Algúns extintivos están nunha posición tan extrema que se extinguen durante o proceso editorial. É o caso de Anric, lendario personaxe da poesía e da arqueoloxía galega que, precisamente, foi a orixe desta serie de entrevistas: o seu silencio misterioso, a súa loucura, as turbulencias da súa traxedia, o espectro no que quedou convertido en vida… Mantivemos dous encontros na súa casa [2014], pero a redacción da entrevista adiouse nunha cadea de circunstancias adversas, entre elas o feito de que apenas houbese material útil de traballo. Só despois de morrer el [marzo de 2015], o seu fillo Noé entrou nos arquivos persoais e puidemos reconstruír a década escintilante [1955-1965] na que Enrique Massó se converteu en Anric e decidiu refundar [en plena ditadura] a cultura galega.
Día 1
A muller de Anric Massó [Matusa] avanza cara á sala. Abanea a cabeza e quéixase, “estes días anda teimudo”. Ás veces, mesmo se altera e ela debe adoptar unha actitude forte [“só eu sei controlalo”, aclárame]. É unha muller esvelta [segue unha estrita dieta sen hidratos] con pantalóns de pano axustados e pelo curto en caracois. “Des que estiveches aquí [explica Noé] perdeu moito. Algúns días nin me recoñece”. [Coñecémonos no 2009, cando lle pedín que me aclarase aspectos biográficos da súa amizade con Uxío Novoneyra. Agora reencontrámonos nunha entrevista imposible: falar de poesía cun poeta enfermo de alzheimer, erosionado de haloperidol.]
A sala está a escuras. Anric correu as cortinas e xoga co interruptor da luz: acende e apaga a lámpada. Cada vez que a acende, observa as bombillas con xesto científico. Matusa retira as cortinas e trata de distraelo, "tes unha visita". El sorrí pero volve ao seu. Noé dálle unhas palmadas nos ombros, “Enrique, imos dar un paseo con este señor. Quere falar contigo". A idea agrádalle. Abandona o xogo e enfía a porta da casa. Matusa deteno e negocian [sen moita resistencia por parte del] un abrigo e unha bufanda. Máis difícil resulta convencelo de cambiar as zapatillas polos zapatos. Ao final, accede porque Matusa lle di que hai moitas nubes e “pode chover”. El considera que nas nubes se dá unha confluencia de designios misteriosos e en canto sae ao exterior [á finca], esculca o ceo, dun azul primaveral con cúmulos que se desprazan rápidos. Pon unha man a xeito de viseira para que o sol non o moleste, pero o sol deslúmbrao por entre os dedos e enguriña os ollos, de gacio nórdico. Ten o pelo roxo [encanecido]. "Se un raio atravesa unha nube [murmura en ton revelatorio] é que non temos inimigos na profesión".
[Podes ler a entrevista íntegra no Sermos Galiza 231, nos pontos de venda habituais e na loxa online]
