Os libros de actas, os discos de gramófono orixinais, as reseñas publicadas en prensa e nos textos da época ademais doutra documentación variada, Ramón González González constrúe a crónica histórica e musical do coro Cantigas e Aturuxos. A publicación do libro CD Coro Cantigas e aturuxos. Repertorio Lucense 1918 enmárcase na conmemoración do centenario da fundación do coro que incluirá tamén a celebración dunhas xornadas de coros históricos con actuacións de Toxos e Froles, a Coral De Ruada, Cantigas e Agarimos e Cántigas da Terra.
A obra forma parte da colección A Riracolo, da Editorial Ouvirmos, e responde á vontade de recuperar a historia musical galega, desta volta coa publicación das primeiras gravacións lucenses que datan de 1918 e a propia traxectoria do coro e a súa relevancia na cidade.
“Cantigas e Aturuxos son os protagonistas, en primeiro lugar, do primeiro rexistro que se grava do himno galego no ano 1918 e son tamén os que actúan na última xornada da Asemblea Nazonalista de Lugo”, destaca o investigador Ramón González, autor do libro que recolle a historia completa do coro lucense.
“Grazas á editorial que tiña o material sonoro iniciamos unha investigación coa
que dimos con importante documentación, incluída a acta de Fundación nos Padres Franciscanos de Lugo, e a partir de aí fomos construíndo a súa historia”, explica González. En 1948 “Cantigas e Aturuxos” fusionouse co coro “Frores e Silveiras” para crear “Cantigas e frores”, coro herdeiro dos anteriores que continúa en activo e que participará na conmemoración do centenario do histórico coro.
“O Orfeón de Xoán Montes está estudado mais non o resto das corais e estamos a falar de tres formación de relevancia “Cantigas e aturuxos”, “Flores e silveiras” e a “Coral polifónica de Lugo” que teñen tamén unha gran importancia social na historia da cidade porque eran coros que se organizaban en agrupacións culturais e tiñan tamén actividade social”, apunta o investigador.
Na formación da Asemblea Nazonalista
Dos documentos e datos que Ramón González manexou foi a participación activa do coro na constitución da Asemblea Nazonalista de Lugo un dos que máis a sorprendeu. “Participaron como organización na formación da Asemblea con outras dúas entidades que existían en Lugo, a Sociedade de Labregos e Dependentes de Comercio. Están na fundación da Irmandade da Fala que en Lugo tomou o nome de Asemblea Nazonalista. Que se orixinara nos Padres Franciscanos tamén dá proba da relación de certas agrupación coa cultura galega”, explica o autor que, da historia do coro fai tamén fincapé nas xiras a Santander en 1923 e a Madrid en 1917, co apoio de Basilio Álvarez a quen nomearon presidente de honra. Outros nomes como os de Emilia Pardo Bazán, Fernández Flórez, Trapero Pardo, Sofía Casanova, Bal y Gay ou Calvo Sotelo aparecen tamén na historia do coro reconstruída agora no traballo publicado por Ouvirmos.
