumando a súa derradeira medalla -de novo unha prata- e Támara Echegoyen e Sofía Toro facendo historia co seu ouro na Clase Elliot de vela, fazaña que emularían en Río 2016 o padexeiro Cristian Toro -único medallista galego na gran cita brasileira- e en Toquio 2020 Teresa Portela (prata), o equipo de Carlos Arévalo e Rodrigo Germade (prata) e o regatista Nico Rodríguez (bronce). As traíñas, cultura mariñeira en movemento Non son deporte olímpico –unicamente na véspera do comezo dos Xogos de Barcelona 92 protagonizaron unha exhibición no marco da denominada ‘Olimpiada Cultural’-, pero o peso das traíñas no país galego é indubidábel. Practicadas desde finais do século XIX na costa Cantábrica, as competicións en augas galegas están ben documentadas desde principios do XX, vivindo unha gran recuperación logo do pulo dos concellos democráticos xurdidos en localidades como Moaña despois da Transición. Historia inacabada do deporte galego: "Dereito a competir" Organizadas desde 2003 na Liga Galega de Traiñeiras (LGT), ademais de noutras probas como o Campionato Galego de Traíñas, nomes como Samertolameu, Tirán, Mecos, Perillo e Cabo da Cruz están tan estreitamente ligadas ás súas localidades de orixe que forman parte intrínseca da cultura e do espírito local.