Chíos e rechouchíos do río Anllóns

Hai un ano falabamos da oportunidade que nestas datas ofrecen as árbores espidas do bosque de ribeira para que as plantas saquen a flor ao recibir os apreciados raios do sol. A súa nudez presenta a mesma posibilidade para a observación de aves. Ademais, pasada xa a candeloria e casados os paxariños, énchese a natureza de chíos e rechouchíos que facilitan a súa detección. Para tal propósito, achegarémonos até o río Anllóns, no concello de Carballo, a percorrer o paseo fluvial que vai desde o muíño do Quinto até a Ponte de Bértoa, ruta lineal de 3.650 metros que cruza o casco urbano da capital bergantiñá. Pode semellar contraditorio aconsellar unha saída que atravesa unha vila para gozar das aves. Ten o seu sentido que os paseos fluviais que pasan por núcleos habitados -e que milleiros de persoas empregan para correr, camiñar ou facer exercicio- as aves estean afeitas á presenza dos humanos. Convértense así en espazos ideais para achegarse á avifauna, nomeadamente ás aves máis comúns. A suxestión podería facerse extensíbel ao paseo do río Rato en Lugo, ao Sarela en Compostela ou o río Lagares en Vigo, en definitiva, calquera río urbano con árbores na súa beira. O Anllóns O río Anllóns vertebra a comarca de Bergantiños, nace na serra de Montemaior e logo de 55 quilómetros deita as súas augas ao mar, entre Ponteceso e Cabana, no esteiro do Anllóns. As marxes do río foron recuperadas polo concello de Carballo para o paseo e o lecer da veciñanza e visitantes. Imos centrarnos aquí nos paxaros da senda pero para quen queira completar a información sobre o Anllóns, recomendamos o libro do Instituto Estudos Bergantiñáns (IEB), publicado coa axuda dos Concellos de Carballo, Coristanco, A Laracha e Ponteceso, titulado O río Anllóns, arteria principal de Bergantiños. Crónica dunha saída paxareira Propoñemos comezar a ruta desde o Muíño do Quinto deixando o coche no aparcadoiro da estación de autobuses de Carballo. Desde alí achegarse até o inicio do paseo e camiñar augas arriba. Tamén, se pode ser, recomendamos facela de mañá, xa que nas primeiras horas do día os paxaros están máis activos e cantareiros e os seus chíos escóitanse mellor no silencio do frío matinal. Desde o minuto cero, no tempo dedicado a facer exercicios de estiramento, xa temos o primeiro contacto auditivo coa fauna alada. No alto dun ameneiro un ave emite unha variada melodía, canto interrompido polas voces de dúas rapazas que pasan correndo e falando alto. Unha vez desaparece o barullo das humanas seguimos prestando atención á banda sonora do Anllóns. É o momento de sacar os prismáticos da mochila e deixarse guiar polos chíos. Confirmamos que o paxaro cantareiro é un tordo, ave cun canto variado e melodioso. Aves acuáticas Uns metros máis adiante, onde o Anllóns fai un par de revoltas, aparece unha parella de lavanco real, o noso parrulo salvaxe máis común. Ao parar de camiñar agochan entre os salgueiros, pero ao non advertir perigo saen de novo, momento ideal para observar as diferenzas entre o macho e a femia. A plumaxe rechamante del, cabeza verde e colar branco, contrasta coa discreta vestimenta parda dela, cores crípticas fundamentais para permanecer queda e camuflarse mentres chocan os ovos. Os recantos que se apartan da senda ofrecen á fauna un lugar idóneo para descansar e alimentarse, cousa que debemos aproveitar. Paramos e permanecemos inmóbiles ao pé dun amieiro. O método de observación funciona e unha garza real, que igual asustaron as rapazas que corrían río arriba, cae do ceo e pousa perto de nós e tirámoslle unhas fotos. A vila Sentimos que o barullo aumenta, estámonos achegando á vila de Carballo, e as voces da xente comezan a calar ás da natureza. Lugar ideal para as aves máis urbanas, pegas, curroxos, pombos e mesmo andoriñas dos penedos serán as protagonistas. Cara ao bosque de Añón Deixamos atrás a vila e recuperamos a senda de terra ao pé do Anllóns, e ao pouco nun carballo cheo de hedras sentimos barullo de aves. Paramos a certa distancia pero tres ciclistas pasan baixo a árbore e asustan uns dez paxaros que saen voando mentres outros tantos paran e miran cara a nós, cavilando que facer. Aquí cambian as tornas, son os paxaros quen observan e analizan a situación tentando adiviñar as nosas intencións. Tras dun longo minuto parecen acordar que non supomos perigo ningún e continúan ao seu, papar. Merlos, e tamén tordos, dan boa conta das sementes das hedras, a súa despensa de alimento para superar o duro inverno. Paxaros acróbatas Avanzamos e chegamos ao bosque do Añón. Novamente barullo de multitude de chíos no alto dos ameneiros. Observamos un úbalo, logo dous, catro, dezaseis e estimamos que serán uns cincuenta. Falamos duns paxariños acróbatas, que para acceder ás sementes dos bidueiros e ameneiros, cólganse boca abaixo facendo mil e un equilibrios. Vén a fame ao ver os pequenos funámbulos comer con tanta cobiza e sentamos nun dos bancos que están á beira do río para tomar un aperitivo que axude a repor forzas. Á nosa fronte, nuns campos que nalgún momento tiveron millo plantado e no que agora hai herbas altas sentimos un bando uns verderolos, frinxílidos que se alimentan de sementes, pero imposíbel miralos entre a vexetación. Pasa unha parella cun can, que se achega a cheirar que comemos por se algo lle cae, pero non recibe nada e métese na finca levantando o bando de paxaros que se acubillan nuns bidueiros. Grazas ao chucho podemos contalos, nove verderolos e polo menos tres xílgaros que non escoitaramos. Desaparece o perigo e novamente baixan ao chan. Miramos xa, ao lonxe, a ponte de Bértoa perto da que dous picafollas tentan cazar no aire diminutos insectos. Rematada a ruta desandamos o camiño, e como é domingo vai sendo hora de ir á feira tomarlle unha tapa e mercar uns calcetíns de lá que moito prestan nestas mañás de paxareo á beira do río.