Xoán Pastor: "A acollida é estupenda, a xente chega ao Museo directamente para ver a mostra de Castelao"

—De onde saen as pezas que forman parte desta mostra? Hai dous anos, un amigo falounos de Roberto Taboada e quixemos achegarnos á súa casa para ver os fondos que tiña. Cal foi a miña sorpresa cando atopei cousas que nunca vira, que non están nin no Museo de Pontevedra nin noutras institucións que contan con fondos de Castelao. Falamos das matrices orixinais da imprenta e dos recortes orixinais do xornal Galicia de 1925. Eu sabía que Roberto estaba facendo exposicións, sobre todo en Pontevedra, sobre a figura de Castelao e utilizando documentación que foi conseguindo, como cartas. Vendo todo isto, para nós foi unha sorpresa e de seguido propuxemos a posibilidade de colaborar. —Xa foran expostas anteriormente? É a primeira vez que se expoñen Os homes, por Castelao. Nunca foran vistas até o de agora. Sei que Roberto xa as tiña preparadas para isto, porque tamén tiña un pequeno folleto informativo que nunca chegou a editarse. —Cal é o estado de conservación das pezas? Contamos con algunhas matrices das que non temos o anaco do xornal co que se corresponderían, e hai un anaco de xornal en concreto do que non temos a matriz. O raro é que se conserven as matrices porque están feitas de cinc e o habitual é que a imprenta as fundise para volver darlles forma. Ademais, están intactas. De feito, no Museo fixemos algunhas edicións de artistas a través de obras e matrices orixinais, por exemplo Manuel Colmeiro, Manuel Ayaso, Alfonso Costa, Veiras Manteiga... Por iso, falamos tamén con Roberto da posibilidade de poder facer unha edición limitada de novos estampados usando as matrices orixinais. Parece que estamos encamiñando esta xestión, probabelmente de cara ao ano que vén ou en 2026. Aí veríamos todo completo porque nalgúns debuxos faltan anacos, mais ao ter a matriz orixinal podemos chegar a velos. Creo que vai ser unha edición bonita. Non se conservan todos os anacos de xornal, nin os xornais. Nin a propia Galiciana conserva todos os exemplares. É moi raro. Hai algúns números de xornal que non temos, mais sabemos como eran esas reproducións porque Castelao volveu usar as matrices cambiándolles o lema noutras publicacións. Se non, non teríamos o debuxo. É moi curioso porque dentro do mesmo xornal había outra serie, As mulleres, por Castelao, e non se conserva ningunha desas matrices. Sabemos que existían porque si se conservan algúns deses xornais, por exemplo, "A muller que cun can se consola de non ter fillos". —Que acollida está tendo a mostra no Museo de Artes do Gravado? Estupenda. A xente chega ao Museo directamente para ver a exposición de Castelao, aínda que está na planta superior, e logo xa fan o percorrido á inversa vendo as outras que temos. É algo distinto e ademais a xente tamén pasa moito tempo porque len e reflexionan sobre as lendas que acompañan os debuxos, que ao final é o máis característico da obra de Castelao. Esa ironía e sorna... Gusta moito e está moi presente tamén noutras obras del, de maneira que o fan moi identificativo. Ademais, encaixa moi ben porque antes desta exposición tivemos Os monos de Laxeiro, que está vai na mesma liña, aínda que neste caso son publicacións de 1923.