24 de xuño de 1891: a primeira declaración de oficialidade do galego

Os primeiros xogos florais que se celebraron na Galiza foron os de 1861 na Coruña aos que seguiron outros en diferentes localidades. O denominador común destes certames era a difusión da poesía galega, aínda que se admitían tamén traballos de investigación en castelán, e ás veces tamén de creación.

Mais no ano 1891, o mesmo ano en que os restos de Rosalía foron trasladados desde o cemiterio de Adina a Bonaval, organízanse uns xogos florais nos que se sinala como oficial a lingua galega: “Soio se poderá falar en galego”.

“¡O noso idioma!, o que falaron nosos pais e vamos esquecendo, o que falan os aldeáns e nós achamos a punto de non entendelo”.

A organización destes xogos, concibidos inicialmente como de periodicidade anual, obxectivo nunca conseguido, correu a cargo da Xunta Rexionalista de Tui.

O día 24 de xuño, ás cinco da tarde, comezou o acto, aberto polo alcalde de Tui, señor Areses. Logo interveñen Don Manuel Lago González, presbítero e profesor do seminario daquela e máis tarde arcebispo de Compostela, que pronunciou o discurso de abertura.

Leu a continuación Murguía o seu discurso. Nel exaltou, como tiña feito en moitas outras ocasións, o idioma galego, mais agora o diferente era que para iso usaba o galego: “¡O noso idioma!, o que falaron nosos pais e vamos esquecendo, o que falan os aldeáns e nós achamos a punto de non entendelo”.

O semanario Sermos Galiza publicará proximamente a íntegra deste discurso histórico de Manuel Murguía, unha persoalidade basilar no rexurdimento da nación galega.