Un espectáculo galego-cubano para celebrar o centenario do pasamento de Chané

José Castro González, máis coñecido como Chané, é un dos grandes compositores galegos xunto con Juan Montes e Pascual Veiga. E un espectáculo musical galego-cubano, liderado polo pianista caribeño Alejandro Vargas e Rosa Cedrón, celebrará o seu legado na Coruña e en Compostela. 

chané14-Eutropio Rodríguez
photo_camera Rosa Cedrón e Alejandro Vargas na presentación do espectáculo [Foto: Eutropio Rodríguez]

Un espectáculo musical galego-cubano recordará a José Castro González (Santiago, 1856 - La Habana 1917)  no centenario do seu pasamento. Unha selección de músicos de varias nacionalidades, liderados polo pianista cubano Alejandro Vargas, xunto coa voz de Rosa Cedrón, ofrecerán una visión nova e desprexuizada das populares músicas dun dos compositores imprescindibles da historia da música galega. Chané é un dos compositores galegos imprescindibles de fins do século XIX e comezos do XX e un dos artífices da creación da canción galega de concerto, do movemento coral contemporáneo e -en definitiva- da música popular urbana galega. 

Os dous únicos concertos terán lugar en Compostela o 29 de xullo e na Coruña o 3 de agosto

'Chané na Habana' aborda a totalidade da obra conservada do xenial compositor galego, por primeira vez e dunha maneira inédita: desde o sentir musical cubano. O autor de clásicos como 'Os Teus Ollos' ou 'Un Adios a Mariquiña' viviu e desenvolveu grande parte da súa obra na Habana e neste 2017, cen anos despois da súa morte, varios músicos de catro nacionalidades distintas abrazan e reelaboran o seu repertorio para devolvelo cunha nova vitalidade ao maxín popular galego.

Cartaz

Só se ofrecerán dous concertos deste singular espectáculo musical producido por aCentral Folque coa colaboración da Deputación da Coruña e dos concellos de Santiago de Compostela e da Coruña. Será dentro das festas patronais das dúas cidades chanelianas: a estrea será o 29 de xullo na Praza da Quintana, en Santiago de Compostela, e logo na Praza de María Pita, o 3 de agosto. Despois, editarase un disco conmemorativo que se presentará en outono nas vilas de Riaxo e Melide. Serán as últimas ocasións de gozar ao vivo deste espectáculo único.

A recuperación dun músico imprescindible

A vida e a obra de Chané están fortemente ligadas ás cidades de Santiago de Compostela, A Coruña e A Habana. En Santiago naceu e adquiriu formación musical da man do seu pai (o primeiro Chané), converténdose nun neno prodixio da guitarra e da bandurria e xirando, coa Rondalla Chané, por cafés e teatros de Galiza, Portugal e España. 

As obras de Chané espertaron o interese de grandes nomes da lírica internacional e pasou a ser un autor habitual en salas de concertos de Europa e de America e tamén nos catálogos discográficos da incipiente industria fonográfica

De adolescente estableceuse na Coruña, onde se consagrou como o músico galego máis popular do momento, en pugna cos grandes mestres Pascual Veiga e Juan Montes, responsables os tres da creación do movemento orfeonístico galego e da popularización da melodía galega de concerto. Chané dirixiu o Orfeón El Eco, formación de referencia co que gañou moitos concursos e recoñecementos, no só en Galiza, senón tamén en Barcelona, Madrid ou París. Nesta cidade é premiada a súa obra 'A Foliada', na que por vez primeira introduce elementos da música tradicional galega nas súas composicións.

Marchou a Cuba no 1883, reclamado polo Centro Galego da Habana, onde se encargará do coro Ecos de Galicia e da formación musical no Centro Galego. Logo virían a creación da Sociedad Coral Gallega, de Os Cantores Celtas, o primeiro coro folclórico galego da emigración, a súa implicación en empresas culturais como a creación da Academia Galega ou a súa fraternal amizade com Manuel Curros Enríquez, do que musicaría textos emblemáticos como 'Un Adiós a mariquiña'. Esta e outras obras de Chané espertarán o interese de grandes nomes da lírica internacional como Marino Aineto, Lucrecia Arana, Chalía Herrea, Ofelia Nieto ou Conchita Supervía, grazas ao cal pasa a ser un autor habitual en salas de concertos de Europa e de America e tamén nos catálogos discográficos da incipiente industria fonográfica internacional. A súa popularidade exténdese internacionalmente e pasa a converterse nun mito en vida, ao que as principais personalidades da cultura galega e da música visitan cando viaxan a Cuba.

Chané recibiu sepultura, con todos os honores, á beira da tumba de Curros, no cemiterio coruñés de San Amaro, no que foi o enterro máis multitudinario dun músico na historia de Galiza.

Finou na Habana en 1917, pero o Centro Galego da Habana transportou axiña os seus restos mortais a Galiza, onde foron recibidos cunha gran caravana fúnebre. Chané recibiu sepultura, con todos os honores, á beira da tumba de Curros Enríquez, no cemiterio coruñés de San Amaro, no que foi o enterro máis multitudinario dun músico na historia de Galiza.

'Os Teus Ollos', 'Un Adios a Mariquiña', 'Cantiga', 'A foliada'... Na súa obra, conxúganse elementos estilizados tomados da música tradicional galega e formas puramente románticas como a balada. E é que Chané acadou unha enorme popularidade con cancións xeradas, inicialmente, no ámbito académico. Esta tensión entre o erudito e o popular e o feito de que Chané viviu toda a súa vida exclusivamente da música, sen o apoio da igrexa (algo inédito para un músico galego do seu tempo), convirte a celebración da súa figura nunha oportunidade única para reivindicar a potencia que tivo historicamente a música galega.

Comentarios