O enigma da poesía

Todo o mundo sabe onde atopar a poesía e, cando aparece, un sente o seu roce, ese especial estremecemento, dixo Borges nunha conferencia intitulada O enigma da poesía, a primeira dun ciclo de seis arredor da arte poética que impartiu na Universidade de Harvard no ano 1962. Durante a mesma, Borges afirmou que a poesía, nalgunhas ocasións, créase a si mesma porque a linguaxe muda e o lector tamén. Existen poemas que se degradan co tempo, outros elévanse e neles atopamos a beleza que permanece agardándonos. Esta folla é unha trenza de poemas e versos onde o enigma da poesía provoca ese roce. Agardamos que o tempo enriqueza algúns destes versos como fixo cos dos poetas ingleses do século IX aos que Borges era afeccionado ou coas cantigas de amigo dos nosos trobadores. Seguimos sen poder definir o tempo nin a poesía, so podemos nomealos con símbolos compartidos. Rescatar o roce da beleza dese enigma é obxecto desta folla que abre cun poema lido para despedir a Salvador García Bodaño (Teis, Vigo, 1935-Lampai, Teo, 2023) durante o seu funeral o pasado 9 de marzo en San Domingos de Bonaval. Dedicamos esta folla poética a súa memoria. Continuamos cun poema de Forugh Farrojzad (Teherán, 1935 - 1967), poeta e cineasta iraniana que convoca á desobediencia e revolución das mulleres do seu país para acadar a liberdade. A súa poesía foi censurada e prohibida trala revolución islámica. Atoparedes un belísimo fragmento de ficción, La Voz de Mallik de Pedro Casariego (Madrid, 1955-1993) que o poeta definiu coma "un poema lírico dos desesperados". O poema de Mallik, o varredor que habita nunha cela azul e luminosa, chama por Wataksi desde Ookunohari, a cidade de escravos negros onde agarda que lle traia a liberación. Seguimos cuns versos tempestuosos de Adília Lopes (Lisboa, 1960), unha presenza incrible, tan divertida como abraiante. Irmá maior de Lupe Gómez, ámbalas dúas irreverentes, prolíficas, imbricadas nas tradicións. Ámbalas dúas raras como raros son os diamantes de Eduardo Scala (Madrid, 1945), embebido sempre no enigma da orde simbólica. Un poema traducido por Lucía Caeiro de Wislawa Szymborska (Prowent, actual Kórnik,1923-2012) na antoloxía de Edicións Positivas Versos Escollidos. Szymborska asombrada pola mirada do pintor holandés sobre a escena interior que sostén o milagre da existencia, no intre exacto cando a criada derrama o leite do cántaro á cunha sobre a mesa da cociña. Unha lista de curiosidades ─irmás pequenas dos enigmas─ que atopa José María Parreño (Madrid, 1958) durante unha antipática viaxe polos Estados Unidos. Pechamos coa luz artificial de Nelly Sachs (Berlín-Schöneberg, 1891-Estocolmo, 1970) que coma os paraísos, os anxos, os paxaros e as flores habitan a linguaxe simbólica da poesía. Coma Borges apuntou na conferencia, hoxe temos que conformarnos coa mitoloxía anémica do noso tempo. O NOSO ENIGMA ¿Serás ti quen me axudará a partir coas túas mans de bálsamo nese día incerto no que comeza o olvido? ¿Serás ti quen deixará nos meus ouvidos a palabra última que chegue a penas leve ao meu corazón cando pulse tan só silencio? ¿Ou acaso terei de te lembrar, apresuradamente, aló nos eidos da memoria, distante e imposible, perdida e outra nos confíns do sentimento onde o tempo nos negou? Un forte vendaval azouta a casa dende o Atlántico e os cabalos do vento pasan sobre a mañá levando no seu galopar o noso enigma… Salvador García-Bodaño Falo do fondo da noite falo do fondo da escuridade e do fondo da noite falo Se ves a casa meu amor tráeme unha lámpada e un fachal dende onde poida mirar a leda travesía Forugh Farrojzad Wataksi escóitame Calei e calei aínda máis: o meu silencio foi máis longo que o camiño da serpe máis fondo que a dor da hiena. Pedro Casariego (Aprendí a amar os boletíns metereolóxicos e A tempestade e as tempestades) Adília Lopes Diamantes amantes crean diamantes amantes Eduardo Scala En tanto esa muller do Rijksmuseum con esa calma e concentración pintadas día tras día siga vertendo leite do cántaro ao cunco, non merecerá o Mundo a fin do mundo. Wislawa Szymborska Curioso é o amor. Curioso o que doe, o que arranca, o que pranta no seu lugar. Curioso o que dura. José María Parreño Demoucáronse os recordos dos tempos antigos desde entón a luz é artificial e os anxos somentes xogan xa cos paxaros e as flores ou sorrín no soño dun neno Nelly Sachs

O enigma da poesía

Poesía para a xente

A desmesura da alma

A idade de ouro (III)

A idade de ouro (II)

A idade de ouro (I)

Poemas míticos (V)

Poemas míticos (IV)

Poemas míticos (III)