"Neste mundo individualista ao final o cariño e o amor son sentimentos colectivos"

-Que se sente ao pasar de ser un grupo de amigos que usaban a música como protesta a rematar dando bolos por todo o estado español? De ter referentes a ser vós referentes.

-Pedro: Seguimos tendo referentes, moitos, de feito. Quen o diría cando estábamos na habitación que podería chegar a isto. Sentimos moito agradecemento. Ter ese feedback e cariño da xente para min é impresionante. Se llo conto ao Pedro de hai tres anos estaría flipando.

-Juan: Como contrapunto, saber que o pouquísimo que tes, porque en realidade non tes nada, é todo grazas á xente. Do mesmo xeito que chegou marcha. Tamén, a cara B, é que impresiona. Sénteste por momentos fóra de ti.

-Incluso, nestes tempos que corren, podervos dedicar á música.

[Rin abertamente]

-Pedro: Miguel está con traballos temporais, eu buscando traballo...Adicámoslle moito tempo si. Mais remunerado, pouco. Oxalá poder vivir da música, pero neste país moi pouca xente pode facelo.

-Miguel: Tamén é certo que o grupo naceu para o que naceu, como unha ferramenta. Entón é un traballo que fas porque sentes que tes que facelo. Non comezamos o grupo por gañar pasta, entón o traballo que facemos para o grupo tamén o sentimos como unha das moitas patas da nosa militancia política.

-Juan: Cousa primeira dos comunistas (risas) é que o traballo ten que recibir o seu contra parte. Mais é un hándicap para outras cousas da nosa vida. Eu creo que a día de hoxe sería practicamente imposíbel para ningún de nós compatibilizar un curro a xornada completa, nun sitio que non che poidan mover os días, co grupo.

-Este disco é quizais a madureza musical de Ezetaerre, tratado con moito mimo e estilo, cargado de referencias, moi estudado.

-Pedro: Musicalmente, que é a parte que máis toco eu, pois moito máis repousado que o anterior. Si que é certo que os tempos de produción e escritura das letras varían. Hai letras que escribilas me leva un mes e outras que leva unha hora ou menos. No entanto, hai instrumentais deste disco que levaban un ano feitas ou en proceso de facer e que se rescataron. Ao mellor estamos un pouco máis vellos e falamos de temas máis vellos pero eu creo que a pesar da madurez segue soando bastante fresco.

-Juan: E logo que tamén cando entras nas dinámicas de grupo, méteste máis no mundo e che abre moitísimas máis perspectivas. A día de hoxe cada cousa que sae, tanto no eido musical, como no discursivo, como no audiovisual, é unha referencia dun modo ou outro. Cando un proxecto nace se cadra vale con que lances as catro consignas máis manidas.  Cando ten que madurar tes que ir dándolle unha volta.

-Ides a moi bo ritmo, é unha autoesixencia para mantervos arriba?

-Miguel: Si que é certo que cando nos enfrontamos a un novo proxecto temos en conta o que había de antes, a fin de ir cada vez superando máis o anterior, o que fai que o disco estea mais afiado. Non é verán de Estrella Damm, por exemplo, foi un hit que ao mellor hai que superar en viralidade. Eu creo que a forma que temos de tratar a musica tamén é unha forma de autoesixirnos.

-Pedro: Tampouco nos vemos facendo xiras de tres anos sen sacar nada novo. Temos un pouco de ansia de sacar cousas novas.

-Tamén no rap estase a vivir un momento delicado (Valtonyc, Hasel), mais vós non deixades títere con cabeza (Casado, Rivera, Grande Marlaska). Entendo que é algo que está aí, cando decides comprometerte é algo ao que te arriscas. No entanto, preocúpavos?

-Pedro: Máis aos nosos pais e nais que a nós. Cando escribes sempre hai esa reflexión pero tampouco te vas censurar. Ao final é o que queren. Si que é certo que entre nós falamos, pero creo que a consigna é esa, non autocensurar.

-Juan: Non buscamos ser mártires de nada. Se algún de nós nun piquete sae correndo, seguro que aos outros lles parecía mal. Pois o mesmo con isto.

-Miguel: Si, é o que di Juan, que do mesmo xeito que nos expoñemos para outras cousas, na música igual. Sabemos que se un dia a un lle cae algo pois nos caerá aos tres.

-Quizais coa musica chegades a xente que esta máis desconectada da loita nas rúas.
 

-Pedro: Si, está o exemplo de Ska-p.

-Juan: A min as letras de Ska-p por exemplo abríronme moitas portas.

-Pedro: [interrompe] Non, eu poñía o exemplo de Ska-p porque é un grupo que soa en todas as discotecas, totalmente desvirtuado das súas letras

-Juan: Si, corres o risco de converterte nunha camiseta do Che. Que é o que nos pasa un pouco voltando a Non é verán de Estrella Damm. Decátaste que se perdeu a mensaxe. Está ese risco, o sistema non é parvo e intenta asumir e abarcar todas as cuestións posíbeis.

-Disto falades en varias das vosas cancións, “activismo que se perde en Internet coma un produto de OT”, ou “cazando likes cos máis necesitados”.

-Miguel: Eu creo que se ve un montón, sobre todo na esfera de Twitter. Ves a xente en torno a un montón de movidas que logo non ves pisar unha asemblea. A fin e ao cabo é iso, si que hai moita rabia concentrada, mais logo a xente non sae dese gueto marxinal das redes. Non é verán de Estrella Damm tivo o bo de que chegou a moita xente que non estaba politizada, mais se cadra se confundiu a mensaxe.

-Juan: Sobre a frase esa de “Cazando likes en fotos cos máis necesitados” é unha referencia á peña que vai a África ou India sacar fotos con nenos e cando desafiúzan ao seu veciño non se lle ve aparecer. Nin cando expulsaron ao seu compañeiro da universidade porque non podía pagar as taxas. Houbo unha batalla brigada dende os 90 na que a nosa xeración medrou de modo individualista. Tes que estar de xeito continuado diferenciándote do resto,  atacando. Ben sexa para converterte nun C tangana, máximo cumio de persoa feita a si mesma polos seus intereses, ou para estar do outro lado hateando. Tes que ser o que máis odia a C Tangana. Contra iso, nós estamos a tope coas identidades colectivas.

-Este é un disco enormemente cargado de referencias ao Dust Bowl e metáforas con Ferrol e co momento actual. Por que esta época?

-Juan: Creo que o mais bonito de falar daquel tempo, alén da fascinación estética, é falar do corazón da besta. EEUU como ninguén intentou borrar da súa historia ese desenvolvemento da loita de clases. E foi sucedendo noutras épocas ao longo da historia. Ben sexa no Ferrol de Amador e Daniel, no de Reboiras ou a día de hoxe en Colombia que non hai un día no que non asasinan a un líder social. Os chavales de Altsasua, xente a que intentaron excluír da vida. Aquí en occidente a vida vale máis cara pero iso non quere dicir que a teñan máis en conta.

-Pedro: O fin é exemplarizante. Metemos a eses 3 ou 4 mozos que estiveron nunha liorta no momento equivocado coa persoa equivocada e vai haber xente que teña medo de facer certas cousas.

-Juan: Ou métenche unha multa que significa que vas ter o teu salario embargado, pagando coma se tiveras que pagar a hipoteca dunha casa. Condénante ou a vivir en b, cot incertidume que iso supón para o día de maña a túa xubilación, ou a vivir na miseria.

-Faládeme agora de Salma, con quen cantades en Pan cotiá.

-Juan: Salma é unha compañeira de Beirut, do Líbano, que tivemos a oportunidade de coñecer nun encontro antiimperialista en Rusia. Ela mesma nos contou as diferentes interpretacións do Islam. Algunhas delas prohiben as mulleres cantar en solitario. Entón ela non pode cantar no Líbano por medo a consecuencias na súa casa. Porén, a música é a súa a gran paixón. Invitámola participar connosco na canción e segundo ela nos contou pois foi moi satisfactorio poder ir gravar a un estudo. Todo con esa mística: que no estudo non saiban da súa identidade, que os seus pais non se enteren e que non se publiquen fotos dela. Para nos é moi bonito. A súa letra, que houbo xa quen nos dixo que non significaba nada, porque está feita en árabe do Líbano e se o metes nun tradutor de árabe non cho traduce, vén a dicir que lle vén un canto duns camaradas que veñen de moi lonxe que lle axuda a afrontar todo. Para nós é unha canción especial por iso.

-Mais non é a única, tamén Arnau de Zoo, La Pegatina, Plan B de Riot Propaganda, Akelarre, Ginesta. Como xorden todas estas colaboracións?

-Pedro:  Nós dicimolo sempre, o tema das colaboracións non foi unha cuestión dun telefonazo. Vén dun coñecemento previo, ben sexa de saír de festa ou unha relación máis de amizade. Por exemplo, Rubén de La Pegatina xurdiu no Revenidas de hai dous anos, no que tocabamos ambos. O rapaz do merchan díxonos que se lle achegou, que lle ía ofrecer o CD e dixo “Xa o teño que o poño na furgo”. Logo un día, xusto coincidía que estabamos gravando, chamounos porque estaba en Compostela e así foi. Xurdiu de que el quería facer algo.

-Juan: Logo por exemplo con Samu, a de Ouvean os lobos, pois é o noso colega, estaba aí dende o primeiro momento. Así que tamén darlle ese valor a facer as cousas cos amigos. Non só por poñer un nome rechulón que dea reproducións.

-Pedro: Esa canción estaba feita dende a primeira maqueta, era como unha débeda pendente que tiñamos os catro. Tiña que ir no disco si ou si.

-Son as colaboracións con grupos con máis camiño andando como Zoo ou la Pegatina un pulo mediático?

-Pedro: Si. De feito a día de hoxe son as dúas cancións máis escoitadas do disco (risas). Mais o de Zoo xorde porque compartimos tres datas de concerto xuntos. Eu admiroos dende que comezou, entón non sei, como que son soños que tes tamén. Por exemplo, tres instrumentais de Son da Rúa son miñas, e nin cobrei nin quero cobrar nada porque son cousas que me molan. Ese tipo de cousas son as que fan comunidade, as que tecen rede. Fan que sexa todo tan bonito.

-Juan: Eu póñome na pel por exemplo de Rubén (La Pegatina) ou Arnau (Zoo), que fixeron o esforzo de coller un avión até aquí ou buscar xente para o videoclip. Entón están botándonos un cable co proxecto, o que creo que é bonito.

 

-O tema con La pegatina, quizais vén un pouco pola liña de Non é verán de Estrella Damm, falando da festa da clase obreira. Que hai tempo para divertirse, pero que mesmo aí a política está presente.

-Miguel: O que trata a letra é exactamente iso. Que ti ao mellor queres saír de festa pero tes menos cartos. Que unha persoa que vive dese xeito pois tamén se organiza para poder pasalo ben. Ao final son cousas que tamén falamos nós cando saímos de festa entón saíu dunha forma moi natural.

-Pedro: Si, por exemplo aquí non se ve moto pero en Euskadi ou Catalunya hai moita festa autoorganizada. Como aquí temos a comisión de festas que trae a El Combo Dominicano, que son unha mafia todas… Alí si que se ve que levan a grupos locais. Nós tivemos a sorte de poder actuar en casales e gaztetxes.

-Juan: É a exaltación doutro tipo de cousas. Porque mentres que hai quen atopa o seu lecer tendo o reservado máis guapo da disco ou o seu champan caro, pois nós o que valoramos é estar cos nosos colegas abrazándonos e quedando até as tantas. Que se cadra os pijos tamén o lembrarán, non sei (risas), sobre todo porque non beben garrafón. Mais creo que a ledicia de boa parte da clase traballadora está na creatividade de atopala. Como pode ser estar de festa con xente que non coñeces de nada e que queda para sempre.

-Fulanito e Menganito é, con moita retranca, un berro de fartura do disque disque. Quedastes liberados?

-Juan: Aínda poderíamos facer outro máis creo (risas). Foi un pouco iso que falabamos antes do haterismo polo haterismo. Ao final é unha canción que o que fai é que non pon nomes directos de ninguén pero si que é un modo de ridiculizar a quen

-Pedro [interrompe]: Ao final o hater é o teu maior fan, o que está sempre aí pendente. Sabes que fagas o que fagas non lle vai gustar nada de nada.

-Juan: Descobres cousas que ti non sabías como que tes un iate, vives nun chalé con mordono, que gravas os videoclips con miles de euros… Ou sexa, asino eu os videoclips pero vén Spielberg gravar os videoclips de Ezetaerre (risas). Hai que tomalo con filosofía.

-No disco escóitanse variedade de idiomas, nos tempos do inglés como idioma universal da música.

-Pedro: Nós non faríamos música se non fose en galego. Porque xusto foi ese momento no que nós comezamos a falar galego de forma activa e non entederiamos a nosa música se non fose en galego. Despois o resto de xente pois penso que igual.

 

-Por último, Non pasarán fala da vida digna e os coidados en tempos de fascismo. Nestes tempos de fascismo, co ascenso de Vox, cal é a mensaxe que queredes lanzar?

-Juan:  Eu creo que temos que estar á altura para que a historia non nos pille dentro de anos arrepentíndonos do papel que xogamos neste momento. Que sexamos conscientes do momento que estamos vivir, que miremos con todo o cariño do mundo a quen temos ao lado porque vai ser o único xeito de parar unha ofensiva que vén con todo. O fascismo non é algo que xorda así da nada. Xorde dunha crise do capitalismo, que precisa recompoñer os Estados cara réximes máis represivos e tiran dos que sempre foron os sustentos útiles, os parvos servís coma quen di, que son os fascistas. Mira por exemplo Vox. A xente di que sacan moitos votos nos barrios obreiros. Primeiro, esa afirmación non é certa. Pero segundo que as grandes medidas de Vox son para velar polos intereses das xentes con cartos. Eu estou seguro que na sede do PP e do PSOE, onde van os señores do Ibex 35 facer as súas demandas, están contentos de que apareza esta xente para salvarlles o chiringuito e que esta crise de réxime non se resolva con revoltas populares.

-Pedro: Neste mundo de individualidades ao final o cariño e o amor son sentimentos colectivos. De feito a xente desa canción é xente coa que temos moi moi boa relación, pese as diferencias ideolóxicas e sentiamos importante facelo.