Música clásica: evolución ou declive?

Reiteradamente vimos facendo referencia a unha constante, que é a pouca presenza da música clásica ou académica nos medios, nas programacións e mesmo nas axendas, é dicir, o pouco músculo que este sector da música acadou no conxunto da vida cultural galega nas últimas décadas, que coinciden, ao tempo, cun certo despegue doutros ámbitos da chamada industria musical, como as músicas populares ou a música tradicional. Falamos da música clásica nun senso amplo, que vai máis alá da música sinfónica ou do mundo da composición. Nel teñen cabida multitude de manifestacións musicais, períodos históricos, estilos e formacións, todas elas baixo un nexo común, que é un certo grao de especialización e profesionalización, tanto na composición como nos intérpretes. Se botamos unha ollada ao que se vén programando en Galicia, especialmente desde que, con acerto, se fixo un intento por profesionalizar e fortalecer a industria musical coa creación de organismos como a Agadic, concluímos rapidamente o escaso papel que, no conxunto, ten a música académica. Fóra do que son os contidos programáticos das dúas grandes orquestras galegas, sociedades filharmónicas e dalgún festival con contidos específicos de música clásica, a presenza destas músicas é testemuñal no groso das actividades dos programadores e contedores culturais do país: teatros, auditorios, Cidade da Cultura, circuítos culturais. Esta tendencia vén favorecida pola asunción doutros paradigmas no que á cultura galega se refire, que apostan por outras manifestacións musicais e modelos de concertos e festivais, nos que a música clásica semella que, pouco o ou nada, ten que aportar. É paradigmático o exemplo dos circuítos culturais nos que, numericamente, é case nula a presenza da música clásica fronte ao resto das artes escénicas e musicais. Nos circuítos culturais a presenza da música clásica é case nula fronte ao resto das artes escénicas e musicais Neste mesmo contexto, nas programacións infantís a música clásica fica desterrada. Ao tempo, a clásica emprégase residualmente para cubrir espazos das programacións de todo tipo de entidades culturais, con formatos de menor entidade como matinais ou concertos para consumir en familia ou mesmo para bebés. As reticencias dos programadores á hora de considerar nas súas axendas este tipo de propostas xustifícanse falazmente na falta de interese do público, sorte de probatio diabolica para as xentes que traballamos neste ámbito. Acomodo para a clásica Alén disto é preciso ter en conta que, o modelo de festival estacional de verán, ao aire libre, que vén sendo prestixiado e potenciado polas administracións como elemento de "marca", levándose unha substanciosa parte dos orzamentos de cultura e turismo, é un modelo, que non atende aos requirimentos e necesidades da música clásica. A isto únese a tendencia das administracións a concentrar as programacións musicais de cara ao verán ou facelas coincidir coas festas patronais para seren interpretadas na rúa, un espazo pouco apto para músicas que requiren de certas condicións acústicas para quen as escoita e tamén para quen as interpreta. De todo isto podemos concluír que a música clásica, fóra do espazo orquestral, non atopa acomodo nin un papel claro no conxunto da vida cultural galega. No pasado, e antes da crise de 2008, acometéronse investimentos millonarios en festivais de música clásica que non conseguiron crear dinámicas que permitisen afianzar públicos e das que semella non ficase semente algunha unha vez desaparecidos, o cal convida a reflexionar sobre a racionalidade na planificación de tales eventos, como sucede no resto da industria musical. Polo demais, as sucesivas crises levaron a unha atomización das programacións tamén preocupante que, lonxe de fortalecer o sector fronte aos demais, debilitouno aínda máis. Podemos aquí facer apenas uns apuntamentos para moitas cuestións que precisarían dunha análise moito máis fonda, na procura de camiños que permitan superar este estancamento e, de paso, situar toda unha pléiade de músicos, que non teñen soporte no que afianzar a súa carreira profesional nin programacións musicais nas que se nutrir do mellor da escena internacional. Todo isto leva a unha nada desexable desmotivación dun tecido musical que acadou, nos últimos anos, un notable nivel formativo, mais fica carente de estímulos e relegado á marxinalidade dunha discreta segunda división. Urxe xerar, desde as políticas públicas, novas dinámicas que permitan o desenvolvemento da música clásica en Galicia, para que esta ocupe o lugar que lle corresponde na vida cultural galega e ao nivel do resto das artes escénicas e musicais.