Isabel Risco: "A historia das mulleres galegas está soterrada"

A actriz Isabel Risco, despois da súa experiencia co espectáculo Nabiza girl, volve ao monólogo con pinceladas cómicas baixo o título de Bravas, co que está a percorrer a Galiza e no que relata momentos históricos protagonizados por mulleres galegas. Cal é o obxectivo e o argumento de Bravas? Sábese ben que a Historia é escrita polos supostos vencedores e iso xa supón que a nosa, como país, sufra unha distorsión de base. Ademais, quen a escribiu sempre foron homes, polo que a nosa, a das mulleres, desapareceu. Partindo disto, a intención de Bravas é dar a coñecer momentos históricos protagonizados por mulleres "bravas" que loitaron non só polos nosos dereitos como colectivo, senón tamén pola sociedade en xeral. Como era moi complicado resumir estes feitos, desde a época antiga até o futuro, en 80 minutos, decidín contar coa axuda de Paula Carballeira, Xurxo Barcala, Clara Gayo e Roi Vidal para escribir catro textos en distintas épocas temporais: século XVIII, XIX, actualidade e futuro. En cada un destes reflíctese unha muller da época, por exemplo, no século XIX, unha cigarreira. Cabe destacar que na produción destes textos saíron outros que, aínda que non os escollemos para este acto, estamos pensando en utilizalos e facer como unha segunda parte onde seleccionemos outros feitos de gran relevancia na nosa historia. Todo isto contado desde un aspecto humorístico. Si, a maior parte do acto é cómico, mais ten momentos de menos intensidade porque non encaixaba coa personaxe ou coa situación, como pode ser esa referencia que daba antes das cigarreiras. Ademais, tamén utilizamos este estilo desde un aspecto moi noso, como é a retranca, que corre o risco de perderse, pero que resulta un grande antídoto na actualidade. Contamos con moitas referentes femininas na Galiza, mais non se coñecen as súas historias. Resulta curioso como o noso máximo referente do país é Rosalía de Castro, que penso que en case ningún outro lugar pasa así, e malia isto, a historia das mulleres galegas está soterrada. Moita xente quizais non coñece quen foi María Soliña ou María Miramontes. A primeira foi quen de organizar entre mulleres a defensa da ría de Vigo e a segunda foi unha especie de Robin Hood, entre o mito e a realidade. Por iso queremos realizar unha segunda parte de Bravas, onde comecemos desde a época castrexa e fagamos referencia a outras mulleres cuxas historias sufriron unha distorsión ou foron agochadas. Tamén pensamos en abordar temas como a mitoloxía, tratando a historias das lavandeiras do noso país. Pensa que o papel da muller no mundo do humor mudou? Aínda quedan pousos retrógrados e resesos con respecto á muller no mundo da comicidade. Por exemplo, a muller no humor ten que ter unhas características determinadas, non estar moi ben da cabeza ou mesmo que aquelas que se dedican a este mundo despois non poden facer, ou non confían tanto nelas, outras pezas máis dramáticas. Desde a miña experiencia, penso que o sector teatral ten estes aspectos antes mencionados máis superados que o audiovisual. Que considera que ten que mellorar no audiovisual galego? Creo que se están a coller moitos "vicios" ou influencias foráneas no noso audiovisual. Temos unha gran base galega e deberiamos aproveitala máis. Na miña opinión, o audiovisual, e tamén o teatro, teñen a obriga e a responsabilidade, máis aló de entreter, de transmitir diferentes aspectos como información, coñecemento, ciencia, mais tamén problemas sociais e a nosa realidade, desde a nosa propia realidade, non buscar noutros lugares. Dá a impresión de que estamos avanzando cara a proxectos moi influenciados pola globalización e temo que se poida perder esa realidade nosa. Filmes como Crebinsky, O que arde ou Nación son grandes referentes galegos, entre outros, polos que deberíamos apostar moito máis ou que se deberían facer máis traballos nese estilo tan galego. Que destaca destes tres filmes? De Crebinsky destaco o seu ritmo, paisaxe e humor, sen esquecerme da marabillosa banda sonora que envolve o espectador no filme. Conta unha realidade que pasou na nosa historia dun modo moi naif, o que me parece moi interesante e fermoso, e cunha retranca moi sutil. O que arde ten un ritmo moi galego, fala dunha problemática fundamental que levamos tempo padecendo e ademais reflexa aspectos da nosa sociedade como é esa linguaxe non verbal tan intensa. En canto a Nación, que o menciono porque acaba de saír hai pouco, mais tamén se me veñen á cabeza outros proxectos como a Illa das mentiras ou Ons, paréceme algo máis experimental, que sempre é interesante, e tamén reflexa a loita das mulleres e do que son capaces. Todo isto moi acorde ao que tratamos na obra, facer ver o poder do noso colectivo na historia galega.