Gústalle andar coas mans na masa, cociñar a lume manso e escoitar historias ao pé da lareira. O de Soledad Felloza é construír relatos con palabras e imaxes. Contadora profesional, no mundo da fotografía destaca polas súas imaxes de gastronomía e patrimonio, que protagonizan libros e proxectos expositivos.
Soledad Felloza acaba de recibir o premio “Premio de Narración Oral Cociña de Contos”, dentro do programa do festival internacional de contos Sete Falares.
-”Cociña de contos” chámase o concurso e, polo seu perfil, ou se presentaba a este ou non se presentaba a ningún.
Pois até o último momento estiven por non concursar! Para min a comida é parte da identidade, e penso que mentres cociñamos a lume manso creamos tamén contos. As comidas principais da vida, esas que se comparten, levan o seu tempo, cocido, filloas... A familia ponse arredor e contan historias. Agora todo o mundo anda a presa e a min gústame recuperar ese tempo lento de cociñar e falar ao pé do lume.
-Gañou co relato “A cociñeira do rei”, ten elementos dos contos tradicionais?
Sempre estou inventando contos. Cando vou ás bibliotecas levo moito material mais se ves que os nenos teñen outros intereses podo inventar unha historia ao momento. Sabes como me presentei? O último día de prazo, nunha corredoira de Rois, Manolo Gago púxome a cámara diante, inventei o conto de corrido e nin o volvín escoitar. Os contos teñen a ver co que vives. Fixera as fotos do libro de Elvira González-Seco, a muller de Cunqueiro, e estaba namorada dos seus cadernos. Ademais de receitas había unha vida detrás, acontecementos importantes, bonitos mais tamén algún triste. Coñecín en Corcubión un home que a súa tía avoa fora cociñeira de Alfonso XIII e todo aquilo quedou dándome voltas.
-Mesturou ingredientes e naceu o conto....
Imaxinei un concurso para escoller a cociñeira do rei, que estaba moi triste. A cociña sempre foi de mulleres e hoxe que é estelar son os homes os que trunfan. No conto, a muller que se presenta ao concurso, ademais dos ingredientes, mete o corazón, que é a diferencia. Sempre digo que a comida da casa é tamén o tempo e o agarimo. Se estás de mal humor, vaise notar na comida e se queres namorar, conseguiralo. Para min a cociña é emoción. Son moi de agasallar pan feito por min porque, con el, vai un pouco do meu tempo e do meu sentimento.
-Entón, ademais de contar contos e fotografar pratos, tamén cociña?
Veño dunha familia de moito cociñar. Miña nai son vinte irmás e crecín rodeada dunha avoa e moitas tías que andaban entre fogóns. Lembro cociñar antes de chegar ao borde da cociña. Cando meto as mans na masa desestrésome.
-Refírese a súa familia de Uruguay, como foi que veu parar a Galiza?
Levo en Compostela doce anos. Cheguei convidada por Quico Cadaval e Paula
Carballeira e namoreime. Namoreime de Manuel, deste país e tamén... da súa cociña. Sinto próximas as dúas terras. Lembro que en toda a miña infancia utilicei zapatos Bergantiños e un día presentáronme a José García que era o home que marchara para Montevideo onde fundara a fábrica. Non rompían nunca e mesmo iso me amolaba un pouco de cativa!
-Custoulle manexar, como o fai, unha lingua nova nun oficio no que é tan importante?
Cando cambias de mundo como fixen eu non podes saír con mochilas de moit
o peso. Tes que abrir os ollos e edificar de novo. Fiquei na Galiza con moito respecto. Teño a riqueza de falar na lingua dos tangos, da miña nostalxia mais tamén na lingua desta terra que é mar e verde. Cando vas polo monte e sentes o arrecendo, non hai outra maneira de o chamar. O luscofusco non se pode definir con outra palabra, como cando digo guarango.
-Palabras e imaxes, son os seus materiais para contar?
Son. Coa fotografía opto polo naturalismo. No me gusta meter filtros nin photoshop. Adoro retratar a Galiza que temos, cun valor inmenso, onde as pedras teñen textura, os campos unha cor especial. Contan unha realidade propia. Cando fas unha foto dun capitel románico como as de San Paio de Abeleda que ten policromía, contas a historia do canteiro que o cincelou, escolleu as pedras, as cores...
-E que segredos ten a fotografía gastronómica?
Só fotografío comida real. Quero que a xente poda mirar a foto e imaxinar o tomate picado do inicio, cando comezou a ferver, cando saíu o peixe da lonxa... Sempre se fala do produto mais aquí hai cociñeiras e cociñeiros que saben tratalo como merece. De un lacón con grelos pode saír unha foto moi bonita.
-Que historia pode contar cunha foto dun lacón con grelos?
Sempre imaxino ese prato vinculado ao Incio, aos lobos de Anxel Fole. A imaxe é comer o lacón á beira dunha lareira e os lobos asubiando e rematar cun viño torrado doce do Ribeiro ou un licor café.
-Na exposición A o pé do lar na que retratou cociñas galegas a sensación de estar contando historias quedaba ben á vista.
Contei cun equipo estupendo, con Xavier Castro, Miguel Vila e Manuel Gago. Tiña claro que só quería fotografar lareiras que estiveran vivas. Interesábame contar a vida dentro das cociñas, como a do matrimonio de Chantada, co gato por baixo da mesa e os grelos por riba.
-A beira dunha lareira vostede non pararía de contar historias.
Na casa da miña avoa, de nena, nas reunións familiares non podía parar de falar. Gústame contar, mais tamén escoitar. Levo sempre as orellas en modo on, e o que conto moitas veces é porque tamén mo contaron a min. Veño de facer un libro sobre doce mosteiros de Galiza e nin podes imaxinar cantas historias me contaron as monxas e os monxes.
