A Fundación Laxeiro presenta o artista en acción

Era a década de 1980 e as artes galegas bailaban ao ritmo da movida con todas as vangardas. Mesturábanse todos os xéneros e as artistas aliñábanse con prácticas naquela altura heterodoxas, ao tempo que reivindicaban unha estirpe propia para arte galega. Laxeiro era un dos patriarcas que os novos artistas reivindicaban como predecesor e fundador dunha vangarda nacional e, o mestre, entre argalleiro e disciplinado, mostrábase á altura. En abril de 1987, na galería Trinta de Santiago de Compostela, o pintor de Lalín accedeu a pintar en directo e ante numeroso público un cadro no que sería unha incursión na performance. A Fundación Laxeiro remata o ano en que se lle dedica o Día das Artes Galegas ao pintor cunha exposición que documenta a acción daquel día, mostrando o cadro rematado, un magnífico óleo títulado Aparición, e as numerosas fotografías que tomou Xurxo Lobato para documentar aquela acción. "Non deixa de ser curioso que, naquela altura, cando xa tiña máis de setenta anos e toda unha traxectoria detrás, Laxeiro volvese a estar en primeira liña", declara Javier Buján, director artístico da Fundaciónen conversa con Nós Diario."Era un momento no que volvía a estar de moda o expresionismo, con movementos como os salvaxes alemáns ou a transvangarda italiana, e Laxeiro tiña moitas características que o emparentaban con estas correntes". Na Galiza xorde Atlántica, que tamén se move nesas coordenadas e que, dalgunha maneira, atopa un referente no pintor. "Eu creo que por partida dupla", opina Buján. "Por unha parte, xurdía un grupo de artistas novos que na altura tiñan vinte e tantos anos pero que atopaban nel un referente que lles permitía enlazar cunha parte da historia da arte galega, independentemente de que o seguisen estilisticamente ou non. E por outra, porque vían nel un modelo a seguir pola súa personalidade irreverente, por esa independencia e esa maneira de ser del, que rexeitaba toda forma academicismo e de solemnidade". A acción foi un éxito e o cadro vendeuse ese mesmo día. "Laxeiro era un pintor rápido, era un debuxante moi bo e tiña unha man moi ben adestrada", apunta o director artístico da Fundación. "E non era a primeira vez que levaba a cabo accións como esa. A primeira vez que o fixo foi en 1969, na inauguración da Escola de Turismo de Vigo. E logo aínda seguiron algunhas máis". O traballo silandeiro da Fundación Laxeiro A cara humana O fotógrafo Xurxo Lobato, que ademais oficia como comisario da exposición, confirma esa axilidade do artista ao crear a obra que centra a exposición. "Era impresionante, en máis ou menos unha hora tiña o cadro feito, e un cadro moi bo: non porque o diga eu, senón polo que din todos os que coñecen a súa obra en detalle", declara a Nos Diario. Lobato lembra que a serie que documenta a realización do cadro xurdiu un pouco por casualidade. "Ese día, eu estaba con el, no seu estudio, retratándoo para un libro que editaba a Universidade Menéndez Pelayo que se chamaba Galicia a pé de foto e na que participabamos fotógrafos galegos e do resto do Estado. Comentoume que tiña que ir a Santiago, á inauguración da exposición, e ofrecinme a levalo. E podo asegurar que un día con Laxeiro é unha experiencia inesquecíbel, era un home moi alegre, moi argalleiro, ademais de ser un grande artista". Esa cara máis humana do pintor é a que se quixo mostrar nesta exposición. "Hai artistas que, ademais de artistas, son verdadeiros personaxes, e el era un deles. Fíxate que o pintor Quintana Martelo [actual presidente da Real Academia Galega de Belas Artes], que daquela era copropietario de Trinta, conta que a idea de Laxeiro era pintar todos os cadros da exposición en directo esa mesma tarde", lembra Lobato entre risas. Buján concorda nese carácter algareiro do artista. "Malia que el dicía ser unha persoa moi tímida, ou quizais por iso mesmo, era moi dado a montar performances en calquera sitio. Unha vez invitárono a dar o pregón da Festa do Cocido de Lalín e foi lendo un texto a medida que se ía agachando até rematar de ler completamente deitado". Algo parecido sucedeu cando Lobato o chamou para posar para o libro Galegos nunha escaleira. "Chameino para fotografalo a carón dunha escaleira, como ao resto dos retratados, e díxome que non, que a escaleira a pintaba el. Fun á súa casa, non ao seu estudio, e pintou a escaleira. Non contento con iso, díxome que el escribía tamén o texto que acompañaría a foto -que habitualmente escribía outra persoa- e, ao rematar, púxose a tocar o pandeiro e a cantar. En definitiva, a realizar outra acción". Javier Buján: "Laxeiro tiña unha enorme capacidade de fagocitar todo o que se lle puña diante" Sete novas obras na Fundación AFundación Laxeiro presentará maña ao público sete novas incorporacións á súa colección permanente. Sete espléndidas obras do artista moi pouco coñecidas ou inéditas, procedentes de coleccións particulares. Trátase de pezas singulares, escollidas polo seu grande interese artístico, que completan un percorrido fascinante pola traxectoria de Laxeiro ao longo de máis sesenta anos de carreira, segundo o anuncio feito pola entidade que vela polo seu legado. Laxeiro: As múltiplas caras do artista