Un verán en galeusca

Lugares pechados

'Un verán en Galeusca' é un proxecto feito, por segundo ano consecutivo, entre VilaWeb, Berria e Nós Diario. A serie consta de doce relatos curtos, escritos por Mercè Ibarz, Biel Mesquida, Belio Zaballa, Esperança Camps, Danele Sarriugarte, Jimu Iturralde, Goaitz Labandibar, Unai Elorriaga, Emma Pedreira, Marica Campo, Séchu Sende e Daniel Asorey. Todos os relatos aparecerán ao longo do verán nos tres medios.
Collage Pedreira
photo_camera Ilustración de Emma Pedreira

Viñera a lombos dunha mula e daquela as veciñas rosmaran e fungaran e todo foi: beh, e pensará que está nos pazos dulloa! E nin sabían elas pero arreguñaban as chambras sobre as tetas a un tempo e beh e boh e merda e media pero bo era que lles levara o ollo o cativo galope da mula parda e o pequeno enxuval de quen a montaba. A pena das dúas era non ver a través de portas como de cristais, malachispallecoma, e que coa chegada á casona dalguén de fóra que a reclamaba en propiedade apuntalada polos catro puntos cardinais por cadanseus catro apelidos –dous guións polo medio como trabes-. E houbo quen dixo que os apelidos poden comprarse como sacas de mazás e que o dos guións é cousa de repunancia, de non se querer quedar co López ou co Díaz somentes. Repunancias. E así íanlle cortando un traxe cando xa non quedaba fóra da casona nin a sombra do xinete nin o cheiro da besta e, igual que se esquece o fume da última bomba da festa, deron media volta, as veciñas, e foron poñer pingando a outra.

Na taberna houbo quen mollou os catro apelidos aqueles en sol e sombra. O do medio é inglés. E cal é o do medio de catro, pasmón? Pois un dos do medio é nome inglés e iso fixo medrar a quen entrara na casona pola porta do patio sen sequera descabalgar a montura. Sábeo o ferreiro, que lle alugou a besta por un mes e deulle prata de fóra. E o dos nomes? O nome deixoullo no documento que asinaron para que non lle devolva a bicha que non é. Soaron as fichas do dominó sobre a mesa como se desmaiara un esqueleto sobre a súa lousa. Sabes o que che digo? Non se pode confiar na xente de fóra, por moito que seu avó fose ou fixese. Habería que ter unha xustiza distinta, sementar un costume que fose proveitoso no pobo, a saber: se unha casa queda baleira e sen reclamación por máis de tales anos, pasará a disposición de quen a queira e poida mantela. Falas dunha casa como se fose un can abandonado? Eló que son as casas máis que animais abandonados? Non morren se non as coidas, non se veñen abaixo?

O ferreiro non quixo ir aquela noite á taberna porque dera a palabra e quen cuspe na man para dala é de tan bos pais como quen cuspe na man para empuñar o mazo e as tenaces, herdeiro de Vulcano. O ferreiro era un poeta oral, por non ter mans abondas para mallar no metálico e escribir, así que a noite pasábaa lendo e o día chantando hostias no ferro mentres declamaba versos que ían marchando así lle saían da boca como aros de fume; tampouco podía fumar, rañar onde proía, o ferreiro. Quedara prendido naquela voz fonda que soltaba os eses como unha crianza e os erres coma unha zoadeira e prometeulle non dicir nada polo menos durante os días que lle levase acomodar na casa e saír ao pobo facer o primeiro avío de provisións. Leváballe a mula, ferrada de novas e a palabra e isto, a ferreiro poeta, é como quen lle leva a alma de refén.

O notario ennobelara os papelotes e xunguiunos cunha fita púrpura coa que marcaba as cousas importantes e finiquitadas. Por fin dera o punto final na escritura de aceptación daquel herdo que quedara en suspenso tantas xeracións que ían facendo escorregar como un vulto a mole de pedra e madeira da casona de Portavía. Logo acendeu un puro curto e preto como unha onza de chocolate e felicitouse con dúas caladas que fixeron pito nos seus pulmóns. En lila máis claro xa tiña medio feito o seu testamento.

As dúas veciñas abríronse en magnolia para poñer no centro a Balbina que lles contase. Esa noite, por primeira vez en moitos anos, non durmiría na Portavía senón na súa propia cama. Non vou pegar ollo. Nunca durmín unha noite nesa cama, só a da voda e esa nin durmín, xa sabedes. Fixen as fillas todas nela, mais foron todas á luz do día que ben sabe deus que adiquei a vida enteira a coidar da casona nas noites e lle sei o nome a todos os ratos, que no cuarto aínda está quente a cinza da cheminea e a lá do colchón está abombada coa miña forma. As veciñas dixeron que si coa cabeza e unha mesmo fixo a imaxe mental do cavorco no colchón e a outra pensou en canto tería gañado a Balbina indo durmir case que de hotel durante os últimos corenta anos.

O que non sabían as veciñas, nin o ferreiro, nin o notario, nin os preas da taberna, era que Balbina sacaba o pano do nariz da manga para secar a pingueira da pena, non de perder o traballo, que ben que lle prometeran os catro apelidos pasala á quenda de día para limpar e cociñar, que a ver quen lle cambiaba a ela o horario despois de corenta anos moucheando con liberdade pola Portavía. O peor peor de todo aquilo da chegada, era despedirse de dona Catarina, chissst, silencio, chitón, ninguén pode saber diso, Balbina, ou tomarante por tola, pero chorar has chorar as perdas e volveu ollar o escudo de armas sobre o frontispicio: unha ponte, seis roeles en fondo azur, as tres follas de figueira dos Figueroa e o busto pétreo da fantasma, tal como se lle aparecía tres noites de cada semana.  

E Catroapelidos golpeou cos cóbados e cos talóns por ver de fosquear o colchón apegotado e darlle outra forma. Éralle difícil atopar apouvigo, toda a casa cheiraba a lexivia e cocedura, coles, verzas, non sabía que era aquilo pero pouco lle acougaban corpo e mente con tal tufo. Matara a luz do candil e só quedaba o rescoldo da cheminea e foi así como puido ver, medio translúcido, medio a contraluz, aquel corpo envolto en fume ou gasa, non se sabía ben porque tocar non se deixaba, só tocaba ela rubindo polo leito sobre do seu corpo, apoiándose primeiro nos nocellos, logo nos xeonllos e na cadeira, espertándoo todo ao seu paso lento e xélido, ata acordar cun bico frío e áspero que sabía a pomo de porta pero que varría todos os sentidos. 

Por fin din contigo. Catroapelidosdousguións deixouse arrincar botóns e fitas e anonimato e saudou a Catarina como adoitaban facelo anos atrás, cando as dúas eran novas, ceibas e estaban vivas. A besta revolveuse no patio, porque todo o mundo sabe que poden cheirar os espíritos e soou a tronada, que é o que pasa cando dous se xuntan.

Esta peza publicouse con 'máis', suplemento de agosto de Nós Diario que podes adquirir na nosa loxa.

Comentarios